Conđường Nay XuyênÁ

OrientalExpress The New Route

by dchph  

1..Thú Phiêudu
2. Từ Bắchải Trungquốc đến Biêngiới Móngcái
3. Những Kiềunữ Áchâu :  1 , 2 , 3 , 4 , 5 
4. Ðuổitheo Bóng Nàng Dươngtử Giang : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

 

4 - Ðuổitheo Bóng Nàng Dươngtử Giang (3)

(Bảnthảo)

Tiếptheo trangtrước (2)

Buổitối đó khách tựlo bữaăntối. Xem sáchchỉdẫn trên tàu, thấy nhàhàng ở tầng 4 có mởcửa đến 8 giờtối, nhưng tôi chợt cảmthấy ớn đồănTàu đầy dầumỡ và nhớra tôi có mangtheo thịtbòkhô "maongưu", sơntrakhô, và hộp Pringle chip, cũngđủđể lótdạ qualoa. Ănuống và tắmrữaxong, tôi có thóiquen phaly trà xanh nóng định ngồixuống ghếbànhtô hút điếuthuốc nhưng nhìnthấy bản quiđịnh cấm hútthuốc rong ph òngngủ nên đànhnhịn. Hèngì khôngkhí trong phòng không có mùihôi thuốclá như hầuhết tấtcả những ph òngkháchsạn ở Trungquốc. Phòngngủ tầng nầy dànhriêng cho ngườinướcngoài và ngườita thường tuântheo quiđịnh của quảnlý. Nhìn rangoài khung cửasổ thấy trời đã xẫmtối, tôi vộivã thayđồ để lên boongtàu chụphình cảnhđêm của Thànhphố Trùngkhánh. Lêntrên tầngtrên cùng là một barrượu nhỏ trangtrí hiệnđại và khá xinhxắn, quầypharượu nằm giữa, haibên bày bànghế, mộtbên khôngcho hútthuốc, còn mộtbên hútthuốc thì đãcó mấy ôngTây bàTây ngồi đó uốngbiarượu húthuốclá, cườinói đốithoại vớinhau bằng tiếngPháp, nhìnngắm khungcảnh bênngoài qua khungcửa bọckính. Tôi tiếptục theo lốiđi rangoài sànboong lộthiên rộngrãi đầumũitàu thì cũngđã cóngười ngoàiđó ngồi quanh những bà nghế ngoàitrời, đasố là ngườiTrungquốc, có hai côgái ngồiriêng một góc tròchuyện và hútthuốc dù cóbảng cấmhútthuốc ở khuvực nầy. Vì thèm húthuốc, tôi lại bước lên boong caonhất, nằm phíatrên barrượu, thì cũng đã thấy mộtnhóm ngườiNhật đã tụtập trênđó, húthuốc! Ðâylà nơi cho hútthuốc nên mọingười thongthả hútthảgiàn, hưởng cáithú phiêuphiêu trênbiển với gióthổi hiuhiu và cảnh thànhphố lênđèn vào lúc chạngvạng tối.

Tàu khởisự rờibến đúng 8 giờtối. Tiếngcòi tàuhụ lên, hai ốngkhói nhãkhói đenngòm theogió thổingược về phía sauđuôi. Trongbóng đêmđen, khóitàu chờnvờn chephủ mất cáitầmnhìn cảnhtượng đè nđóm lunglinh của nhàcửa phíatrong bờ. Quaynhìn haibên bờsông thì thấy những caốc caotầng lẫn trong bóngđêm lướtqua và lùidần lại phíasau.

Ấntượng duynhất của bếncảng Trùngkhánh vềđêm lúc contàu Tâyhồ rờibến là ánhđèn rựcrỡ của thà nhphố chóisáng trongbờ. Buổitối đầutiên nầy saukhi từ trên trầnboong xuống barrượu, tôi gọi bia Tsingtao uống, húththuốc ngồi nhìn rangoài khung cửakính giờ đã dàyđặc bóngđen, chỉ thấy ánhđèn thấpthoáng xaxa từ nhàcửa nằmdọc haibên bờsông, và thỉnhthoảng dămba conthuyền nhỏ ngangqua, soirọi ánhđèn lấplánh xuống mặtnước đennghịt. Tôi ngồi mộtmình tẳnmẳn đeođuổi những ýnghĩ mônglung. Tôi tựnhủ với mình là giấcmộng đeođuổi bóngdáng nàng Dươngtử Giang của tôi từlâu giờ đãthành hiệnthực. Khởinguồn từ vùngcaonguyên Tâybắc Tứxuyên, giờđây tôi đã xuôitheo dòng Trườnggiang mang biếtbao vếttích lịchsử về nguồngốc của các sắctộc BáchViệt đã từngsống dọctheo consông nầy mà tôi tòmò muốn biết để hiểurõ cáinguồn cội và sợidây liênlạc lịchsử liêntục ngượcdòng qua khỏi thời nước NamViệt do tướngHán Triệu Ðà lậpquốc trên giãiđất Quảngđông và Quảngtây cùng mốiquanhệ của nướcViệt với nướcThục ở vùngđất Tứxuyên, haylà Bathục cũ) mà Vua Thục Phán là người có têntuổi ghi rõnét trong lịchsử Việtnam. Trướcđónữa thời ÐôngChâu liệtquốc, tôi biết có một nước mangtên nước Việt vùng Phúckiến -- rõràng là một nước của những người thuộc chủngBáchViệt.

Thựcsự những mấukết và dâychuyền lịchsử về nguồngốc ngườiViệt chođếnnay mà tôi cóđược chỉlà những đúckết từ những cảmnhận thuầntuý chưahề được minhxác rõrệt với những bằngchứng cụthể. Thí dụ, "xuyên" trong tên "Tứxuyên" cũnglà âm của từ "sông", "Tứxuyên" cónghĩalà 4 consông, để chỉ nơi phátnguồn của 4 consông khácnhau trong vùngđất nầy, trongđó baogồm cả sông Mêgiang (Mêkông) và Trườnggiang. Bảnthân tên consông Trườnggiang, mà "giang" và "sông" là một. Thóinghiện ăntrầu hiệndiện và vẫncòn tồntại tại cơhồ ở bấtcứ địađiểm nào trên vùngđất phươngnam nằm phíadưới dòng Trườnggiang. Dichỉ trốngđồng khaiquật tại vùng Namkinh và được trưngbày trong bảotàngviện của thànhphố nầy. Cộngthêm vàođó, sắctộc Zhuang ở vùng tựtrị Quảngtây, haylà Nùng trong tiếngViệt, là sắctộc gắnbó chặtchẻ với các lễlạc trốngđồng, huyềnthoại của họ về trốngđồng, và tớinay vẫncòn giữ hiểubiết về kỹthuật rènđúc trốngđồng, chắcchắn có mốiliênhệ chặtchẻ với tổtiên ngườiViệt...

Xuôidòng Trườnggiang từ đầunguồn và xuyênqua biếtbaonhiêu vùngđất đểra biển, đốivới riêng tôi trong tâmlinh là một hìnhthức thểnghiệm, cảmnhận, cũngnhư mộtcách để đeođuổi cái mà mình khônghề biết, và trong trítưởngtượng, đólà nàng Dươngtử Giang, và nàng chỉ cóthực khi tôi khi tôi nhìnthấyđược và sờmóđược bằngda bằngthịt. Chỉcó cảmnhậnđược hiệnthực và hoàlẫn vào cáihưkhông vôbiên mà dấuvết chỉlà những huyềnthoại mơhồ để từđó mới mong nhìnthấu được sựhiệnhữu vôsinh của cuộinguồn, tấtcả lúcnào cũng loángthoáng vậtvờ như bóngma của tâmthức.

Phóngbút viết những câu trêu, tôi biết nó rất bíhiểm và vônghĩa đốivới ngườiđọc, tôi không hyvọng sẽ cóngười hiểuđược tôi muốn nóigì, nhưng giớihạn của ngônngữ baogiờ cũngcó chừngmực, khảnăng diễnđạt của tôi tớicùng cũng chỉcó tới mứcđộ ấy. Tómlại, khôngcó mấy người đãtừng làm những cuộchànhtrình khôngtruyềnthống như tôi, mà nếucó, mỗingười đều córiêng những lýdo của mình, với tôi, đó là những lýlẽ của contim rấtkhó cóthể dùng lờilẽ để biệngiải. Nhiều năm trước, tôi đã thực hiện nhiều chuyếnđi ở dưới vùng phíanam, từ Ðàiloan, sang Quảngđông, xuyên QuảngTây, chotới Vânnam, chỉcó Phúckiến là tôi chưacódịp đătchân tới. Tấtcả cũngchỉ cho cái lýdo tươngtự như cuộchànhtrình lầnnày.

Tốiđó, cô hướngdẫnviên trẻ tên Crystal từ dưới bướclên, và xinphép ngồixuống nóichuyện với tôi suốt buổitối hômđó. Chúngtôi nói chuyện bằng tiếng Anh lẫn tiếngQuanthoại. Crystal nói tiếngAnh rất lưuloát và rõràng. Cô ta hỏithăm tôi về đờisống ở bên Mỹ nóichung, và ở California nóiri6ng, vì côta có ngườibantrai ngườiMỹ mà họ đã gặpnhau cũng trên chuyếntàu này nămngoái. Crystal đang cóýđịnh kếthôn với người này nhưng còn đang phânvân lưỡnglự, longại về những thayđổi về sinhhoạt tậpquán, côngănviệclàm bênđó. Tôi trấnan cô nhưng tronglòng tự thầmhỏi khôngbiết là Crystal thựcsữ sẽ tìmđược hạnhphúc với ngườiđó vềsau, vì có những chitiết như đólà người theo đạoTinlành, cuồngnhiệt đến mức đã từng cốgắng thuyếtphục Crystal cùngtheo đạo này với anhta. Trongkhiđó, tôi nhìn thấy nàng là một côgái lịchlãm, lanhlợi, và có bảnlãnh, và nếu cô ởđây, Trungquốc, conđườngđời của cô chắcchắn sẽlà những bướcđilên và támphần thànhcông trong xãhội của một Trunghoa mới đang pháttriển vươnlên đang chờđợi côgái trẻtrung nầy. Crystal qua Mỹ sẽ làmgì nhỉ?

Sáng ngàyhômsau, tôi dậysớm lên barrượu gọi càphê uống. Sauđó theo chươngtrình mọingười tụtập trong nhàhàng nằmtrên tầng 4 để ănsáng. Ðiểmtâm gồmcó đồăn cả Tàu lẫn Tây, và càphê là món khôngthể thiếu. Mọingười được xếpđặt chỗngồi theo từngnhóm, nhóm từ Mỹ, từ Pháp, từ Nhật, và bảnxứ. Tôi ngồichung với nhóm từ Mỹ, kểcả tôi là bốn người, từ California đến, gồm có giađình có ôngnội, bố, và, cậutrai mườihai tuổi, một cặp vợchồng trẻ từ Nữuớc đến, mộtngười đànông từ North Carolina, và đi với ngườinày là côgái trạc tuổi trên bamươi, ngườiitình Internet từ Trùngkhánh đến. Bànăn của chúngtôi ngay cửsổ nhìnra sống thấy venbờ bênkia. Nếu khôngphải vì lịchsự phản chuyệntrò với những người bạn dulịch mới cùng tàu, tôi nghĩ cólẽ ngồi nhânnhi tách càphê nhìn cảnhvật trên sông cólẽ thivị hơn.

Sauđó tấtcà hànhkhách lên boong ngoàitrời tụtập để nghe Crystal giớithiệu sơlược về dòng Dươngtử Giang và côngtrình đậpnước thuỷđiện khổnglồ đangđược xâydựng ở khu Tamhiệp ("Three Gorges").

Tàu Tâyhồ đang rẽsóng xuốngtheo dòng chạyvề hướngđông, thỉnhthoảng luồnqua những cầutreo hiệnđại bắcngang sông. Phíatrước mũitàu là điệpngàn đồinúi xanhngát mênhmông. Haibên bờsông cũng trùngtrùng điệpđiệp đồinúi ngútngàn. Có những thịtrấn và thànhphố cũkỹ cũngnhư hiệnđại toạlạc tr ên những triềndốc cao, và cũng có những vùng cưdân nằm dọc dướichânnúi bên bờsông. Crystal chobiết là những vùngđó sẽ bị ngậplụt saukhi Ðậpnước Tamhiệp hoàntất. Nhiều thịtrấn nằm dưới vùngthấp đã đượ ditản đi nơikhác, cóthể là một thànhphố khác xaxôi, cũng cóthể là một thànhphố tânlập cùngtên tại một vùngkhác nằmsâu bêntrong, và đôikhi thànhphố tânlập được dời từ chânnúi dưới bờsông lêntrên đỉnhnúi cao, tấtcả đềuđược xâydựng mới hoàntoàn mọithứ từ nhàcửa, cơquan, côngviên, yviện, trườnghọc, đườngxá, v.v. Nghenói mỗi giađình tảncư sẽ được bồithường 300 ngàn Yuan cộng thêm nơi cứtrú mới, thườnglà một đơnvị trong chungcư caotầng. Chiphí didân và xâydậng chiếm haiphầnba trong tổngsố 27 tỷ Mỹkim của ngânsách dựtrù để hoàntất việcxâydựng Ðập Tamhiệp (Three Gorges Dam).

Sau bữacơmtrưa với những mónăn Trunghoa đặcsắcnhất với những món lạmiệng hợpkhẩu mà nhiềumón tôi chưahề đưa nếmqua trongđời, chươngtrình buổitrưa ngày hômđó là tàu đỗvào một bếnđậu tại một thịtrấnnhỏ, và mọingười xuốngtàu đibộ 300 bậc tamcấp lên thăm một ngôimiếu cổ thờ Lưu Bị và Quancông. Ai không leobộ lênđược thì đi xecáptreo để lên. Bảotàngviện của miếu này cũngcó trưngbày các cổvật đồđá và một chiếc hòmgỗ mụcnát từ nhiều ngàn nămtrước lấy từ một váchđá cheoleo trên sườnnúi xuống. Hòmgỗ này thuộc một dântộc nàođấy đã từng sinhsống trong vùngnầy và họ có tậptục treo ngườichết bỏ trong hòmgỗ nhét trong những khevách núiđá caongất. Sángnay tàu Tâyhồ có ngang qua một vùng mà haibên có váchnúi dựngđứng, và trên vách nuíđá có những hangđộng nhỏ mà Crystal, côhướngdẫnviên, đã chobiết là trong những hanghố nhỏ đó các nhàkhảocổ đã tìmthấy vếttích những hòmgỗ mụcrữa hoặc treolơlững mócvào những thâncây cắmvào sườnnúi hoặc được nhétsâu vàotrong những kẻhở của sườnnúiđá đó. Cáihòmgỗ mà đoàn chúngtôi đãthấy trong bảotàngviện colẽ là một trong những ditích tìmđược đó.

Ngôimiếu chúngtôi đithăm chúng khôngcógì đặcbiệt ngoài tínhcách cổxưa của nó. Ngôimiếu nầy, theo bảng chỉdẫn, do cơquan bảotàng của Thànhphố Trùngkhánh quảnlý. Nhưvậy tàu đã điđược một đê m đến trưa ngàyhômsau, chúngtôi vần còn nằm trong địahạt Trùngkhánh. Từ trên ngôimiếu nầy, nhìn xuống dòngsông Trườnggiang, ngay đoạn có khúc tẻra thành hai dòng, trên sườnnúi có bảng ghi độcao của mựcnước sông sẽ dânglên là 75 mét, sẽ ngậplụt tấtcả nhàcửa nằm ventheo bờsông bêndưới, và ngay tại chỗ khúcrẽ của sông, quảnúi chỉara nằm ngaygiữa ngãrẽ sẽ trởthành một côđảo. Trong suốt hà nhtrình trên dòngsông nầy tôi đã thấy những vùng nhưvây, nhiều ngọnnúi ngày còn nốiliền nhau, vềsau sẽ trởthành những côđảo khi Ðập Tamhiệp hoànthành, vì lúcđó nướcsông sẽ bị chậnlại tại đập nầy và mựcnướcsông thượngnguồn dođó sẽ dângcao..

Buổichiều trởvề lại tàu, thúvịnhất vẫnlà ngồi trên boongthượng, ngồi ngắmnhìn dòngsông, cảnhvật thi ênnhiên haibênbờ, những vạtnắngchiều ửngvàng xé thành những tiavệt từ sau những ngọnnúi dầndần khuấtmờ từ phíasau đuôitàu. Ðờisống êmtrôi như contàu chầmchầm trên dòngsông lặnglờ êmđềm. Tôi chợt có ýnghĩ lạlẫm là với chiphí mỗingày tốnkém khoảng 150 đôla thì cứ nhưvậy mỗingày bỏra chừngấy khoảntiền cứ sống mãi trêntàu đitớiđilui đihoàiđimãi tậnhưởng những giâyphút nhẹnhàng khôngtưlự chođếnlúc chánchê mệtmỏi thìthôi. Dĩnhiên là ýmuốn làmđược vậy khôngthựctế và khôngthể thựchiệnđược nhưng tôi biếtchắc là haiba nămsau đó tôi sẽ lặplại chuyếnđi nầy với vợcon tôi. Còn giờđây tôi đangđược sống và tậnhưởng những phútgiây thoảimáinhất trongđời. Mỗingày là một niềmvui, và ngàynào khônggiống ngàynào.

Bữacơmtối, nóiđúngra là một bữatiệc phongphú hìnhnhư có têngọi là "Yếntiệc 100 món của Từhi Tháihậu". Dĩnhiênlà làmgì có trăm mónăn nhưng đồăn khá nhiều, lạmiệng rất ngon, ăn chưa hết món này th ì mónkhác lên. Bàn tôi, dân từ xứMỹ đến, còn được đãithêm một chai rượunho Vânnam để ănmừng ngày Lễ Ðộclập July Fourth của Mỹ! Sauđó, chúngtôi sang phòng khiêuvũ, có chươngtrình vănnghệ nghiệpdư cũng chính do các nhânviên phụcvụ trên tàu biểudiễn gồmcó camúa -- xemra họ tậpdượt rất côngphu và kháchuyênnghiệp hệthống đènđóm chotới trangphục HánTạng, Mèo, Mãn, Hồi, Mông đủkiểu đủmàu, rồiđến những giọngca xứngđáng ghivào dĩanhạc. Kếtiếp là tròchơi bốcthăm, mọingười bị dukhị muavé bốcthăm để lãnhgiải nhưng chẳng ai lãnhgiải mà giá một vé 30 Yuan khôngtrúng thì được tặng giảianủi l à một chaibia Tsingtao hoặc Heinekein. Cứthế, tôi và haingười bạn đồnghành khác, Gary, người đến từ North Carolina, và Tiểuphụng, côbạntình internet của anhta, lãnh mỗingười dămba chai bia. Chươngtrình vănnghệ chấmdứt là chúngtôi xách mấy chaibia sang barrượu cùng ở tầng 4, là một quánbar rộnglớn hơn cái bar nhỏ ởtrên tầngthượng (5), sauđó lại có thêm Crystal đến thamdự, cả bốn người chúngtôi cùng ngồi uốngbia và tándốc huyênnáo cho tới hơn 12 giờkhuya.

Sáng hômsau, nhưthườnglệ, tôi dậysớm chạylên quánbar tầngthượng ngồi uống càphê mộtmình để tậnhưởng một buổisáng thanhbình v à thanhthản trướckhi bị kêu xuống nhàhàng ở tầngbốn để ănsáng. Món ănsáng lầnnầy cũng giống bữađiểmtâm hômqua, nửa Tàu nửa Tây. Sauđó được thôngbáo là látnữa tàu sẽ cậpbến tại một bếnđỗ, tấtcả hànhkhách sẽ đổisang tàunhỏ để được đưavào thamquan sâu vàotrong những lưuvực nhỏhẹp mà tàulớn không vàođược. Hômđó, từ suốt từ mười giờsáng đến một giờ trưa chúngtôi ngồi trên tàumáynhỏ để đisâu vào vùng sônghẹp quanhco, haibên là rừngnúi cheoleo, có những váchnúi được đóng sạnđạo l àm lốiđi vòng quanhnúi làm tôi liêntưởng đến đoànbinh của Khổng Minh khi bỏ thành ngoàibiên chạyvề Thànhđô, khi Lưu Bị sắpmất, phải đóng sạnđạo lơlững bám trên triềnnúi để đi những đoạn sông khôngcó lốiđi rồi sauđó lại đốtpháđi để ngăncản bước tiếnquân của quânNgô truyđuổi. Ðâylà khúc của nhánhsông hẹp chonên bờsông haibên nằmsát tầmnhìn, tôi nhìn thấy rõ những lốimòn nhỏ dưới chânnúi vensông.

Cứ mỗi đoạnsông ngắn trên bờdốc núi có ngườibảnxứ, do cơquandulịch địaphịa bốtrí sẵn, hoặc nam hoặc nữ, hoặc một nhóm, người thì ngâmhò, người thì hátnhạc dânca, rồi có đoàn múalân gió ngchiêngnổtrống đónmừng khicó tàughe dukhách chạy ngangqua. Trong cảnh rừngnúi hoangdã và hùngvĩ, đanglúc lúc vắnglặng trong buổitrưahè nắngnóng, gió hiuhiu thổi ru người vào giấcngủ, đột nhiên vanglừng tiếngnhạc lờica ngânnga thánhthót, làm mọingười sựctỉnh... Ðaphần haibên bờsông là núidốc cheoleo.

Cũng có những váchnúi có những hanghốc mà hai côhướngdẫnviêndulịch trên tàu nhỏ chobiết là nơi có hòmtreo. Nghesaotinvậy, nếu khôngai nói thì chẳngai nhậnthấyra điểmkháclạ của váchnúi nầy sovới những váchnúi caongất khác. Tómlại, đólà một chuyếnđi sông đángkể với cảnhtrí thơmộng cũngcó mà hùngvĩ cũngcó. Dưới là dòngnước sông xanh tongvắt, haibên là những váchnúi caovòivọi câylá umtù m chekhuất được ánhnắng gắtgao của mặttrời hựclửa chiếuxuống, nhìnlên bầutrờicao, tầmnhìn bị haibên váchnúi ánngữ nên cóthể tưởngtượng trênđầu caongất bêntrên cũnglà một dòngsông mangmàu xanhdương vớinhững ángmây vờnvợn.

Trởvề lại tàu Tâyhồ là đãquá 1 giờtrưa, chúngtôi lại nhậptiệc với bữaăn được mệnhdanh là "Hồngyến Lý Thếdân" (để chỉ bữatiệc phecừuđịch thiếtđãi Lý Thêdân, người dựngnên triềuđại NhàÐường, âmmưu địnhgiết ông nhưng sau ngườichủmưu đổiý.) Ðồăn ngonmiệng và êhề khôngcó chỗnào chêđược. Tôi khôngbiết là chuyến duthuyền nào cũng nấunướng tươngtự hay chỉcó dầubếp trên tàu Tâyhồ mới nấuđược những mónăn ngon nhưvậy.

Khi nóiđến Ðập Tamhiệp trên dòngsông Trườnggiang thì khôngkhỏi phải giảithích ýnghĩa của chữ "hiệp". "Hiệp" ởđây cónghĩalà hẻmnúi caongất và khúckhuỷ trên dòngsông nầy. Tôi không nhớrõ là ở đoạnsông nào, vùng nào, vào ngày thứba hay thứtư lúc tàu vào hẻmnúi thứnhất, rồisauđó hẻmnúi thứhai, thứba. Bạnđọc cóthể tìmhiểu thêm bằngcách tìm trênmạng để biết tên và vịtrí của những hẻmnúi nổitiếng nầy. Tôi khôngmuốn bỏ nhiều thờigiờ nghiêncứu để ghira mạchlạch tỉmỉ ởđây. Tôi chỉbiết là Ðậpnước Tamhiệp nằm cách Nghixượng độ 30 câysố và bếntàu Nghixương là trạm cuốicùng mà chúngtôi sẽ xuốngtàu sau bốn ngày bốn đêm đi trên tàu. Tómlại, mỗilần khi tàu sắp vào hẻmnúi thì hệthống loacôngcộng thôngbáo cho dukhách lên boongthượng để quansát và nghe giớithiệu về hẻmnúi đó.

Ðến chiều ngày thứtư thì tàu đậubến gần Ðập Tamhiệp và hànhkhách xuốngtàu lên xebuýt để vào khu đậpnước còn đangđược xâydựng mộtphầnba côngtrình cònlại. Xe buýtdulịch chở chúngtôi đi trên những conđườngnúi quanhco ngoằnnghoèo, có đingang qua nhữ thịtrấn hoàntoàn mớiđược xâycất ở khvực cao, còn những thịtrấn cũ nằm dướithấp thì đasố dân đãđược ditản và bỏ trống hoangphế. Chúngtôi được đưađến bờ côngviên nằm xéongang đậpnước cáchđấy độ trên 100 mét. Từ khu côngviê n và khu bảotàng, toànbộ phốphường trong khuvực nầy đã và đangđược xâydựng mới hoàntoàn, phía b ênnầy nhìnsang Ðập Tamhiệp tuy cáchxa nhưng chúngtôi thấyrõ được tầmmức đồsộ khổnglồ của côngtrình thuỷđiện lớnnhất thếgiới nầy. Tổngsốlượng bêtông dùng để xâycất đập nầy đủđể đắp một conđườngxalộ bêtông dầy 5 phân rộng 50 mét từ Quảngchâu đến Bắckinh!

Ngườita đã bàncải nhiều về những ảnhhưởng của côngtrình nầy đốivới môitrường và cảnhtrí quanhvùng cũngnhư những ditích lịchsử nằmdọc theo haibên bờsông Dươngtử Giang, mà có nhhững ditích như Miếu Trương Phi, chínhphủ Trungquốc phải bỏra một ngânkhoản là 10 triệu đôla để "dời" ditích nầy lên một địađiểm khác nằm trên vùngcao. Nóilà dời chứ thực ra những phần ditích nào gỡ được thì gỡ, phầnnào cần xây mới rậpkhuôntheo ditích cũ thì xây... tấtcả đều nằm trong cốgắng làmmới và phụchồi lại ditích tolớn nầy tại một địađiểm khác trêncao. Xấu hay tốt, lợi hay hại, kếtquả ta chưa thấy nhưng cóđiều ta biếtrằng đậpthuỷđiện nầy có cónăng cungcấp điệnlực rấtlớn, 8 tỷ kylôwatt điện hằngnăm, nhằmđápứng một phầnlớn nhucầu tiêuthụ điện ở đạilục Trungquốc và nhờ đógỡ bỏ bớt phầnnào áplực cungcầu trên thịtrường dầuhoả mà cả thếgiới đangphải đốiđầu.

Tốiđó tàu Tâyhồ neo tạibến đậu chờ tớikhuya mới chạyvào cổngđập (shiplock) của Ðập Tamhiệp để qua khúcsông vùnghạlưu phíabênkia đậpnước. Ðến mườimột giờtối thì đôi cánh cổngsắt khổnglồ mởra để tàu bắtđấu vào ngămđập thứnhất và phải chờ cả hai tiếngđồnghồ sau để đợi các tàubè khác cùng vàochung một ngăn. Sauđó hai cánhcổng của ngănnước nầy đóng lại, xong đợi giànbơm rútnước cho mựcnước tụtxuống ngangbằng với ngănđập thứhai để vào cổngđập thứhai. Cứ nhưvậy sang cổng thứba, thứtư, và cuốicùng là cổng thứnăm là tàu đã xuốngtới vùngsông hạlưu nơi có mựcnước thấphơn. Tớilúcđó là đã gần haigiờ khuya, hànhkhách tảnhàng về phòngngủ.

Sánghômsau 6 giờ là tàu đã vào bếncảng Nghixương. Ðólà một thànhphốcảng nhỏ nằm vùng cựctây thuộc Tỉnh Hồbắc, và thảneo tạiđấy. Tôi lại dậysớm và lên barrượu trên boongthượng uống càphê buổisáng. Sau bảy giờ hàngkhách đều đã chuẩnbị xong hànhlý đểsẵn ngoài phòngngủ để nhânviên phụcvụ trêntàu xách lênbến giùm. Saukhi thanhtoánxong tiền biarượu tiêuxài mấyngày trêntàu, tôi lên nhàhàng để ăn bữađiểmtâm cuốicùng trên tàu, nói chiatay với những ngườibạn đồnghành khác. Xong do sựsắpđặt trước, tôi, Gary, Tiểu Phụng xuốngtàu đón taxi đi thăm nhà nuôicá "sturgeon", xong cả ba chúngtôi về một kháchsạn bốnsao mà tôi đã nhờ Crystal đặt trước ở đó. Gary và Tiểu Phụng bốn giờ chiều hômđó sẽ đáp tàulửa đi Bắckinh, nên haingười gởi tạm hànhlý trên phòngkháchsạn của tôi. Khi Gary dùng toilet, hắn thấy trong phòngtắm kháchsạn có bàybán một số đồ mỹphẩm, kemthoa, cùng với những bọc áomưa antoàn, hắn hỏi tôi, tôi mĩmcười chỉ cho hắnthấy tờquảngcáo đấmbóp bàyra ở trênbàn với vịtrí dễthấy.

Chúngtôi liênlạc với Crystal như đã hẹn và cả bốn rangoài ăntrưa thứcăn đặcsản của thànhphố Nghixương. Nghixương có mộtsố thắngcảnh và ditíchlịchsử tôi muốnđi xem nhưng khi chúngtôi vào một quánbar để chúngtôi lênmạng viết điệnthư email vềnhà thì đã quá hai giờtrưa. Rangoài dạophố một tiếngđồnghồ sau là lại quayngược trởlại kháchsạn cho Gary và Tiểu Phụng lấy hànhlý của họ. Xong tôi v à Crystal tiễn họ ra nhàga thànhphố đáp tàulửa đi Bắckinh.

Buổichiều cònlại, Crystal hẹn với một côbạn khác và chúngtôi cùng đi hát karaôkê -- hát tiếngTàu dĩnhiên là tôi ấmấmớ, và ngaycả nhạcMỹ hát cũng khôngxong. Buổitối chúngtôi cùng ra đi ăn Lẫu Trùngkhánh, cái lẫu nóngcay nổi tiếng của xứ Tứxuyên, quảthực danhbấthưtruyền.

Ănxong buổitổi là đã mười giờđêm. Chiatay với Crystal tôi trởvề kháchsạn tắmrữa, uốngtràxanh, xem TV. Khôngquên tấm quảngcáo đấmbóp, tôi gọiđiện cho phòng đấmbóp kháchsạn và họ gởilên phòng tôi một côgái duyêndáng dễthương, tuy ănmặc không được thờitrang cholắm như tại những thànhphố lớn khác như Namkinh hay Thànhđô. Ðiểm đángnói ở đây là côgái khôngnóikhôngrằng, lẳnglặng cởi hết đồ ra, để lộ một thânhình trắngtrẻo thonthả xinhxắn. Nàng vào phòng tắm xong trởra khépnép leo lêngiường nằm chungchăn với tôi traođổi vài câunói kháchsáo cho cólệ. Chitiết diễnbiến của trậnmâymưa gần một giờ sauđó thì khôngcần phải ghirõ ởđây. Xongcuộc, côgái cũng chẳng nói giácả baonhiêu, nhưng căncứ theo giátiền mướn kháchsạn, tôi trao cô 400 Yuan. Côgái cũng chẳngnóichẳngrằng, nhận xong tiền rồi lẳnglặng bỏđi! Ôi, đêm Nghixương trên bếnbờ Dươngtử Giang huyềnhoặc!

Sánghômsau dưới phòngđiểmtâm, saukhi bỏ cả giờđồnghồ nghiêncứu bảnđồ, tôi quyếtđịnh khăngóiquảmướp ra bếnxe đónxe đi Kinhchâu. Như những bếnxe khác tại khắp các nơi, mọi bãiđậu chuyếnxe đềucó ghi trênvé và tại bãilênxe. Nhưng lầnnầy tôi không tìmra bãiđậuxe của tuyếnđường Nghixương - Kinhchâu. Hỏithăm nhânviênsoátvé mới biết đó là bãiđậu xe đi Thànhphố Sathị. Tôi ngẫmnghĩ lầnnầy chắc tôi đitrúng chốn khỉhocògáy nàođó nên khôngcó tuyếnđường trựctiếp đếnđấy. Tớigiờ, chuyếnxe đi Sathị đỗ vàobến thì thấy bản ghi trênxe là "Sathị (Kinhchâu)".

Như những nơikhác tôi đã điqua, saukhi rời thànhphố một quãngđường, trướckhi nhậpvào xalộcaotốc (bảng tiếngAnh họi ghilà "Expressway"), xekhách phải ngừng tạit rạmthutiền lấy thẻ, khi tới điểmđến, lộphí tiềnđường sẽ được tínhtheo câysố. Tấtcả hệthống xalộcaotốc ở đạilục Trungquốc đều do các côngty cổphần đầutư xâydựng và đều thulệphí cầuđường. Nếu khôngmuốn trảtiền xalộ, ngườita cóthể sửdụng hệthống quốclộ của nhànước mà tiếngHán gọilà "Quốcđạo". Hệthống quốclộ do nhànước quảnlý ngàynay trìnhtrạng đãđược cảithiệnnhiều nhưng vẫn khôngbằng hệthống xalộcaotốc vì đườnghẹphơn và phải nhườngđường đichungvới mọi phươngtiện dichuyển khác như xeđạp, xebò, xemáycày, xelôi, v.v... Tuy hệthốnggiaothông của Trungquốc ngàynay xemlà đã rấtkhá, đường tốt và rộngrãi, xâydựng theo tiêuchuẩnquốctế. Tuỳ vùng, thí dụ Thượnghải - Hàngchâu, đườngxalộ cóthể rộng đến 4 đến 8 lànxe mỗibên, cóthể sosánh với hệthống "freeway" của Mỹ. Chỉcóđiều tôi khôngthích là lộphí rấtcao, và phải trảtiền mỗikhi vàoxong rồi rakhỏi xalộ (bạn cóthể sosánh hệthống này với hệthống xalộ ở vùng miềnÐông Hoakỳ, đềuthu lệphí, nên ngườita khônggọilà "freeway" màlà "highway".) Tôi thích hệthống xalộ ở Tỉnh Ðảo Hảinam, từđôngsangtây, muốn điđâuthìđi, khỏiphải bậntâm chuyện trảtiền. Thựcsự, lệphí xalộ ởđó được tínhvào thuếxăng giốngnhư vùng miềnTây của Mỹ. Ðườngcaotốc ởđó cũngdo côngty cổphần đầutư xâydựng và tiềnlời thu từ thuếxăng, dođó giá xăng ở Hảinam mắc hơn những nơikhác. (Ởđây tôi đềcập đến chuyện nầy bởilẽ Việtnam chúngta cóthể học nhiều kinhnghiệm đitrước của Trungquốc.) Tómlại, ở Trungquốc ngàynay tại hầuhết các đường nốiliền các thànhphố lớnnhỏ, thídụ tuyếnđường Nghixương - Sathị, vớinhau, đềucó những hệthống xalộcaotốc hiệnđại như ở Hoakỳ!

Lộtrình Nghixương - Sathị mất độ gần hai giờ đồnghồ. Khi xekhách bắtđầu vào thànhphố Kinhchâu, người tàixế hỏi tôi xuốngxe nơinào, Sathị hay Kinhchâu? Tôi hơi hoangmang nhưng tôi đã địnhtrước là đi Kinhchâu chứ đâucó đi Sathị, nên tôi chọn xuốngxe tại Kinhchâu. Và tôi hỏithăm ởđây có kháchsạn nào tốt? Ôngta nói: "Kháchsạn Kinhđô". Nhưng khi gọi taxi và đếnđó thì kháchsạn bốnsao nầy đang đóngcửa để tubổ xâycất thêm. Ngườitàixế nói bên Sathị còncó kháchsạn tốthơn, nhưng vì tôi khôngbiết Sathị cách Kinhchâu baoxa nên tôi yêucầu taxi đưa tôi tìm một kháchsạn khác tươmtất ởđây. Ôngtàixế liền đưa tôi đến một kháchsạn "tươmtất" (tôi lại quênmất tên) mà ôngta nóilà basao, nằm trên con đườngchính nhỏhẹp của thànhphố. Ông còn nóithêm kháchsạn nầy do một cựu thủtrưởng cơquan côngan của thànhphố đứngra kinhdoanh! Thôiđược, bênngoài kháchsạn nầy coicũngtạm, nhưng khi mướnphòng với giá 150 Yuan một đêm, và tại quầytiếptân chỉcó một người trực, phòng ở tận lầubốn nhưng kháchsạn lại chẳngcó thangmáy, và cũng có nhânviên "bellboy" phụgiúp mang hànhlý tôi lênlầu. Ìạch xách hànhlý lênlầu, xemlại phòngốc, trông cũklỹ với thảmlótnhà dơbẩn, kháchsạn nầy tiêuchuẩn chưatới haisao bên Mỹ! Bêntrong, tậpcẩmnang giớithiệu kháchsạn đều bằng tiếngHoa. Dán trên cánhcửaphòng là bảnquyđịnh, cũng bằng tiếngHoa, cảnhcáo cấm những hànhvi thiếuđứngđắn như đánhbạc, nhậunhẹt, đĩđiếm... và nhắcnhở kháchtrọ coichừng trộmcắp! Cólẽ tôi là một ngườikhách ngoạiquốc mang hộchiếu Mỹ hiếmhoi của kháchsạn nầy.

Thànhphố Kinhchâu cũng nằm trên vịtrí gần bờsông Dươngtử Giang, toạlạc tại vùnghạ lưu cách Nghixương khoảng 150 câysố về hướngđông và cách Thànhphố Vũhán độ 200 câysố về hướngtây, với một nhánhsôngcon nhỏ cắtngang chảydọc songsong với bờtường của phía cửaÐông.

Trưahômđó khiđi thăm khu thành cửaÐông của cổthành Kinhchâu, đứngtrên mônlầu tôi lúcđó mới có thể nhìn thấy Thànhphố Sathị mớimẻ và hiệnđại với những lầucaotầng đẹpđẻ, vôsố kháchsạn sangtrọng, nằm phíabênkia chỉ cách Kinhchâu bênnầy một dòngsông nhỏ! Hỏithăm nhânviên phụcvụ trong cửahàng tặngphẩm trong mônlầu, thì ngườiđó chobiết thựcsự Sathị là thànhphố mớiđược xâydựng, là "khu ngoạithành Kinhchâu", các cơquan nhànước đasố đã dọnsang bênđó, còn thànhphố nằm lọt trong bốn bờ tườngthành baoquanh là vùng nộithành. Nghenói trong nộithành, nhiều khuvực rộnglớn đãđược nhiều côngty phátrtriển đầutư địaốc cũng như dulịch ở Thẩmquyến bỏvốn để phụchồi v à xâydựng mới lại các nhàcửa và kiếntrúc cổđại để tạothành một trungtâm dulịch nhằm thuhút khách dulịch trong tươnglai. Nhưvậy, nhữnggì tôi nhìn thấy hốmđó chắcchắn sẽ kháchẳn với nhữnggì bạm sẽ nhìnthấy nếu bạn códịp đếnthăm thànhphố nầy trong mộtvài năm nữa.

Toànthể chuvi nộithành, sang buổisáng hômsau tôi đã đibộ trên bờthành làmmộtvòng từ cửaTây sang cửaÐông, từ trên bờ thành cao của cổthành Kinhchâu nhìnxuống, tôi cóthể thấyđược đâylà một thà nhphố rất cổ, và cổkính, đúng với ýnghĩa của từ này khi ta nói "Thànhphố Huế cổkính", rất nhiều conđường, đasố nhỏhẹp, lótgạch, haibên còn giữlạiđược những kiếntrúc cổxưa. Nhà của cưdân nhiều căn, tôi nghĩ, có lẻ có sốtuổi trên vàitrăm năm với rấtít thayđổi từtrướcđếnnay. Tómlại Thànhphố Kinhchâu ngàynay, danhxưng đúnghơn gọilà Cổthành Kinhchâu", là để chỉ khuvực nằmtrong nộithành, mà thành này khôngcó hìnhdáng vuôngvức đềuđặn vìdo tườngthành baoquanh đượcxây dựatheo địahình. Tôi códịp đidạo quanhiều khuphố hẹp ngay saukhi thamquan xong khu thành cửaÐông (Ðôngmôn) và buổisáng ngàyhômsau, thì nhậnthấy nhàcửa thànhnội rất cũkỹ và nghèonàn, nhịpsống khôngđượng huy ênnáo và linhhoạt như những nơikhác. Trời đang muàhè nóngnực lại càng chothấyrõ cáidángvẻ ngáingủ và lườilĩnh của cưdân trongthành.

Chỉcó buổitối trong khuphốchính gần kháchsạn tôi ở là nơi có nhiều nhàhàngăn, barrượu, quáncàphê sangtrọng kiểuÐàiloan, những nhàđấmbóp, nhàtắmhơi... đènđóm xanhđỏ rựcrỡ, taxi đậu hàngdài hai bênđường. Buổitối saukhi tôi đihớttóc ở một tiệmhớttóc gầnđấy (50 Yuan baogồm cả nhuộmntóc, thuốcnhuộm do tôi mangtheo), tôi bướcsang tiệmđấmbóp bêncạnh kháchsạn. Bướcvào trong là thấyngay cả chục côthanhnữ xinhxắn ngồi phía trước phòngtiếptân đồngthanh cấttiếng "Chàomừng quíkhách!" (tiếngHánViệt phải ghilà "Hoannghênh Quanlâm!"). Tôi cảmthấy cógì bấtổn, cótậtgiậtmình, nêncảmthấy hơi ngườngngượng. Chàngnhânniênphụcvụ dẫn tôi vàotrong và hỏi tôi muốn đấmbópchân, đấmbópmình, tắmhơi, hay "toànbộ" ? Tôi nói tôi chỉcần đấmbóp thôi, thếlà anhta dẫn tôi vào phòng bảo tôi cởiáoquần lêngiường nằmchờ. Mộtlát sau thì có một côgái tuổitrạc bamươi, ngườidongdõngcao, vào xoabóp cho tôi. Ðấmbóp nửachừng cô tìnhtứ hỏi tôi có muốnthêm dịchvụ "đẩydầu" hay "toànbộ". Cảmthấy conlợnlòng của mình dậylên chút xaoxuyến nhưng tôi mới đitrận cảgiờ đồnghồ tốiqua ở Nghixương, thấy càng đấmbóp không khoẻra mà càng mệt, chonên tôi nói xoadầu là đủrồi. Côta nắnnắm củaquý của tôi mộtlát rồinói: "Coibộ anh chịukhôngnổi rồi. Thôi đi toànbộ nha!" Nóixong tôi chưakịp trảlời là côta cởiđồra mộtcách chớpnhoáng, phơibày một thânhình cứngcáp giốngnhư nũlựcsĩ chạymarathon. Nghe giọngnói của cô mang âmgiọng của ngườiphươngbắc nên tôi hỏi cô từđâuđến? Côta trảlờ là người Tâyan. Tôi hơi thấtvọng vì lòng thầm mongmuốn được gầngũi bên bóng nàng Dươngtử Giang huyễnhoặc. Nhưng tiệc đã bàyra trướcmặt, haiquả đàotiền chắcnịch đang épsát vào mặt tôi. Không ăn có đượcchăng? Haiquả đào Tâyan nầy khác đặcbiệt, khôngxệ, cứngcáp, chắcnịch, sờnắn cảmthấy giòncứng giống như hai quảđào tươi thật. Tôi hỏi là đồgiả hay đồ thật, cô nói đồthật mà, nhưng tôi khôngtin thànhthử cáihứngthú trầntục cũng bị vơiđi khôngít. Dođó côta phảirasức làmviệc khácựcnhọc, đẩyđưa lắclưcontàuđi biến chiếc giườngnệm thành dòng Dươngtử Giang dậysóng. Tôi chưara thì cô đã lêncaođiểm, cólẽ chuyện hiếm xảyra đối với côta. Côta thởgấp, mĩmcười thoảmãn, nói anh lợihại thực, sao dai thế! Tới lượt anh... Cólẽ tại mới đánhđấm tốiqua nên còn mệt khóra, nhưng tôi cũng tự phụcthầm bảnlãnh trờicho của mình cólúc kéodài hơn nửagiờ đồnghồ! Tấtcả dịchvụ tốn 200 Yuan!

Bướcrangoài, cảnhtượng rộnrịp ngườitớilui, đasố là đànông, tôi có cảm tưởng là mình đang ở khuđènđỏ của thànhphố nầy. Xem ra thànhphố "cổkính" nầy có cáinghề cổ thì rất "cổ" nhưng chẳng "kín" chút nào!

Hết thuốchút, tôi tạt sang quánthuốclá, trốngnhư quánthuốclá ở Việtnam, thì thấy ởđấy tôi thấy ngườita có bán thuốclá 555 dántemthuế Việtnam! Mấy gói 555 tôi mua ở một vùng tại Cửutrạicâu cũnglà thuốclá sảnxuất ở Việtnam, tớinay đã hút hết, thànhthử tôi mua thêm mấy gói nữa đểdành. Xong về kháchsạn tắmrữa rồi lại tiếptục raphố tìmchỗ ăntối.

Nằm trệt phíatrên bênkia đường đốidiện với kháchsạn có một tiệmcàphê sangtrọng. Tôi bướcvào giantiếptân phía dướitầngtrệt và được một cônhânviên trẻđẹp, ănvận theo kiểu sườngsám truyềnthống, hướngdẫn tôi lênlầu. Tầngtrên là quán càphê trangtrí trangnhã và sangtrọng mátmẻ. Vừa bướclên tớinơ là thấyngay quầyrượu, khoảngkhônggian đốidiện sắpđặt vài cáibàn và ghếdựa, vài chậuhoa, câykiểng trangtrí. Dọctheo haibên quán là những ngăn có đặt ghế salông có rèm chekín bốnbên tạothành một khônggian nhỏ ấmcúng, đặcbiệt thíchhợp cho nhữngcặp tìnhnhân đếnđây tâmtình dưới ánhđènvàng tờmờ ấmáp. Môhình kiểuquán nầy ngàynay rất phổbiến ở Trungquốc, cólẽ đầutiên do ngườiÐàiloan sang đầutư kinhdoanh và vềsau được ưachuộng nên dầndà vềsau ở thànhphố nào cũngcó. Phongcách của môhình loạiquán vừalà barượu, vừalà quán càphê, quántrà, quánăn... nầy ởbênngoài cửatiệm rất dễ nhậnra vì cách trangtrí rất bắtmắt, màusắcrựcrỡ nhưng trangnhã, baogiờ cũng có chữAnh đikèm trên bảnghiệu thiếtkế khéoléo và chuyênnghiệp, hoặclà "Western Restaurant", "Bar", "Teahouse", "Coffee Bar", "Internet Café", v.v. . Ðâylà những nơichốn đasố đềulà thuầntuý bán thứcăn nướcuống, lịchsự, sangtrọng, và kháđắctiền. Nhiều tiệm rẽtiền nhái vàbắtchước theo kiểunầy thường rất dễnhậnra vì cáchbàitrí bênngoài sơsài hay ẩutả, đôikhi tiếngAnh viết nguệchngoạch và saichínhtả.

Một cônhânviên trẻđẹp đưa tôivào chỗngồi, nơi có mànnhung che kín bốnbên. Cólẽ chỉ thấy tôi có mộtmình nên côta hỏi tôi có muốn mởđèn không? Tôi trảlời có và côta vóitay vặnở côngtắc đèn trên bàn và đặt cuốnsổ thựcđơn lênđó. Thường khi nhậnra kháchhàng khôngphải là dânđịaphương, nhânviên phụcvụ nhàhàng baogiờ cũng nói tiếngPhổthông. Dĩnhiên là côta nói tiếngQuanthoại khôngcó vấnđềgì ngoạitrừ khẩuâm của cô mangchút bảnsắc của giọngđịaphương. Nhưng tiếngQuanthoại của tôi lầnnầy cóvấnđề, hoặc ítra là đốivới lỗtai của cô, cólẽ là cô khôngnghe quen giọngnói tiếngHoa với khẩuâm "Việtnam" mà baogiờ ngườibảnxứ đốidiện nghe cứ nhầmlẫn là giọng "Quảngđông". Nhưng trong đasố trườnghợp sau mộtvài câunói đầu thì ngườinghe sẽ quen giọngnói của tôi và nghera mộtcách rõràng. Ðầutiên tôi hỏi quánnầy có bán bia địaphương không? Tôi thích nhưvậy vì muốn thưởngthức sảnphẩm địahương. Thườngthường thì tôi phải hỏitrước vì phầnlớn những nhàhàng lớn khôngbán loạibia "rẽtiền" đó, thườngthì các loại bia ngoại như Budweiser hay Heinneken nơi nào cũng có. Kếđến là bia Tsingtao nổitiếng của vùng Qingdao, nhưng ngày tại những tỉnhthành lớn đều có nhàmáy sảnxuất riêng của loạibia nầy. Côta hỏilại tôi muốngì, tôi lại cốcông giảithích nhưlà tôi muốn uống biarượu sảnxuất ở địaphương. Nhưng khi tôi càng nóinhiều nóilôithôi thì côta lại càng bốirối. Cônhânviên hỏi tôi cô nóichuyện tôi nghe cóhiểu không (?) Dĩnhiên là tôi nghe và hiểurõ từngchữmột. Cuốicùng tôi nhậnra là cáitừ mấuchốt là "pỉchìu" (haylà "bia(rượu)") cólẽ tôi phátâm không chínhxác thành "bỉchìu" thànhthử côta khôngbiết tôi muốngì. Tôi nói lớn và chậmlại vỏnvẹn haichữ "pỉchìu" haiba lần nhưvậy nhưng côta cứ đứngđó ngốra. Cuốicùng côta lặplại nhưng lạithành "mĩchìu" (tứclà "rượuđế") rồi cô nói ởđây không có bán "mĩchìu" mà có rượunho, rượu sampan, rượumạnh Hennessy XO... Tôi bựcmình nói quánbarrượu màlại khôngcó bán "pỉchìu" thì vôlý. Thựcra với lốiphátâm của tôi nhiềunơi cứ nhầmlẫn "pỉchìu" thành "mĩchìu". Nghe tôi sẳngiọng, cô nhânviên tộinghiệp kia cứ đứng đựcngười rađó vẫn khônghiểu tôi muốn gọigì. Cuốicùng tôi nói gọi quánlý của cô rađây. Côta rara ngay và bướcra bỏđi vàotrong. Thựcsự côta nghe hiểu tôi nói nhưng vì khôngnhậnrađược cáitừ mấuchốt "pỉchìu" nên chẳngbaogiờ hiểuđược tôi muốn gọigì. Látsau ngườiquảnlý tới bàn, thựcsự đólà một thanhniên trẻtuổi cólẽ cũnglà nhânviên trongquán, và tôi vừa nóixong là anhta nhậnra ngay là tôi muốn gọi thứcuống gì. Anh xinlỗi sựcố trước đó và hướngdẫn tôi chọn thứcăn. Cuốicùng tôi gọi cơmtaycầm, món bòkho. Látsau nữa anhta mang cho tôi chaibia và kèmthêm một ly rượunho, nóilà quảnlý tặngriêng, anhta chẳng nóilýdo, nhưng tôi đoánlà cólẽ chuyện cônhânviên không ngheđược từ "pỉchìu" của tôi.

Buổitối trôiqua khá nhàntản, ănxong tôi gọithêm chaibia nữa, nhưng uốngbia mộtmình thực chẳng thúvị tínào nên uống nửachừng tôi tínhtiền bỏvềlại kháchsạn nghỉngơi.

Cho tới sánghômsau khi bướcrakhỏi kháchsạn tôi vẫn còncó ýđịnh đithăm hầuhết những ditích ở Kinhchâu. Trưa hômqua tôi đã thăm cửađông của trườngthành cổ baoquanh thànhphố cổ Kinhchâu, dạoquanh bờtường, lên mônlầu và từ trêncao nhìnngắm cảnhvật xungquanh, nhữngkhu phốcổ nằm trong khuônviên thànhtrì, và khuthị tứ mới của Thànhphố Sathị phía bênkia ngoạithành cách một dòngsông nhỏ. Chẳngcó gì đángnói về Sathị với những caốc và đườngxá rộngrãi mớiđược xâydựng với những khu shopping tânthời, giốngnhư bấtcứ một khuphố Áchâu hiệnđại nàokhác. Sauđó tôi đã đidạo lanhquanh những khuphốcổ trong thànhphố, thăm những khuvườn xưa, chùamiếu, chủyếu là thờ Lưu Bị hoặc Quancông.

Saukhi ănsáng món bún caynóng Trùngkhánh và uống một ly càphê Nestlé trong tiện càphê tại một cửahàng báchhoá, tôi bướcrangoài đibộ dọctheo conđường chính trong nộithành nhưng đi về hướngtây, với ýđịnh thăm cửatây của thành. Các cửahàng nằm dọctheo haibên đường chính lớnnhỏ cũmới nằm lẫnlộn nhau, khôngđồngbộ. Sựpháttriển của khutrungtâm chỉ biểulộ rõ ở những khu "shopping mall" đangđược xâycất với nét đặcthù "tâncổ giaoduyên" như máinhà lợpngói âmdương màu xámđen, cửasổ sơn màuđỏsậm nhưng bọckính, tầngtrệt nơi dẫnvào các cửahàng thì hoàntoàn bằngkính, tườngvách bênngoài sơn toàn màuvôitrắng, và những thangcuốn lộthiên đưa khách lên khu shopping tầnghai với những hànhlang rộng nốicác cửahàng lại vớinhau. Khu nầy chỉ dànhcho kháchbộhành, đườnglótgạch nhamthạch, có những băngghếgỗ chạmtrổ kiểucổ nằm dưới những tàngcây bóngmát caoto nhiềutuổi cũng mớiđược trồngdựng. Ðặcbiệt là có những bứctượng đồngđen với kíchthướcthật nằm rãirác dọctheo haibên lốiđibộ rộngrãi. Những bứctượng nầy gồm có vật và người, giàtrẻlớnbé đủloạingười trong những tưthế như đidạo, gánhhàngrong, muabánhàng tại những xe hay quầyhàng, hoặc là người đang hóngmát dưới một tàngcây... Những bứctượng đó đang cố trìnhbày một cảnhtrí trong một khuchợ nàođó thuởxaxưa. Tómlại, đólà một khumuasắm tânkỳ độcđáo với những trangtrí và kiếntrúccổ mớiđượcxâydựng hoặc trùngtulại nếu một cửahàng nàođó nếu nó còn giữlạiđược những kiếntrúccổ nổibật và tìnhcờ nằmlọt vào trong khuvực nầy.

Ðólà đặcđiểm cầnđược nhấnmạnh ởđây để ta cóthể họchỏi hoặc bắtchước khi xâycất những khu "shopping" mới nàođó ở bấtkỳ thànhphố nào ở Việtnam. Thídụ, khu Chợlớn cũ chẳnghạn, ta cóthể lưugiữ và trùngtu lại những kiếntrúc cố, làm chúng tậphợplại vớinhau mộtcách hàihoà bằng màusắc và vậtliệu, ngóiđỏ tường sơn màuvôivàng chẳnghạn, và những thứmới thêmvào cũng cầnphải đồngbộ để "nối" chúng lại thành một tổnghợp "nhấtthể đanguyên". Nămngoái, tôi códịp đi dulịch Nhậtbản, có dạo những khu shopping đặcbiệt ở những thànhphố lớn như Ðôngkinh, Kyoto, và Osaka. Những khuđó có đặcđiểmchung là như thếnầy: chúng được hìnhthành từ những khuphố buônbán cũ, ôtạp, như bấtkỳ khubuônbán nào ở những xứkhác như Tháilan hay Việtnam, nhưng cáimới chínhlà cái vòmche trêncao, hiệnđại và tânkỳ, thườnglà lợp bằngkính, phủ kín từ khúcđường đường của khuđó và cókhi nốisang khúcđường khác, cónơi chichít như bàncờ, và đasố bêntrong những cáivòm nầy được điềuhoàkhôngkhí, trongkhi hàngquán bêndưới haibênđường vẫn giữlại cátính riêng của mỗi cửahàng. Bạn hìnhdungra đượcchưa?

Conđường chính của nộithành hướng saulưng tôi trưahômqua dẫnđến cửađông. Tuynhiên, cũng conđường nầy, tôi đi ngượcchiều, lại dầndần quặc về phíanam và dẫn tôi đến cửanam! Mônlầu trên cổngthành khôngcònnữa, tôi theo bậcthang đá cao bướclên bờ trườngthành thì thấy trên vòmcổng chỉ cònlại vếttích của chântường vuôngvức của nơi mà trướcđây là gáclầu. Từ trên bờtường cao nhìn về hướngnam ngoạithành, tôi thấy nhàcửa phía bênnầy cũkỹ, xiêuvẹo, và nghèonàn hơnnhiều. Nếu khôngcó những phươngtiện dichuyển hiệnđại như xehơi, xemáy, xeđạp thì ta cóthể tưởngtượng rằng thờigian đang đứnglại, cólẽ là vào thờiđiểm ở cuốithếkỷ thứ 19. Dọctheo lốiđi lótđá mònnhẵn haibên đường, những sạp bánhàngrong bón những đồđạc thủcông như nồiniêusoongchảo bằng đấtnung, giỏxén thúngrỗ bằng tređan, áoquần khănmàn kếtdệt thôsơ. Ngoàira còn có nhữngxe bán đườngphổi, mắmmuối, raucải, giấymả, và những thầybói già ngồingáingủ dọctheo chântườngthành -- một thếgiới cũmèm bàyra trướcmặt. Thànhphổ cổ nầy đã chuyểnmình thứcdậy, nhưng rấtchậm. Cáimới được hoàntoàn xâydựng phíabênkia cửađông, cáicũ phíabênnầy cửatây lếchthếch đuổitheo.

Tôi hỏithăm ngườita thì họ chobiết tôi cóthể đidọc trên bờtường của trườngthành baoquanh thànhphố Kinhchâu, tới cửabắc hoặc vòngsang cửatây hay cửađông. Trời buổisáng còn hămhăm nhưng chưa nóng lắm. Tôi đibộ mentheo bờtường hướngvề cổngtây. Lốiđi trên bờtườngthành rộng khoảng ba mét, látđá mònnhẵn, cỏdại mọc chenlẫn giữa những kẻđá. Haibên là những ụthành, có lỗchâumai, xây bằng gạch màuxámđen. Có những đoạn bờthành còn rất tốt, có những chỗ chợ rộngra giốngnhưlà nơi đóngbinh canhgác, có những chỗ khuấtlánh đangcó những cặp tìnhnhân rúcrích tìnhtự vớinhau. Có những đoạn tườngthành cỏcây mọc đâmra từ bêntrong thành dướiđáy trồilên, nhiều thâncây cóthể nói là cổthụ, lácây mọc thành bụi và umtùm. Lầnlần lốiđi mấthẳn nền látđá dướichân và trởthành những lốimòn với những bụicây dại chensát nhau. Nhìnxuống bờchânthành phíadưới bênngoài thành và dọctheo chânthành là lốiđidạo rộngrãi có câyxanh trồng dọctheo lốiđi rất thơmộng và đẹpđẻ với những đoạn có bờhào sâu ngậpnước có lụcbình nổilềnhbềnh hoặc có đoạn trồng sen đang muà nởhoa hồngthắm. Lốiđi dạo đó bao vòngquanh bờ chânthành từ cửađông sang cửa tây và từ cửatây vònglại tới cửađông.

Toànbộ bứctườngthành cổ nầy lần trùngtu cuốicùng dườngnhư được thựchiện dưới đời NhàThanh haiba trămnăm trước. Ngôi mônlầu ở trên cửađông trông còn tươmtất cólẽ mớiđược trùngtu gầnđây vào thếkỷ trước cáchđây độ vàiba chụcnăm. Trên ba cổngthành cònlại, những toà mônlầu đỉnhđạc trêncao giớ khôngcònnữa, vếttích duynhất cònlại chỉlà nềngạchđá vuôngvức đãxanhrêu. Lịchsử ngôithànhcổ nầy có từ đời ÐôngHán, đếnnay đã trên 2200 năm. Nhìn những biếndạng tangthương của những phần hoangphế, ta cảmnhận thấyngay những cuộcbểdâu đổiđời qua biếtbaonhiêu triềuđại hưngvong tuếnguyệt. Từ thuởnhỏ, tôi hamthích đọc truyệnTàu cho nên tôi có rấtnhiều tưởngtượng và ấntượng với những tranhvẽ về những thànhquách ngạonghễ caovòivọi và uynghi lẫmliệt. Mỗi nơichốn tôi từng đến viếngthăm ở Trungquốc, nơinào có thànhtrì cổ là tôi nhấtđịnh phải lênđó, đidạoquanh, và tằnmằm thămthú từng ngôi mônlâu, từng bậc thanglótđá mònnhẵn, và những viêngạch xâythành. Ðâylà ngôithành tolớn thứhai mà tôi được nhìnthấy sau Thành Trườngan ở Tâyan ngàynay. Thành Trườngan torộng hơn Thành Kinhchâu gấpnhiềulần, có nhiều đoạn trên bờthành mặtthành rộng như con đườnglộ bốnlànxe. Mặtthành Kinhchâu hẹphơn, chỗ rộngnhất, tứclà độdày của bứctường ở trên bờthành, chừngđộ mười mét. Ở Việtnam tôi đã từngthấy Thànhnội ở Huế, Thành Bìnhđịnh (nay khôngcòn), Thành Giađịnh (nay khôngcòn), một số đoạn tường của Thành Hànội, mỗi nơi mỗi vẻ nhưng dườngnhư chúng khôngcó quymô lớn và gâycho tôi những ấntượng sâuđậm như Thành Trườngan và Kinhchâu. Ai mê đọc truyệnTàu chắcchắn là sẽ có cùng cảmgiác vừa háohức vừa uhoài khi nhắmnhìn những thànhquách cổxưa như ở nơi nầy. Biếtbaonhiêu người đã đi trên mặtthành nầy và họ đã thành người thiêncổ vôdanh và đâyđó những câycổthụ và những viênđá hògạch kia từ thuởnào vẫn cònđó và đã chứngkiến biếtbao cuộcbểdâu dờiđổi. Người đến rồi đi, nhưng những tranhchấp giànhgiật vẫn tiếptục diễnra cũng tại chỗnầy qua bao thờiđại dù chúng phùdu và hưhuyễn như những chòmmây vâncẩu.

Ði trên bờtường chưatới cửatây thì lốimòn chợtnhiên càng dơbẩn và hôihám, giốngnhư bãi phónguế côngcộng. Cólẽ đây gần khu ổchuột và nhiều nhà tưnhân khôngcó nhàtiêu chăng? Tôi cắtngang rẽ xuống bờdốc bênphải hướng bêntrong của thành xuôitheo một lốimòn thoaithoải dốc qua những lùm cây để xuống đườngcái chạy dọctheo bờ chântường. Tôi tiếptục đibộ tiếp một quãng dưới bóngrâm của những tàngcây cổthụ thì đến cửatây. Tôi xuôitheo dòngngười và dòng xecộ bước ra cổngngoài. Cửatây cũng giống bên cửađông, gồm hai cổng trong và ngoài, khoảnh chínhgiữa là khoảng khônggian tuy rộng bị những bứcvách của tườngthành vâykín, phải ngócđầu nhìn lêncao mới thấy bầutrời. Doc haibên đường đứng lẫn trong đámngười lamlũ buôngánh bánhbưng có vài côthiếunữ họctrò haitay ôm mãnh cạttông nhỏ trên có ghichữ "Nhận làm giasư". Ðanglà mùa nghỉhè chonên nhiều họcsinh trunghọc làm phụthêm.

Quảđúng như suyđoán của tôi, khuphố ngoài cửatây của thành rất tồitàn và xậpxệ, đườngxá chậtchội và rácrến bẩnthỉu. Tôi mườngtượng ngẫmnghĩ cảnhvật hiệnhữu chắc khôngkhácgì cảnhtrí của hàng ngànnăm trước. Tuynhiên, vòng qua phíatayphải của cổngthành là ngườita lại bướcvào lốiđibộ lótđágạch xinhxắn mentheo bờtường dướichân tườngthành, bênphải là conhào sâu ngậpnước ngăncách khudâncư nghèohèn phíabênkia, rõràng là mớiđược xâyđắp gầnđây, trồngtrỉa câycảnh rất côngphu. Kinhchâu quả là một thànhphố đadạng với nhiều nét đốichọi nhau, như đông và tây.

Tôi tiếptục đi trên lốiđi đó hơn một giờ sau thì lại tới cửađông ngàyhômqua. Dọc đườngđi, cảnhtrí đổidần sang một côngviên, xong conhào sâu rộngdần rồi dườngnhư nhậpthành consông. Từ cổngđông bướcra, qua khỏi khu côngviên phíatrước là qua câycầu cầuvòng là bước sang một đạilộ rộngrãi của Thànhphố Sathị. Những ditích lịchsử đều nằm trong nộithành và Sathị chỉlà một thànhphố hiệnđại, dođó tôi quyết định khôngsang bênđó và chỉ lẫnquẫn bêntrong Thànhphố Kinhchâu, xem bảotàngviện và vài ditích cổ, thì đã gần 12 giờtrưa. Coinhư cơbản là thamquan gầnhết ngôithànhcổ nầy, tôi quyếtđịnh trưanay tiếptục đivề hướngđông để đến Thànhphố Vũhán trước rồi từđó mớiđi Ðộngđìnhhồ là nơi kếtiếp, thayvì xuôitheo dòng Dươngtử Giang hướngđôngnam là đisang địaphận của Tỉnh Hồnam.

Trảphòng kháchsạn xong vào khoảng 12:30 giờtrưa, tôi đón taxi ra bếnxe nằm bênkia Thànhphố Sathị để đónxe đi Vũhán, một thànhphố nằm bên phíađông Tỉnh Hồbắc cáchđây khoảng 180 câysố. Như những nơikhác, hệthống giaothông và xecộ ởđây cũng thuậntiện và hiệnđại, xebuýtlớn cómáylạnh và chạyđường xalộcaotốc. Thườngthường ở thànhphố nào cũng có cáinạn kẹtxe trong khoảngđường từ trungtâm rađến xalộ.Ðoạnđường 180 câysố đến Vũhán chỉ mấtđộ 2 tiếngđồnghồ nhưng đoạnđường từ Thànhphố Sathị ratới xalộ m6át hơn nửagiờ rồi từ xalộ chạyvào Thànhphố Vũhán -- đầutiên xuyênqua địaphận Hánkhẩu, một nửa thànhphố của Vũhán ở mặttây, là đã mất hơn một tiếngđồnghồ mới qua câycầu dài bắtngang sông Trườnggiang (từ hướng tâynam từ Ðộngđìnhhộ quặtlên về hướngđôngbắc) rồi mới vào tới một nửa khác của thànhphố là đôthị Vũxương nằm phiábên bờđông của consông.

Xemtiếp trangsau (4)

dchph

　

Muốn xem toànbộ hìnhchụp trong chuyếnđi này, xin bấm vàođây:
http://pg.photos.yahoo.com/ph/dchph/my_photos