Truyệncổ Dòng BáchViệt

dchph sưutầm và dịchthuật

Lời Mởđầu : Ngàynay các nhàdântộchọc đều nhìnnhận, căncứ trên những khảosát khoahọc và thưtịch cổ Trunghoa, những sắctộc thiểusố hiện đang sinhsống tại miền Nam Trunghoa (Hoa Nam) ở các tỉnh Vânnam, Quếchâu, Quảngtây, Hồnam, Quảngđông, Phúckiến... đasố là hậuduệ của các dântộc được ghitrên cổthư với danhhiệu BáchViệt.

Truyềnthuyết về dântộc Việtnam cũng thuộc một chiphái của Bách Việt mà những truyềnthuyết và chuyện cổtích của dântộc Việt còn được lưulại đến ngàynay trùnghợp khôngít với những truyện cổtích của một hay nhiều sắctộc thiểusố ở Hoa Nam.

Các nhàdântộchọc Trungquốc đã thuthập rấtnhiều truyệntích và đã xuấtbản thành sách. Chúngtôi sẽ xin lầnlượt tuyểnchọn và dịchthuật lại những truyệncổ nầy, bắtđầu bằng những truyện gầngũi và đôikhi tươngtự như truyệncổ Việtnam. Thídụ: truyện Thầncung Bảokiếm, truyện Hậunghệ, truyện Nùng Trí Cao... của dântộc Chuang (Trang), hoặc Chuyện Tấmcám, truyện Bànhcổ hay truyện kiểu Trạngquỳnh của dântộc Maonam... và những truyện khác liênhệ đến lịchsử trốngđồng, tục nhuộmrăng đen v.v... của những dântộc nầy (baogồm cả những truyệncổ của dântộc Kinh -- tức người Việtnam dicư lánhnạn chiếntranh sang Trunghoa khoảng 5 thếkỷ trướcđây -- ở Trunghoa). Phần phánđoán có phải họ cùng một tổtiên của dântộc Việtnam haykhông là để cho độcgiả tự đưara.

Lời Giớithiệu về Truyệncổ của Dântộc Chuang (Trang) :

Dântộc Chuang là một trong những sắctộc có dânsố nhiềunhất ở Trungquốc ngàynay: 23 triệu người (theo thốngkê dânsố 1982), trongsốđó 22 triệu người tậptrung sống ở tỉnh Quảngtây, số cònlại sống rãirác tại các tỉnh Vânnam, Quếchâu, Hồnam, Quảngđông v.v...

Tổtiên của dântộc Chuang trong cổthư mang rất nhiều danhxưng: Bộc, Việt, Ấu, Lạc, Ôhử, Mai, Liêu, Chuang (Trang)v.v... Đời Nhà Minh còn được gọilà người Lang. Têngọi Chuang (Trang) phátxuất từ chữ có âm Zhuang từ đời Nhà Tống. Saunày Trungquốc chínhthức gọi là Zhuang (=Trang trong tiếng Hánviệt).

Theonhư cổthư, dântộc Chuang từ thời thượngcổ đã sinhsống quanhvùng Trungnguyên hoàlẫn với các sắctộc khác. Sách "Thượng Thư", cổsử của Trunghoa, trong mục "Mục Thệ" về chuyện Châu Vũ Vương khi chinhphạt Nhà Thương có nhắctới việc người Bộc có thamdự chiếntrận. "Dịch Châu Thư" có đềcập đến danhxưng tênnước hoặc tên dântộc nhưlà "Ấu, Đặng, Nước Quế, Tổntử, Sảnlý, Báchbộc, Cửukhổn" v.v... trongđó các têngọi Ấu, Quế, Tổntử, Bộc đều có liênhệ đến tổtiên của dântộc Chuang ngàynay.

Theo ditích khaiquật được, dântộc nầy còncó một lịchsử cổ xaxưa hơn nữa. Thídụ: Thời Đồđácũ có thihài của giốngngười "Liễugiang" mang đầyđủ nét đặctrưng của dântộc Chuang ngàynay. Thời Đồđámới tại dichỉ Ngoạ Bì Nham ở thànhphố Quếlâm, có đào thấy xươngcốt của một giốngngười tươngtự như tướngmạo người Chuang hiệntại. Chứngcớ nầy chothấy 50 ngàn năm trướcđây dântộc Chuang đã cómặt và sinhsống trong vùng này.

Ngàynay, người Chuang tựxưng mình với nhiều têngọi khácnhau, thôngdụng nhấtlà Bốchuang, Bốthổ, Bốỷ, Bốbản, Bốviệt v.v... gần 20 têngọi khácnhau. Dântộc Chuang có tiếngnói riêng, thuộc Ngữhệ Hán-Tạng, Ngữtộc Chuang-Đồng, Ngữchi Chuang-Tày. Ướcchừng là khoảng hơn 1000 năm trướcđây, dântộc nầy đã sửdụng chữ Hán để tạo thành chữ riêng của họ gọilà chữ "Thổ Tục Tự" (phươngcách cấutạo giốngnhư chữ Nôm của Việtnam) để kýâm tiếngnói địaphương của họ, chođếnngàynay cakhúc dângian và sách bùachú vẫn còn sửdụng thứ chữ nầy để ghichép. Cóđiều là dântộc nầy có quá nhiều phươngngữ nên cách viết và ghichép không thốngnhất nhau chonên chỉ được dùng trong một phạmvi rất hạnhẹp. Ngàynay họ bắtđầu dùng mẫutự Latin để kýâm tiếngnói của họ.

Dântộc Chuang có một lịchsử vănhoá sánlạn khá lâudài. Từ thuở xaxưa đã biết trồnglúa. Tiếng Chuang gọi luágạo là "mao", chữ nầy có ghi trong thưtịch cổ.

Tiêuchí nổibật nhất của dântộc Chuang là Trốngđồng. Ngườita đã khaiquật tìmthấy trốngđồng khắpnơi trong tỉnh Quảngtây. Ở phía nam tỉnh nầy dọctheo dòng Tảgiang dài hàngtrăm câysố là những váchnúi có cảthảy khoảng 50 nơi còn lưulại những bíchhoạ ghilại cảnh sinhhoạt thờicổ của dântộc Chuang, nổitiếngnhất là bíchhoạ ở núi Ninh Minh Hoa.

Vì lýdo khôngcó văntự chonên nền vănhọc thờicổ của dântộc Chuang không được ghichép lại. Tuynhiên, theo những nghiêncứu gầnđây, thì vào thời Nhà Hán có tácphẩm của Lưu Hướng với bài "Thuyết Uyển", mục "Thượng Thuyết Biên", trongđó có ghichép sựkiện quanhệ đến "Việtnhân Ca", nếu căncứ theo cách kếtcấu ngữpháp của bàica nầy thì xemra tươngtự như ngữpháp hiệntại của tiếng Chuang. Sách "Giaochâu Ngoạivực Ký" của Thời Tamquốc có ghichép chuyện Côngchúa của Vua Lạcviệt, tức là truyện "Thần Cung Bảo Kiếm" của dântộc Chuang, và đó cũng chínhlà truyện "Chiếc Nỏ Thần của An Dương Vương" của dântộc Việtnam.

Tổtiên của dântộc Chuang trong quátrình pháttriển lâudài của lịchsử, họ đã sángtạo ra một nền vănhọc truyềnkhẩu dângian phongphú gồm có thầnthoại, truyềnthuyết, truyệncổ, đồngthoại, ngụngôn và cadao. Nền vănhọc truyềnkhẩu nầy, thôngqua những hìnhtượng sinhđộng, ngônngữ chấtphát, thuậtlại nguồngốc của nhânloại, tìmtòi những bíhiểm của thiênnhiên, lýgiải những hiệntượng sinhhoạt của xãhội, phảnánh quanniệm đạođức của dântộc nầy, với một trí tưởngtượng phongphú dồidào, biểulộ những mơước chơnchất mộcmạc. Họ đã dùng trí tưởngtượng phongphú của mình sángtạo nên nhiều thầnthoại, khắcphục và hoàhợ? với thiênnhiên, thídụ như truyện "Hậunghệ bắn Mặttrời".

Đốivới những conngười của thờiđại ngàynay khi đọc những thầnthoại nầy cóthể cảmthấy tứccười, nhưng thựcra thầnthoại chính là sảmphẩm của conngười thuở bansơ. Thầnthoại của dântộc Chuang, xuấtphát thànhhình từ ngànxưa từ mãnh đất do tổtiên của dântộc nầy đã sinhsống trênđó sángtạo, biểulộ những mơước và tâmtình của họ, và trên một góccạnh nhấtđịnh những thầnthoại nầy đã phảnánh nhiều mặt đờisống của họ thờicổ. Người Chuang thời thượngcổ khôngcó chữviết để lưulại dođó muốn tìmhiểu đờisống của họ thời bấygiờ ta chỉ cóthể căncứ vào nguồn vănhọc truyềnkhẩu của họ. Thầnthoại và truyềnthuyết chínhlà chìakhoá giúp ta khaimở cánhcửa bíhiểm của lịchsử nguồngốc của một dântộc, đáng đểcho những nhàxãhộihọc nghiêncứu chứ không đơnthuần chỉ để giảitrí.

Trong quátrình đấutranh để sinhtồn, thầnthoại dântôc Chuang ghilại những tấmgương anhhùng không nềhà cáichết. Truyện "Trốngđồng Đỏ" nóivề một vị nữ anhhùng, xem cáichết nhẹtựalônghồng, phảnánh lên tinhthần đấutranh kiêncường bấtkhuất.

Truyệncổ của dântộc Chuang có rất nhiều, ở đây chỉ tuyểnchọn một số tiêubiểu đặcsắc của họ, và hiểu biết của người sưutập và tuyểndịch sang Việtngữ về chuyệncổ và thầnthoại Việtnam rất nôngcạn, nên cũng rất cóthể sẽ bỏsót không ít những truyệncổ rất cóthể trùnghợp với những truyệncổ Việtnam. Ngườidịch chỉ biết cậyvào hiểubiết ítỏi của mình để phánđoán mối liênhệ giữa truyệncổ của người Chuang và người Việtnam.

Vấnđề đặtra ởđây là nếu có sự trùnghợp về truyềntích dântộc, thì đó là do ngẫunhiên (thídụ như truyện "Tấmcám"), vaymượn lẫnhau (thídụ triện "Hậunghệ bắn Mặtrời") haylà bởilẽ tổtiên của dântộc Chuang và tổtiên của dântộc Việtnam là một nên cùng có những truyềnthuyết nguồngốc dântộc giốngnhau (thídụ truyện "Thầncung Bảokiếm"), nhấtlà khi cứuxét cùngvới những yếutố khác như lịchsử, địalý, ngônngữ và đặctrưng trốngđồng.

Trốngđồng là tiêuchí quantrọng nhất của dântộ? Chuang, vì ngàynay cứ mỗinăm họ có một ngày lễhội, người Chuang ănmừng khắpnơi, mang hàngtrăm trốngđồng ra gõ vang múahát; và quantrọng hơn nữa, những trốngđồng nầy đều có điêukhắc những hoavăn giốngynhư trốngđống đồng khaiquật được tại Việtnam. Họ còn có cả truyềnthuyết về "Trốngđồng" mà người Việt khôngcó. Một câuhỏi khác được đặtra: người Việt mình ngàynay không còn biết gì về trốngđồng (chúngta có trốngđồng là do khaiquật màcó chứ không phải được tổtiên truyềnlại, chúngta không biết gì về kỹthuật đúc hay ýthức về vănhoá trốngđồng như sửdụng nó trong lễhội, những gì mà chúngta khaiquật được trên địabàn chúngta đang sinhsống cóphải là thuộc về một dântộc khác?), trongkhiđó người Chuang vẫncòn sửdụng những trốngđồng nầy và nó do tổtiên họ đểlại, và họ xemđó là tiêuchí vănhoá đặcthù của dântộc họ: nhưvậy vănhoá trốngđồng là của họ hay của cả dântộc Việt, là cùng một gốc Bách Việt mà vì những lýdo lịchsữ như người Hán đôhộ dân Việt quálâu nên dân Việtnam đã đánhmất hết sởhữu và những ýthức vănhoá trốngđồng? Ngườidịch không dám đưara phánđoán và kếtluận, phầnnầy dànhriêng cho độcgiả phánxét.

(Tríchdịch từ quyển Trang Tộc Dângian Cốsự Tuyển, do Thượnghải Vănnghệ Xuấtbảnxã ấnhành, Thượnghải, 1984. Trang 131 - 138)

Ngườidịch: dchph

Thờixưa, Vua Namviệt Triệu Đà được Hoàngđế Trunghoa gởitặng cho một thanh bảokiếm, bèn dùng châubáu ngọcngà chạm lên trên và còn khắc bốn chữ "Hoà Tập Bách Việt", đêm đến thanhkiếm phátquang chóiloà, đúnglà một bảovật. Nhàvua lại mang thanh bảokiếm nầy gởitặng lại Nước Tây Ấu, vua nước Tây Ấu lại sai hoàngtử mang đến tặng cho Nước Lạc Việt. Mụcđích của họ là mongmuốn có sự giaohảo thânthiện vớinhau để giữvững dâulài nền hoàbình đangcó.

Hoàngtử nước Tây Ấu mang thanh bảokiếm đến nước Lạc Việt. Tới ngày khi chàng đã đến bênbờ tường kinhthành nước Lạc Việt thì chàng nghethấy tiếng cuờinói huyênnáo vọngra từ nộithành. Vị hoàngtử bèn leo ngồi lêntrên bờtường quansát thì thấy vị côngchúa của Vua Lạc Việt đang luyện bắncung, bắnđâutrúngđó nên đã gâynên tiếng reohò vangdậy.

Trong những năm gầnđây nước Lạc Việt gặpnạn bị một thuỷquái quấyphá, làm nước biển nhiềukhi vôcớ tràndâng ngậplụt, cuốntrôi vôsố nhàcửa hoamàu và giasúc, dânchúng mấtcửamấtnhà, lytán khổsở. Vua Lạc Việt chẳng biết làmsao nên mời thầypháp lại làmbùalàmphép. Con thuỷquái bỗng từ dưới nước phónglên nói rằng trừphi Vua Lạc Việt gã côngchúa cho nó nếukhông thì nó sẽ dấybinh tiêudiệt nước Lạc Việt. Vua Lạc Việt không biết phải làm cáchnào đành phải hứa gã côngchúa cho nó, nhưng ngài lại yêucầu con thuỷquái phải đíchthân đến cungđình cầuhôn. Nhưng đến ngày con thuỷquái tới cungđình cầuhôn mọingười ainấy đều thấy con yêutinh hiện nguyênhình: đầurắn, thấplùn, lưng mang vỏ rùa. Nàng côngchúa trôngthấy, lòng ngậptràn oánhận, không một chút dodự rút kiếm ra chém "phựt" một cái bay đứt cổ con yêutinh và nó ngã lănra chết.

Ngườita đồnđại là con yêuquái nầy có nanhvuốt rất linh, nếu nanhvuốt nầy vẫncòn, chẳngbaolâu thì con yêuquái nầy sẽ hồisinh trởlại nguyênhình. Dođó, côngchúa bèn chặtđứt bốn chân con yêu ra, thẻo nanhvuốt nầy ra, dùnglàm bánsúng cho cái nỏ. Từđóvềsau, tàinghệ thiệnxạ của nàng côngchúa ngàycàng khởisắc, bắn đâu trúng đấy. Nhờthế tiếngvang lankhắp mọinơi, aiai cũng đều biết nàng côngchúa có một cây nỏthần, và rất nhiều bộlạc lớnnhỏ khắpnơi về quyphục nước Lạc Việt. Chính cũng vìthế, côngchúa lạ càng trởnên kiêuhãnh, mỗilần nàng tậpluyện bắn cung, chỉ cho ngườixem hoanhô khen chứ không cho phêphán ồnào.

Hômđó, khi nàng đang luyện bắn cungtên trong vườn thànhnội, cái đích một cành liễu cột lũnglẵng một xâu lá trầu, và nàng nhấtquyết sẽ bắn trúng cành liễu và sẽ làm cái xâu lá trầu rơi xuống đất.

Hoàngtử nước Tây Ấu đang ngồi trên bờtường đang ngắmnhìn nàng côngchúa bắnnỏ. Chàng chỉ thoáng thấy nàng côngchúa giơ câynỏ lên, kéo dâycung rồi bungra, mũitên phóngvụt đến cành liễu, đường tên bay khônghề bị xêdịch đâm phụp đúng vào cành liễu có treo xâu lá trầu. Hoàngtử bấtgiác vỗtay hoanhô ầmĩ.

Chính vìthế làm nàng côngchúa nổigiận lên tựhỏi không biết ai chophép người nầy nhìntrộm nàng bắnnỏ? Togan thật! Nàng một tay vừa cài tên giương nỏ, mắt vừa quayqua liếcnhìn về phía bờtường thì trôngthấy một chàngtrai ngồi đó đang giương đôimắt nhìnngắm nàng. Côngchúa giận quá, nàng buông dâycung, mũitên liền bậtra hướngvề tầm ngực của chàngtrai phóngvụt đến. Chỉ trong chớpnhoáng, chỉ thấy chàngtrai ungdung rút thanhkiếm ra chờ mũitên baytới rồi gạtngang một cái, mũitên chợt trông giống như một chú chim xìu cánh rơirụng ngay xuống đất.

Nàng côngchúa liền giương nỏ bắn liền ba phát, chàng hoàngtử đều vung kiếm gạt phắt hết ba mũitên. Nàng côngchúa cảmthấy kỳlạ, nhậnra thanhkiếm của hoàngtử có thầnlực, bèn kêu chàngtrai mang đến nàng xem nhưng chàng trùtrừ không lại. Côngchúa hỏi chàngtrai từđâuđến? Tới kinthành để làmgì? Chàngtrai trảlời chobiết mình là hoàngtử nước Tây Ấu, đến kinhđô nước Lạc Việt là để giaohảo đôibên. Chàng yêucầu côngchúa dẫn chàng đi gặp Vua Lạc Việt.

Côngchúa nghĩthầm nếu để hoàngtử mang bảokiếm vào gặp phụvương rũi chàngta rút kiếm ra chém vuacha thì chắc nước chết, nàng liền đưara hai điềukiện: mộtlà chàng hoàngtử khôngđược mang thanhkiếm trênngười đến diệnkiến nhàvua, chàng phải trao thanhkiếm cho nàng giữ; hailà nếu chàng nhấtđịnh phải đeo kiếm thì chàng phải chịu bị tróicột lại mới được gặp vuacha. Chàng Hoàngtử đồngý chịu để cho nàng tróilại, khôngchịu để kiếm rời thân.

Thếlà hoàngtử chịu tróilại để điđến gặp Vua Lạc Việt. Khi gặp nhàvua, hoàngtử bèn dângtặng vị vua nầy thanhkiếm có khắc bốn chữ "Hoà Tập Bách Việt", nói là chàng thaymặt cho phụvương đến giaohảo hoàbình với Vua Lạc Việt.

Vua Lạc Việt thấy hoàngtử khôingôtuấntú, phẩmđức đều tốt, cóý muốn nhận chàng làm phòmã, nhưng lại engại côngchúa lại khôngchịu nên nhavua bèn hỏi ýkiến cô côngchúa. Thựcra trong thâmtâm nàng côngchúa đã sinhra lòng áimộ, nhậnthấy việc hoàngtử chịu trói đểđược diệnkiến vuacha chứ khôngchịu traogửi thanhkiếm cho nàng giữ là hànhvi bấtkhuất anhhào. Nghethấy vuacha hỏi ýkiến mình, nàng bấtchợt khôngkhỏi thẹn ửng máđào, nàng nói:

-- Tuỳý phụvương địnhđoạt!

Saukhi hoàngtử cùng côngchúa kếthôn, haingười thươngyêu nhau thắmthiết, như trâu với cau.

Chẳngbaolâu sau, hoàngtử nhậnđược tin Vua Tây Ấu lâm trọngbịnh, chàng bèn từbiệt Vua Lạc Việt và côngchúa để vềnước thăm vuacha. Nàng côngchúa sợ đườngxá xaxôi trắctrở, nàng bèn lấy thanhkiếm "Bảo Tập Bách Việt" traocho hoàngtử đeo vào người. Hai người quyếnluyến không nở rời nhau. Saukhi hoàngtử vềnước rồi, côngchúa cảmthấy cungthất lạnhlẽo làmsao, tronglòng trởnên sầumuộn, nàng đâmra biếnglười luyệnvõ, cungnỏ cũng khôngbuồn rớtới. Cólúc nàng chợt tưởng có bóngdáng hoàngtử thấpthoáng ngoàisân, nhưngsao nàng đợi mãi mà chẳng thấy chàng đẩy cửa bướcvào. Nàng ra mở tung song cửasổ, nhưng nàng chỉ thấy một chú quạ kêu "yaya" rồi baymất.

Vào một buổisáng nọ, khi côngchúa mớivừa mở cửa phòng độtnhiên trôngthấy một người xông vào phòng. Nhìn kỷ lại thìra là hoàngtử. Côngchúa rấtlà vuimừng, chẳng kịp hỏi chàng từđâu về là đã đưa chàng vào phòng. Cái anhchàng hoàngtử nầy mới bướcvào phòng là lậptức đưamắt ngó ngay về hướng nơi có treo chiếcnỏthần, mắt ngó láoliên. Côngchúa cảmthấy kỳquặc liền nói:

-- Mớicó đixa mấy ngày, bộ chàng không nhậnra chỗ ở nữa à?

Chàng hoàngử nói:

-- Sao trên kia lắm bụibặm vậy?

Côngchúa nói:

-- Từ ngày chàng vềnước đếngiờ, thiếp côđơn mộtmình, nào còn tâmtrí gì đâu để tậpluyện bắn cung?

Hoàngtử lấyngay cungnỏ xuống. Côngchúa nhậnthấy cửchỉ này cóđiều dịthường liền chạytới ngăncản. Hoàngtử nói:

-- Uydanh của côngchúa dựa hết vào chiếcnỏthần nầy. Giảnhư không có chiếnỏ nầy, mình nghĩ là uydanh của nàng không lừnglẫy như bâygiờ. Dođó mình yêu chiếcnỏ nầy chính là vì yêu côngchúa đấy!

Vừa nói chàng vừa giươngcung bắntên ra ngoài khungcửasổ, nhưng chỉ thấy khi mũitên vừa lìa rakhỏi nỏ là bay trệchhướng đi, bay chẳngbaoxa là rơirớt ngay xuống đất.

Côngchúa nói:

-- Chiếcnỏ nầy nhờcó chiếcmóng của con yêuquái dùng làm cò, không có nó là bắn không trúngđích đâu. Vợchồng ănở vớinhau bấylâunay, bộ chàng không còn nhớ việc nầy nữa chăng?

Hoàngtử nói:

-- Đâuphải quên, tại côngchúa quên đưacho mình cáimáong của yêutinh. Xin côngchúa lấyra cho mình xem nào, sẵntiện luyệntập bắptay mộtchút xemnào!

Côngchúa tưởngthật bèn thò trongngười lấy chiếcmóng yêutinh ra traocho hoàngtử, cùnglúc nàng chợt nhậnra hoàngtử không đao thanhbảokiểm trên người, nàng liền hỏi:

-- Hoàngtử, sao chàng không mang thanhbảokiếm vềlại?

Chàng hoàngtử nầy chợtnhiên cuốngquýt lên, nói:

-- Tại mình nhớ côngchúa quá, mộtmình lén phụvương trởvề đây. Bâygiờ để mình quayvề lại lấy thanhkiếm.

Vừa nói xong, tay cầm chiếcnỏthần và chiếcmóng yêutinh ngãnhào xuống đất, độtnhiên hoàngtử biếnthành conquạ kêu "yaya" rồi baymất.

Tin nầy truyền tới tai vua Lạcviệt, ngài liền cho triệutập quầnthần lại thươngnghị. Quầnthần đều chorằng đây là vận xấu của vua nước Tâyâu, làmmất chiếcnỏthần, chắcchắn thếnào cũng mang quân chinhphạt nước Lạcviệt, thếthủ chibằng thếcông, hãy cho dấybinh tấncông nước Tâyâu trước.

Lúc bấygiờ, vua Tâyâu mới vừa mất, cảnước mới cửhành đámtáng, hoàngtử nước nầy còn đểtang, nghenói vua nước Lạcviệt dấyquân sang đánh, cảmthấy mình khólòng ứngchiến, bèn tínhchuyện đơnthânđộcmã đi hộikiến vua nước Lạcviệt để hỏira cho rõ ngọnngành. Dođó hoàngtử không thay áogiáp, đeo trên mình thanhbảokiếm "Hoà Tập Bách Việt", phóngmình lênngựa phimã chạyra biênải.

Khi hoàngtử đến nơi biênải thì chaoơi! Binhmã của vua Lạcviệt đã bốtrí trànđầy khắpnơi đennghịt dàyđặc. Mặt sôngnước nơi binhlính họ lội qua, sủibọt đenngòm, tômcá chết nổi lềnhbềnh khắpnơi. Binhlính trànqua rừngnúi đá là mọithứ như đều đỗngã hết xuống, cỏcây điêutàn.

Mộtmình hoàngtử thì làmsao chốngcự lại đước muônvạn binhmã nước Lạcviệt, đànhphải nhắm ngay doanhtrại vàng tolớn, chàng đoán đó là nơi vua Lạcviệt haylà côngchúa trú nghỉ.

Chàng hoàngtử nầy xemra cũng rất lợihại, thân mộtmìnhmộtngựa, xông tới hàngrào doanhtrại, làm đỗgãy sụpnát hết dãy hàngrào. Vua Lạcviệt đang ngồi trên mình ngựa trôngthấy binhmã của mình hỗnloạn, bèn hạlệnh cho hằngngàn cungthủ giương cungtên nhắm về phía hoàngtử mà bắn. Hoàngtử mình đeo thanhbảokiếm, chỉ thoángthấy chàng rútra hoa kiếm là hằngngàn mũitên rơirụng như mưa, thânmình chàng thì chẳng chút hềhấn gì.

Vua Lạcviệt trôngthấy đâmra hoảngkinh, mắng côngchúa:

-- Xem thằngchồng phụbạc của mầy kia, nếu mầy không giếtchết nó, đừng có về đây nữa gặp tao.

Nàng côngchúa vừa xấuhổ vừa tứcgiận, vộivã cầm thương lênngựa, nhắm ngực hoàngtử đâmtới. Hoàngtử vộivả néđôngtránhtây, mấy lần lấy kiếm hất mũigiáo của côngchúa ra, chàng nói:

-- Côngchúa saolại phẩnnộ thếnầy? Bỗngnhiên mangquân xâmlấn bờcõi, nay còn chínhtay mình muốn giếtchết chồng?

Côngchúa nói:

-- Nhàngươi còn dám nói! Phụvương có làm điềugì saitrái đốivới ngươi? Ta đây có làm gì quấy đốivới nhà ngươi đâu mà nhàngươi đánhcắp chiếcnỏthần quốcbảo, lạicòn chuẩnbị dấybinh xâmlấn nước ta. Cái conngười vôtâmbộibạc như nhàngươi không giếtchết chorồi thì lấy gì để tạlỗi nướcnhà của ta đây, hả?

Hoàngtử nghe côngchúa nói vậy bèn cảmthấy chưnghửng ra không biết biệnbạch đốiđáp thếnào. Nàng côngchúa tưởng hoàngtử nhìnnhận chuyện nầy, liền thừacơ phóng giáo đâm tới, ngờđâu trên thânmình hoàngtử nhờcó đeo thanhbảokiếm "Hoà Tập Bách Việt", thanhkiếm nầy tựđộng hoágiải mọithứ cứu hoàngtử khỏi trúng thương. Kẻnkẻn hai tiếng, ngọn giáo của côngchúa bị cảnlại và còn làm ngọngiáo gãy rụng đứtlìa.

Hoàngtử phóng người nhảy xuống ngựa, quỳ ngay trướcmặt côngchúa, hai tay nâng thanhbảokiếm "Hoà Tập Bách Việt", khóclóc mà nói:

-- Nghĩ đến tìnhnghĩaphuthê bấylâunay, không làm điềugì saitrái cả. Chẳngqua thụthân lâm trọngbịnh đànhphải quayvề nước, định thânphụ hếtbệnh là trởvề đoàntụ với côngchúa, nàongờđâu thânphụ bănghà. Giờđây cảnước đểtang, rôi lại thấy nước của nàng dấybinh sang đánh, mình đây vì sinhlinh bátánh, liềumình một thân một ngựa ra lâmtrận. Nàng nếu quả muốn giết mình thì rất dễ thôi, chỉ tiếc là nàng bị trúngmưu kẻ gian. Làmgì có chuyện đánhcắp nỏthần? Giờđây để chứngtỏ tấmlòng của mình, xin dâng thanhbảokiếm nầy, nàng muốn giết mình thì cứ xuốngtay!"

Nói xong, hoàngtử hai tay nâng thanh kiếm lên.

Côngchúa tiếpnhận thanhkiếm, nhớlại cảnhtượng hoàngtử mưumô đánhcắp chiếc nỏthần, quảthục nàng cảmthấy cửchỉ của kẻ đó với vị hoàngtử nầy không giốngnhau, nhưng côngchúa lại esợ để tìnhcảm lấnáp lại bị mắcmưu thêm lần nữa. Đangtronglúc côngchúa còn trùtrừdodự bấtquyết, vị vua Lạcviệt đúng lúc ấy đang ở đằngsau nổitrậilôiđình, ngài ralệnh:

-- Tấtcả nghe đây, ta hôlên đến tiếng thứ ba nếu mà côngchúa vẫn chưa chịu xuốngtay giếtchết thằngchóchết đó, cónghĩalà côngchúa vẫncòn bị nó mêhoặc, quânbay cứ xảtên bắnchết cảhai đứanó cho ta. Nếumà ta hô đến tiếng thứ hai mà côngchúa giếtchết thằng giặc đó rồi thì chúngbay hãy thuhồi cungtên lại, quânbay có nghe chưa?

Lệnh vua đã banxuống, quânsĩ cảđoàn baovây vịhoàngtử và nàng côngchúa lại, giươngcung nhắm haingười, chuẩnbị buôngcung.

Hoàngtử nói:

-- Côngchúa, xin hãy giết mình đi! Nàng khỏi bị vạ lây.

Côngchúa suyngẫm lại, chơt tỉnhngộ biết rằng người đoạt chiếc nỏthần trướcđây là do yêutinh giảdạng, nhưng khi phụphân nàng không cho cơhội giảithích tựsự, biếtlàmsaođây? Côngchúa chẳng biết tínhsao, nàng bậtkhóc tứctưởi.

Ngườita chỉ nghe vua Lạcviệt hôlên "một, hai", khi chưa đếm đến ba thì vị hoàngtử longại mình và nàng côngchúa sẽ cùng chịuchungsốphận bị nátthây dưới làn tên, bèn đua lưỡiliếm kề lên cổ cứa ngang, ngãlănra cheat.

Côngchúa trôngthấy vộivả nhảy xuống ngựa, ômlấy thithể hoàngtử vào lòng, nằngphục trên người chàng khóc nứcnở. Tườngsĩ nhìnthấy cảnhtượng, taychânbủnrủn, buôngrời cungtên, chodù vua Lạcviệt đã hô đến tiếng thứ ba nhưng chẳng có ai bắn ra mũitên nào cả.

Vua Lạcviệt cảgiận, đang định nổitrậnlôiđình với đám tướngsĩ cảilệnh của ngài, độtnhiên hétlên một tiếng "Áichà", rồi đưatay ômlấy ngực. Các tướngsĩ vộivàng chạy đến đỡ, chỉ thấy một mũitên đâm thẳng từ sau lưng ngài xuyênthấu ra trước ngực. Đám tướngsĩ quayđầulại nhìn thì nhìnthấy nguyên con yêutinh tay mang nỏthần dươngdươngtựđắc đứng từ phía bênkia đầunúi cười vang:

-- Nỏthần đang ở trong tay ta đây!

Nói xong chỉ thấy con yêuquái nhảylên, biếnthành một con quạđen, nhắmhướng côngchúa baytới, xàxuống đất xà một vòng đứng hiệnnguyênhình đầu rắn, đuôi thỏ, ngườingợm thấplùn, đeo khiênggiáp đen. Nó nói:

-- Côngchúa, ta và ngàng có duyênnợ vớinhau, hãy thànhhôn với ta đithôi!

Nóixong nó bướclại níu người côngchúa.

Nàngcp6ngchúa cựckỳ phẫnnộ, quayđầulại tátcho nó một bạttai làm mặtmũi thầntrí con yêutinh chángváng lạngquạng đứng không vững. Nó bèn xoayngười một vòng phóng đứng lêntrên một ngọnđồi, nói:

-- Côngchúa hãy ngheđây, hồitrướcđây ta biếnthành hoàngtử đến cungviện của nàng, sởdĩ ta không dám đến gần nàng bờilẽ ta chưa lấylạiđược cái móngvuốt của ta, naythì cái móngvuốt nầy đã trỡvề tay ta, giờđây thânthể ta là mìnhđồngdathép, lạithêm có chiếc nỏthần trênngười, ta cóthể cướpmạngngười nàng bấtcứlúcnào. Nay ta ra hạnđịnh bắt nàng làm vợ ta, nếukhông ta sẽ dùng nỏthần bắnchết nàng là xongđời nàng ngay đây!

Nàng côngchúa phẫnnộ nhìn gã yêutinh nhưng không nói gì.

Con yêutinh kia bỗngnhiên cuộntròn mình dướiđất, rồi biếnthành vócdáng chàng hoàngtử rồi tiếnlại phía nàng, vênhmặt cười rồi nói:

-- Côngchúa, nếu nàng thích vócdáng chàng hoàngtử, thìđây ta sẽ biếnthành conngười đó vĩnhviễn cho nàng, mình hãy lấynhau cho rồi.

Nàng côngchúa độtnhiên nhớlại là chàng hòngtử đã trao cho nàng thanhbảokiềm "Hoàtập Báchviệt", nàng cóthể dùng để ngăncản cungtên, bèn nâng thanhkiếm chém vụt con yêuquái. Con yêutinh rất lanhlợi, vừa thoáng thấy thầnsắc của côngchúa và vừa cảmthấy một luồng khí lạnh vụt tới, liền rụtđầu lại, nhàolăn xuốngđất biếnthành con quạđen bayvù đến ngọnđồi đằngkia. Nó đứng trên ngọnđồi kia lớntiếng nói:

-- Nếu nàng không nghelời, ta bắn nỏthần đây!

Côngchúa huơ thanhbảokiếm, phithân nhảylên ngựa, phóng vềphía gã yêutinh. Con yêuquái trôngthấy, liền giương nỏ bắn tên, nàongờ khi mũitên khi bay gầnđến người côngchúa liền bị nàng dùng kiếm gạtphăng đi rơi xuống đất. Ba lần nhưvậy thì nàng côngchúa đã tiếntới trước gã yêutinh. Con yêuquái mình đốiđịch khônglại bèn phóngchạy xuống biển.

Khi nó chạy tới bên bờbiển, quayđầu lại nhìn nàng côngchúa đang đuổitheo, nói:

-- Haythay côngchúa, cảmơn nàng đã tiển ta đến tận bờbiển, ta vẫn cứ nói với nàng là: nếu nàng không chịu làm vợ ta, thì ta sẽ làm dâng nước biển ngậplụt nước của nàng, tớikhiấy, nàng mới biết được sự lợihại của ta!

Con yêutinh nói xong liền phóngngười xuống biển. Nàng côngchúa esợ không đuổitheosát kịp, lậptức phóngvụt thanhkiếm về phía nó. Chỉ nghe phập một tiếng, đầu con yêuquái liền bị thanhkiếm chémđứt. Nàng côngchúa sợ con yêuquái lại hoànhình quấyphá, nên đã làm thì cho đếnnơiđếnchốn, nàng bèn phânthây con yêutinh thành đốngthịt vụn, mang vunvãi khắp đồinúi không để cho nó còn cơmay hiện nguyênhình.

Côngchúa giếtchết con yêuquái xong, cầm thanhkiếm lặngnhìn rồi bậtkhóc nứcnở. Nàng cứ khóc mãi khôngngừng, những hạtlệ biếnthành xâuchuỗi trânchân rơixuống biểncả được những contrai nhặt và ngậm vào hàm. Máuhuyết của chàng hoàngtử đỗrơi trên mãnhđất Lạcviệt, bỡilẽ nó còn tinhkhiết chonên hoáthành dòngsuối thanhtuyền. Chođếngnàynay, khi ngưdân bắtđược contrai cạyra là tìmthấy châungọc gọilà ngọctrai, và họ nhấtđịnh phải mang những viênngọc này đến dòngsuối thanhtuyền rữasạch. Ngườita truyềntụng rằng ngọctrai nếu được rữasạch với dòngsuối nầy thì viênngọc sẽ sánglónglánh không một thứ nước nào cóthể sánhbằng.

Địaphận lưutruyền truyềnthuyết nầy: vùng Kimlong, Huyện Longchâu, Tỉnh Quảngtây, Trunghoa

Người kểtruyện: Nôngdân bôlão

Người ghichép và hiệuđính lại: Lam Hồng-Ấn

Kỳsau: Truyềnthuyết Trốngdồng
(Thầnthoại Chuang)

This website advocates the use of Vietnamese2020 and Vietnamese Unicode for a better way to  process Vietnamese information.
Sứmạng chính của trangnhà VNY2K.COM là cổvõ cáchviết mới Việtngữ2020 và tiêuchuẩn Vietnamese Unicode vì đó là conđường hiệnđạihoá tiếngViệt. 
www.vny2k.com | Ziendan.net | hocthuat.org | sangtac.net | Han-Viet.com