Cảicách TiếngViệt :
Xâydựng Chữviết và Lốiviết
TiếngViệt Tânđại cho Người Việtnam

Tácgiả: Tâm ÐoànViệt

 
Mụclục

PHẦN THỨNHẤT

Ðồi điều về chữviết của người Việtnam từ Hán, Hán-Nôm cho đến chữQuốcngữ

PHẦN THỨHAI

Một phươngán hoànthiện chữQuốcngữ, nângcao hiệuquả tiếpnhận và cảmthụ tiếngViệt

A) Vấnđề thứnhất :
Xácđịnh và phânbiệt hệthống nguyênâm - phụâm tiếngviệt với hệthống chữcái tiếngviệt

B) Vấnđề thứhai :
Xácđịnh và phânbiệt hai kháiniệm sựđánhvần và sựghépâm trong tiếngViệt

1) Kháiniệm sựghépâm
2) Khái niệm sựđánhvần
3) Ýnghĩa việc xâydựng và phânbiệt hai kháiniệm sựghépâm và sựđánhvần
4) Một đềnghị về lốiviết đaâm

PHẦN THỨBA

Tómluận

PHẦN THỨTƯ

Mộtsố tháiđộ đốivới việc xâydựng chữviết và lốiviết đaâm trong tiếngViệt

LỜIKẾT

x X x

PHẦN THỨNHẤT

Ðồi điều về chữviết của người Việtnam từ Hán, Hán-Nôm cho đến chữQuốcngữ

Từ ngànxưa nềnvănhóa ViệtNam dườngnhư điliền với nềnvănhóa Trunghoa. Tồntại bêncạnh một Trunghoa baola, đầy thamvọng bànhtrướng và xâmlược, việc bị ảnhhưởng các giátrị của nềnvănhóa ấy của người Việtnam là khôngthể tránhkhỏi, nhất là khi Trungquốc thựchiện những chínhsách đồnghóa khốcliệt nhằm xoáđi các giátrị vănhóa của người Việtnam, bắt người Việtnam phải trởthành một phần trong nềnvănhóa của họ. Việc chữHán được đưavào sửdụng trong đờisống chínhtrị, vănhoá, xãhội Việtnam trong các triềuđại phongkiến độclập của nướcnhà là một trong những kếtquả của các chínhsách caitrị và đồnghoá ấy, và là sựkiện có ýnghĩa nhất làm nềntảng cho những ảnhhưởng và xâmnhập vănhóa khác.

Banđầu khi người Trungquốc mới dunhập chữHán vào Việtnam phụcvụ cho côngcuộc đôhộ của họ, chữHán được sửdụng và truyềndạy cho người Việt theo cách phátâm của người Trungquốc. Thôngqua quátrình truyềnbá dầndần tiếngHán được sửdụng bởi sốlượng người Việtnam ngày càng tănglên hìnhthành lớp người Việt biết và sửdụng chữHán. Qua thờigian tiếngHán được sửdụng ngày càng nhiều và được truyềndạy cho người Việt bởi chính người Việt. Do đặctrưng địalý tựnhiên và sựtruyềnbá từ đời này sang đời khác bởi người Việt, tiếngHán trên đất Việt không còn giữ nguyên được đúng cách phátâm của người Trungquốc như khi mới dunhập vào đất Việt nữa mà nó chuyểnbiến dần được Việthóa thành các âm Hán-Việt, phátâm theo cách của người Việt. Các âm Hán-Việt được sửdụng trong thờigian lịchsử lâudài và tồntại cho đến tận thờiđại ngàynay. Chúng được người Việt tiếpnhận như một phần khôngthể thiếu trong đờisống ngônngữ của mình. Song về bảnchất các âm Hán-Việt vẫn là tiếngnói của người Trungquốc, chúng được đưavào lưutruyền trong xãhội Việtnam làm phươngtiện ghilại và diễnđạt thếgiới hiệnthực thaythế cho tiếngnói gốc của người Việtnam, nhằm mụcđích tiêudiệt xóabỏ tiếng gốc Việt, đồnghóa ngônngữ Việt với ngônngữ Trunghoa, tiếnđến đồnghóa người Việtnam với người Trunghoa. Tuynhiên, tiếngnói gốc Việt có một sứcsống mãnhliệt phithường, âmmưu đồnghóa ngônngữ của người Trungquốc khôngthể nào tiêudiệt hết tiếngnói gốc của người Việtnam.

Mặcdầu về bảnchất các âm Hán-Việt là tiếngnói của người Trungquốc song do hoàncảnh lịchsử, các âm Hán-Việt ấy được lưutruyền sửdụng và gắnbó với người Việtnam từ đời này sang đời khác, trảiqua và tồntại suốt quátrình lịchsử mấy ngàn năm. Vìthế chúng trởthành một bộphận khôngthể thiếu trong tiếngnói của người Việt. Chúngta khôngthể nào xóabỏ loạitrừ các âm Hán-Việt đó rakhỏi đờisống ngônngữ của mình mà chúngta tiếpnhận chúng mộtcách tựnhiên như ngônngữ mẹ đẻ, kếthợp mộtcách khéoléo, tàitình với các âm gốc Việt tạothành ngônngữ đặctrưng của người Việt. Nhưvậy, tiếngViệt là một sựkếthợp khéoléo, hàihòa đến tinhxảo tuyệtvời giữa các âm Hán-Việt với các âm gốc Việt.

Khi đã khẳngđịnh được chủquyền độclập, đờisống tươngđối ổnđịnh và pháttriển, để nângcao ýthức độclập và tinhthần dântộc, bêncạnh việc sửdụng chữHán để ghilại các âm Hán-Việt, chaông ta đã sángtác ra chữ Nôm để ghilại các âm gốc Việt. Nền vănhóa Hán-Nôm hìnhthành.

Do đặcđiểm TiếngViệt tươngđối phứctạp và vôcùng tinhxảo nên bộ chữNôm ghilại các âm gốc Việt của chúngta tươngđối cồngkềnh, rốirắm, nhiều chỗ philý gây khókhăn và trởngại cực lớn cho người học.

Như đã phântích, các âm Hán-Việt tồntại và gắnbó với dântộc Việtnam suốt quátrình lịchsử mấy nghìn năm, ta khôngthể loạibỏ nó, mà tiếngViệt phải là sựkếthợp giữa các âm Hán-Việt và các âm gốc Việt. Vìthế để cóthể đọc, viết thôngthạo, đầyđủ các âm tiếngViệt, hiểu thấuđáo ngônngữ Việt chúngta phải học cả hai bộ chữHán và chữ Nôm. Nhưng bộ chữHán khổnglồ lại cộngthêm bộchữ Nôm cồngkềnh, rốirắm cấutạo hìnhthanh lẫnlộn, để học cho thông hai bộchữ Hán và Nôm ấy quả là một cựchình, một sự đọađày khốnkhổ, khốnnạn cho cáihọc của người Việtnam. Nó khiến cho ngườita không khỏi rùngmình, lắcđầu, thèlưỡi khi nghĩ đến việc học cái chữ. Chodù chúngta học được đi chăng nữa thì khi thạothông cả bộ chữHán và chữ Nôm ấy thì trítuệ, thờigian và tâmlực của người học đã bị vắtkiệt thì còn đâu để dànhcho pháttriển trithức khoahọc kỹthuật nữa.

Loạibỏ chữ Hán và Nôm rakhỏi đờisống chínhtrị, vănhoá, xãhội Việtnam là việclàm đúngđắn, là sựkiện tấtyếu phải xảyđến trong lịchsử dântộc, nó giảiphóng trítuệ của người Việtnam khỏi sựgiamcầm, kìmhãm bởi sựphatrộn rốirắm, cựckỳ phứctạp giữa hai bộchữ Hán và Nôm.

Sựxuấthiện của chữquốcngữ có ýnghĩa lịchsử vĩđại, nó khởiđầu cho sựchấmdứt cái đêmdài tămtối bếtắc, lẩnquẩn vôđịnh của người Việtnam trong sựuám của nềnvănhóa Hán-Nôm. Nó mởra một lốithoát đặt nềntảng banđầu cho sựtiếnđến tươnglai tươisáng, thờiđại vănnminh cườngthịnh rựcrỡ của dântộc Việtnam, mặcdầu bộchữ Quốcngữ đó mới chỉ là những kíâm đơnthuần.

ChữHán nếu sửdụng làm chữviết cho tiếngViệt sẽ cảntrở, kìmhãm khảnăng tiếpnhận trithức của ngườiViệt, đơngiản chỉ vì chữHán vốnđược sángtạora để ghi tiếngnói của người Trungquốc chứ khôngphải để ghi tiếngnói của người Việt. Nếu sửdụng chữHán làm chữviết phải kếthợp với bộchữ Nôm mới cóthể thểhiện đầyđủ tiếngnói của người Việt. Sựkếthợp ấy tạonên một khốilượng chữ đồsộ, cùng với những rốirắm phứctạp, nhiều chỗ rốirắm của bộchữ Nôm gâyra. Ðó là nguyênnhân chính không chophép dạng chữHán trởthành chữviết của người Việtnam. Thựctế đã chứngtỏ và khẳngđịnh điều đó.

Mặcdầu sẽ là vậtcản và khôngthể ứngdụng làm chữviết hoànhảo cho tiếngViệt, song bảnthân chữHán có những giátrị tuyệtvời mà chúngta khôngthể phủnhận. Ðó là bêncạnh chứcnăng ghilại mộtcách hoànthiện, đầyđủ tiếngnói của người Trungquốc, chúng còn có chứcnăng biểuý, mỗi chữ đều mang ýnghĩa được thểhiện qua hìnhdáng đặctrưng của nó. Giátrị về ưuđiểm tính biểuý của hệthống chữHán được thểhiện mộtcách rõnét trong thựctế qua sựvươnlên mạnhmẽ của Trungquốc, sựphồnvinh thịnhvượng của các conrồng kỳdiệu HồngKông, Ðàiloan, Singapore. Ðó là các nước học và sửdụng chữHán để tiếpnhận trithức và kiếntạo vănminh.

Sởdĩ các nước trên đạtđược các thànhtựu rựcrỡ nhờ tínhbiểuý của chữHán bởi chữHán được sángtạo ra để ghi lại tiếngnói của họ, nên ngoài việc manglại tính biểuý nó còn ghilại mộtcách hoànthiện, đầyđủ tiếngnói của họ. Còn nếu dùng chữHán làm chữviết cho tiếngViệt thì chữHán không ghilại chínhxác, đầyđủ tiếngnói của ngườiViệt, không thểhiện mộtcách chínhxác tiếngViệt, không pháthuy được tính biểuý ưuviệt của nó cho người Việtnam do bởi những rốiloạn, phứctạp của sựphatrộn Hán-Nôm gâyra.

Thật maymắn cho người Việtnam chúngta khi có sựrađời của chữQuốcngữ, một loại chữviết tươngđối đơngiản, hếtsức tiệnlợi, có khảnăng ghiâm mộtcách hoànhảo khoahọc. Hệthống chữQuốcngữ đã ghilại và thểhiện tiếngViệt mộtcách hoànthiện đầyđủ, chuẩnxác thậtsự dễ học dễ nhớ để đọc thông viết thạo, thaythế cho hệthống chữ Hán-Nôm khổnglồ, phứctạp cựckỳ khóhọc, khó nhớ. Chúngta vôcùng cảmkích, biếtơn những người có công sánglập và truyềnbá chữquốcngữ để dântộc ta có điềukiện thuậnlợi cho mọi tầnglớp nhândân tiếpxúc với ánhsáng trithức mộtcách rộngrãi trên toàn đấtnước như ngàynay.

Dẫurằng, hệthống chữ quốcngữ chỉ là các kíâm đơnthuần chưa mang tính biểuý, song với trítuệ, sựcầncù, thôngminh của mình người Việtnam đã sửdụng chữQuốcngữ mộtcách tuyệtvời, làmnềntảng tiếpnhận trithức để đạtđược nhiều thànhtựu tolớn, đáng khíchlệ trong mọi lĩnhvực. Tuynhiên do thiếu tính biểuý của chữviết nên nềngiáodục chữQuốcngữ hiệnnay khôngthể tránhkhỏi mộtsố tồntại và hạnchế nhấtđịnh như :

• Tìnhtrạng và chấtlượng giáodục còn thấpkém chưa đápứng được các nhucầu đòihỏi của thờiđại.

• Hiệuquả tiếpnhận kiếnthức của họcsinh chưa cao, tìnhtrạng họcvẹt quaycóp, gianlận trong thicử có xuhướng ngày càng phổbiến.

• Khảnăng độclập tưduy, sángtạo của họcsinh hạnchế, thiếu tínhchủđộng, tự tìmtòi, suynghĩ trong họctập biểuhiện ở tìnhtrạng họcthêmhọcnếm trànlan, họcsinh tiếpthu bàivở mộtcách thụđộng, sựdạy và học mang tínhchất một chiều thầy đọc trò chép.

• Những hạnchế trong việcdạy và học dẫnđến nhiều hiệntượng tiêucực như: mua điểm, mua bằng, thi kèm, thi hộ, bằng giả, chứngchỉ giả... làm nhứcnhối xãhội.

Những hạnchế trên chỉ là những hiệntượng mang tínhchất thờikỳ, tấtyếu phải trảiqua trong giaiđoạn khởiđầu, chuyểnmình bướcvào thờiđại vănminh, tươisáng của người Việtnam. Nềnvănhiến Việtnam từ ngànxưa vốn được xâydựng trên nềntảng vănhóa Hán-Nôm với hệthống chữ kiểu Hán được sửdụng kéodài hàng trăm năm lịchsử. Vậymà dântộc ấy đã thựchiện một sựthayđổi lớnlao có tầmquantrọng vĩđại là thaythế bộchữ Hán-Nôm vốn đã lạchậu ngày càng trởnên cảntrở sựpháttriển của dântộc bằng hệthống chữLatinh khoahọc, nềntảng trithức của các quốcgia vănminh hiệnđại nhất thếgiới. Và thựcsự dântộc Việtnam không hạnhphúc, sungsướng, thíchthú gì với bộ chữ Hán-Nôm và các giátrị vănhóa của nó ( thểhiện cụthể qua các câu châmbiếm lờilẽ thánhhiền lưutruyền trong dângian như : nhân chi sơ sờ vú mẹ, tính bổn thiện miệng muốn ăn ; hay có thực mới vực được đạo... ).

Nhưvậy những hạnchế, nhứcnhối trong nếngiáodục chữQuốcngữ hiệnnay là hiệntượng tấtyếu, mang tínhchất thờikỳ do ảnhhưởng của các tàndư vănhóa Hán-Nôm kéodài hàng trăm năm ( câunệ sựnômna phứctạp và kiểudạng chữviết từng âm truyềnthống) khôngthể xoábỏ trong phútchốc mà phảicó thờigian tinhlọc, loạitrừ và hoànthiện lâudài. Ngoàira còn do chúngta chưa thựcsự nhậnthức đúngđắn, chưa khaithác hết ưuđiểm của hệthống chữLatinh tạo điềukiện tốiđa cho sựpháttriển trítuệ của người Việtnam.

Các thếhệ đi trước đã có công xâydựng và truyềnbá chữqQuốcngữ, mặcdầu chỉ là hệthống chữ kíâm đơnthuần, songvới chúng các bậc chaanh đã tạora một nềntảng banđầu cho sựpháttriển của dântộc. Tráchnhiệm của chúngta ngày hômnay là phải bảotồn các giátrị đã có của chữQuốcngữ và hoànthiện chúng. Việc hoànthiện chữQuốcngữ tạora hìnhảnh sốngđộng, tínhbiểuý cho chữQuốcngữ để chữQuốcngữ không chỉ ghilại mộtcách đầyđủ, đơngiản và hoànthiện các âm trong tiếngViệt mà còn mang tínhbiểuý tượngtrưng cho sựvật hiệntượng trong thựctế sẽ đưa chữQuốcngữ từ nềntảng banđầu thành nềntảng hoànthiện cho sựcấtcánh và hoáthân của dântộc Việtnam trong thờiđại mới.

PHẦN THỨHAI

Một phươngán hoànthiện chữQuốcngữ, nângcao hiệuquả tiếpnhận và cảmthụ tiếngViệt

Sựvươnlên mạnhmẽ của Trungquốc, sựhóarồng kỳdiệu của Hồngkông, Ðàiloan được thựchiện với trithức khoahọc tiếpthu trên nềntảng chữHán với tính biểuý ưuviệt của nó. Tuynhiên Việtnam khôngthể dùng kiểu chữHán làm chữviết cho mình, vìthế tính biểuý cho tiếngViệt chỉ cóthể được tạora trên chính hệthống chữquốcngữ mà chúngta đang dùng.

Tínhbiểuý của chữQuốcngữ khôngthể được tạora thôngqua hìnhảnh đặctrưng của từng kíâm như chữHán mà chỉ cóthể được tạora thôngqua hìnhảnh kếthợp các kíâm của từ. Ðể thấy được tính biểuý thôngqua hìnhảnh kếthợp của các kíâm, chúngta phải chủđộng trong cách viết từ (lốiviết đaâm) để có cái nhìn tổngthể hìnhảnh kếthợp của các kíâm chứ không phải nhìn từng âm.

Trướckhi đềcập đến việckếthợp các kíâm của từ tạo tínhbiểuý cho chữQuốcngữ và phươngpháp chủđộng trong cáchviết từ ( lốiviết đaâm), chúngta cầnphải làmrõ, nhậnthứclại và thốngnhất vớinhau các quanđiểm về mộtsố vấnđề của hệthống kíâmvà hệthống chữcái Latinh ứngdụng trong tiếngViệt nhằm có sựnhấtthống trong họctập và sửdụng tiếngViệt của tấtcả mọingười để tiếngViệt dễ sửdụng hơn, chúngta dễ hiểu nhau hơn. Các vấnđề cần làmrõ:

• Vấnđề thứnhất:
  Phải xácđịnh và phânbiệt rõ: Hệthống nguyênâm-phụâm tiếngViệt và Hệthống chữcái tiếngViệt.

• Vấnđề thứhai:
  Phải xácđịnh và phânbiệt hai kháiniệm: sựđánhvần và sựghépâm trong tiếngViệt.

A) Vấnđề thứnhất :

Xácđịnh và phânbiệt hệthống nguyênâm-phụâm tiếngViệt với hệthống chữcái tiếngViệt

1) Hệthống nguyênâm và phụâm trong tiếngViệt:

Các nguyênâm đơn trong tiếngViệt:

• a ă â e ê o ô ơ u ư i y

Các nguyênâm đôi trong tiếngViệt

• ai ao au ay ây eo êu ia iu iê oa oe oi ôi ơi ua uơ uâ uê uô ui uy ưa ưi ưu ươ

Các nguyênâm ba trong tiếngViệt

• oai uôi uya uyê ươi ươu

Các phụâm trong TiếngViệt:

• b / bờ /   c / cờ/   k / cờ /   ch / chờ /   tr / trờ /   d / dờ /   gi / giờ /   đ / đờ /   g / gờ /   gh / gờ /   h / hờ /   kh / khờ /   l / lờ /   m / mờ /   n / nờ /   nh / nhờ /   ng / ngờ /    ngh / ngờ /   p / pờ /   ph / phờ /   qu / quờ /   r / rờ /   s / sờ /   x / xờ /   t / tờ /   th / thờ /   v / vờ /

2) Hệthống chữcái trong tiếngViệt:

• Aa / a /   Ăă / ă /   Ââ / â /   Bb / bê /   Cc / xê /   Dd / dê /   Ðđ / đê /   Ee / e /   Êê / ê /   Gg / rê /   Hh / hát /   Ii / i /   Kk / ca /   Ll / elờ /   Mm /emờ /   Nn /enờ /   Oo / o/   Ôô /ô /   Ơơ / ơ /   Pp /pê/   Qq /qui/   Rr /erờ /   Ss /ét /   Tt /tê /   Uu /u/   Ưư /ư/   Vv /vê/   Xx / ítxì/   Yy / idài/

Từ hai hệthống trên, ta thấy hệthống nguyênâm phụâm và hệthống chữcái hoàntoàn khácnhau. Người học tiếngViệt phải nhậnthức rõ sựkhácnhau của hai hệthống ấy. Tuyệtđối không chophép có sựlẫnlộn giữa nguyênâm-phụâm với chữcái. Vídụ không có cáigọilà chữ bờ mà chỉ có phụâm bờ và chữ bê . Kíhiệu b khi đóngvaitrò là phụâm thì phải gọi là phụâm bờ chứ khôngđược gọi là chữ bờ , khi đóngvaitrò là chữcái thì đọc là chữ bê . Ðọc chữ bờ là không hiểu không tôntrọng bảnchất, tínhchânthực của các kítự Latinh. Tươngtự :

Chỉ có chữ Tê và phụâm tờ chứ không có chữ tờ
Chỉ có chữ Vê và phụâm vờ chứ không có chữ vờ
...

Ðể thấy được tầmquantrọng vìsao cầnphải yêucầu người học tiếngViệt nhậnthức và phânbiệt rõ hệthống nguyênâm-phụâm với hệthống chữcái, chúngta sang vấnđề thứhai.

B) Vấnđề thứhai:

Xácđịnh và phânbiệt hai kháiniệm sựđánhvần và sựghépâm trong tiếngViệt

1) Kháiniệm sựghépâm :

Lâunay chúngta quanniệm chưa đúng về kháiniệm sựđánhvần và bỏqua không quantâm đến kháiniệm ghépâm trong tiếngViệt. Ðã đến lúc chúngta phải điềuchỉnh quanniệm của mình về ýnghĩa của từ đánhvần .

Từ trước đến giờ, quátrình sửdụng hệthống nguyênâm-phụâm a ă â bờ cờ dờ đờ... để tậpđọc cho họcsinh được chúngta gọi là sựđánhvần. Vídụ : đánhvần từ Việtnam như sau:

Bước 1 ghép vần 1 : i ê tờ iết
Bươc 2 ghép tiếng 1 : vờ iêt viêt nặng việt
Bước 3 ghép vần 2 : a mờ am
Bước 4 ghép tiếng 2 : nờ am nam
Bước 5 đọc từ : Việtnam.

Song thựcra quátrình trên phải gọi là sựghépâm chứ khôngthể gọi là sựđánhvần.

Ðể hiểu rõ tạisao phải thay từ đánhvần bằng từ ghépâm để chỉ quátrình tậpđọc của họcsinh, chúngta phântích nguồngốc hìnhthành chữQuốcngữ ghiâm tiếngViệt:

Trong quátrình tạo chữviết để ghilại tiếngnói của người Việt, các họcgiả phươngTây đã sửdụng các kíâm Latinh ghéplại theo cách ghépâm của họ tạora các âm giống các âm trong TiếngViệt làm chữviết ghiâm cho người Việt. Ðặcđiểm giữa cách phátâm của người phươngTây khác với cách phátâm của người Việt, các âm của người phươngTây phátra không đòihỏi bắtbuộc phải thành các cungbậc caothấp rõràng, còn các âm trong ngônngữViệt được phátra mộtcách dứtkhoát rõràng, các cungbậc caothấp phânbiệt vớinhau và ýnghĩa hoàntoàn khácnhau. Vídụ:

Theo cách phátâm của người Tây thì âm Việt và âm Viết được phátra không phânbiệt rõràng vớinhau mà chỉ tạora được âm Viêt chungchung, việc phátâm đúng cungbậc Việt và Viết đốivới họ tươngđối khókhăn. Khi ghépâm tạo âm viêt họ ghép phụâm vờ với vần iêt theo cách: vờ câm chuyển nhanh sang iêt tạothành âm viêt kiểu Tây chung cho cả tiếng Việt và Viết . Dođó nếu ghépâm theo cách của người Tây sẽ khôngthể tạora các âm Việt và Viết hoànchỉnh với cungbậc caothấp rõràng. Vìvậy phải có sựcảibiến trong phươngpháp ghépâm để phùhợp với tiếngnói của người Việt. Từ đó hìnhthành phươngpháp ghép âm tiếngViệt mang tínhchất quyđịnh được xâydựng trên cơsở cách ghépâm của người phương Tây. Chẳnghạn như:

Khi ghép nguyênâm iê với phụâm tờ để tạora vần iết người Tây phát nguyênâm iê rồi chuyển nhanh sang tờ câm tạothành vần iêt kiểu Tây. Dựa trên cơsở đó dẫnđến sựhìnhthành phươngpháp ghépâm quyđịnh tạora vần iêt thíchnghi với đặcđiểm tiếngViệt là: i ê tờ iêt

Tươngtự để tạora tiếng Viêt , người Tây phát phụâm vờ câm rồi chuyểnnhanh sang iêt tạothành âm Viêt . Dựa trên đó chúng ta có phươngpháp ghépâm quyđịnh tạora tiếng Viêt là : vờ iêt viêt .

Và để tạora các âm Viết và Việt với cungbậc caothấp rõràng, chínhxác đúng như cách phátâm của người Việt, chúngta có cách ghépâm quyđịnh kếthợp với dấu như sau: Viêt sắc viết, viêt nặng Việt

Và cứ nhưvậy chúngta có phươngpháp ghépâm quyđịnh cho toànbộ các tiếng trong tiếngViệt, hìnhthành hệthống chữquốcngữ ghiâm khá hoànthiện như ngàyhômnay. phươngpháp ghépâm quyđịnh có ưuđiểm đơngiản, tiệnlợi, dễ thựchiện phùhợp với đặcđiểm phátâm của người Việtnam.

Tómlại chúngta cóthể địnhnghĩa sựghépâm trong tiếngViệt nhưsau :

Sựghépâm là côngviệc sửdụng hệthống nguyênâm-phụâm để tạo tiếng tậpđọc theo phươngpháp ghépâm quyđịnh đặctrưng của tiếngViệt. Vídụ: thựchiện sựghépâm tậpđọc từ họcsinh .

Bước 1 ghép vần 1 : o cờ oc
Bước 2 ghép tiếng 1 : hờ oc hoc nặng học
Bước 3 ghép vần 2 : i nhờ inh
Bước 4 ghép tiếng 2 : sờ inh sinh
Bước 5 tập đọc : họcsinh

Ðếnđây chúngta thấy quátrình tậpđọc cho họcsinh lâunay chúngta vẫn quanniệm là sựđánhvần ấy cần phải được quanniệm lại là sựghépâm. Mặcdầu phươngpháp ghépâm của chúngta mang tínhchất quyđịnh song về bảnchất đó vẫn là sựghépâm. Chúngta phải tôntrọng cái bảnchất ấy, khôngthể dùng từ đánhvần thaycho từ ghépâm được.

Dùng từ ghépâm chỉ việcthựchiện sựkếthợp các nguyênâm-phụâm tiếngViệt để tạo tiếng đóngvaitrò vôcùng quantrọng. Nó giúpcho người học nắmđược nguồngốc hìnhthành và nguyêntắc cấutạo của chữQuốcngữ. Việc dùng từ đánhvần để chỉ quátrình ghépâm sẽ cheđậy bảnchất của sựghépâm trong TiếngViệt, làm cho ngườihọc không nhậnthức và nắmđược nguồngốc hìnhthành, nguyêntắc cấutạo của chữviết TiếngViệt. Học và sửdụng chữviết nhưng khôngbiết nguồngốc và cáchthức hìnhthành của chữviết ấy nhưthếnào, không nắmđược vìsao tiếngViệt lại cóthể được ghilại bằng các kítư Latinh nhưvậy là một điều khôngthể chấpnhậnđược và bằngmọigiá chúngta phảicó tráchnhiệm khắcphục hạnchế này.

2) Kháiniệm sựđánhvần:

Cái mà trướcnay chúngta gọilà đánhvần ấy được gọilại là ghépâm vậy thì từ đánhvần dùng để chỉ kháiniệm gì? Ðếnđây chúngta mới thấy rõ được tầmquantrọng của việc buộc người học phải phânbiệt và nhậnthức sựkhácnhau giữa hệthống nguyênâm-phụâm và hệthống chữcái, đồngthời thấy sựcầnthiết kếthợp các âm của từ lại vớinhau nhằm xâydựng tínhbiểuý tạora sựhoànthiện cho chữQuốcngữ. Ðể thấy rõ được kháiniệm của từ đánhvần . Ta phântích vídụ với từ Việtnam :

ChữQuốcngữ với tưcách là những kíâm táchrời thì từ ViệtNam được ghilại bằng hai kíâm riêngbiệt: Việt , Nam. Việc của chúngta hiệnnay là phải tạora sựhoànthiện cho chữQuốcngữ, tức xâydựng những hìnhảnh sốngđộng cóhồn, mang tính biểuý. Ởđây chúngta chỉ cóthể xâydựng tínhbiểuý cho chữQuốcngữ thôngqua hìnhảnh kếthợp các kíâm của từ, tức từ Việtnam thayvì được ghi bằng hai kíâm táchrời Việt Nam, chúngta ghi bằng hai kíâm liềnnhau Việtnam tượngtrưng cho hìnhảnh đấtnước Việtnam. Ðể cảmnhận được tínhbiểuý từ hìnhảnh kếthợp của các kíâm đó chúngta phải tạora cáinhìn tổngthể hình kếthợp các kíâm chứ không nhìn và đọc từng kíâm. Từ đánhvần dùng để chỉ côngviệc tạora cáinhìn tổngthể đó.

Vídụ để có cái nhìn tổngthể hìnhảnh kếthợp bởi hai âm Việtnam nhằm cảmnhận trựctiếp hìnhảnh đấtnước Việtnam từ ảnhtừ, chúngta thựchiện sựđánhvần từ Việtnam như sau: vê i ênặng tê enờ a emờ

Sựđánhvần trên cho ta nắm được cấutạo của từ Việtnam gồm các chữcái:
V i ệ t n a m

Viết theo sựđánhvần sẽ cho ta thấy tổngthể từ có nghĩa khi đọc chứ khôngphải nhìn và đọc từng kíâm vôhồn vônghĩa rồi mới lấy ýnghĩa giántiếp qua âm như trước. (Chính thóiquen lấy ýnghĩa giántiếp qua âm khi đọc khiếncho người Việt ta luôn cúiđầu nghe thayvì ngẩngmặt nhìn như các dântộc sửdụng chữbiểuý khác; ngoàira do không tiếpnhận trựctiếp kháiniệm từ ảnhtừ mà phải tiếpnhận giántiếp qua âm của các chữ kíâm vônghĩa nên gâykhókhăn tạocho họcsinh thóiquen lườibiếng khôngchịu tìmhiểu ýnghĩa của câuchữ để học mà chỉ họcvẹt ghinhớ âm, làm cái radio trảbài cho thầycô để lấy vài conđiểm 9, 10 giảdối, còn chấtlượng họctập tồi vẫn hoàn tồi, đây là nguyênnhân chủyếu dẫnđến tìnhtrạng giáodục thấpkém, gianlận và nhiều hiệntượng suyđồi đến mức báođộng như hiệnnay. Với một chấtlượng họctập và giáodục đầy thànhtích nhưvậy thì sốđông những chủnhân tươnglai của đấtnước sẽ là những conngười như thếnào? Và Việtnam côngnghiệphoá, hiệnđạihóa của chúngta maikia sẽ rasao? Tôi nghĩ những người có mộtchút hiểubiết và lòngtựtôn dântộc sẽ khôngdám tưởngtượng đâu. Xin không lạmbàn về vấnđề này nữa, để mỗi chúngta tự suynghĩ sẽ hay hơn. Quảthật tôi khôngmuốn đềcập đến vấnđề nhạycảm này mộttí nào cả nhưng thỉnhthoảng chúngta cũng nên nói thật vớinhau mộttí, có lỡ mấtlòng ai thì đànhchịu vậy.)

Trong vídụ trên, khi viết theo sựđánhvần chúngta hìnhdung và ghilại trựctiếp hìnhảnh đấtnước Việtnam bằng từ Việtnam thayvì hìnhdung và viết từng kíâm vôhồn Việt nam để ghilại từng tiếng diễntả hìnhảnh đấtnước Việtnam mộtcách giántiếp qua âm.

Việc ghép các kíâm của từ lại vớinhau tạothành hìnhảnh biểuý tượngtrưng cho các sựvật, sựviệc, hiệntượng trong thựctế kếthợp với việc ứngdụng phươngpháp đánhvần trongkhi viết (lốiviết đaâm) sẽ tạora sựhoànthiện cho chữquốcngữ, khaithác hết tính ưuviệt của hệthống chữ Latinh ứngdụng cho tiếngViệt.

Với tínhbiểuý tạora cho chữQuốcngữ, khi đọc chúngta tiếpnhận trựctiếp ýnghĩa, kháiniệm từ hìnhảnh có hồn có nghĩa của ảnhtừ chứ không còn tiếpnhận mộtcách giántiếp qua âm của các chữ kíâm vôhồn vônghĩa nhưtrước. Từđó sẽ nângcao hiệuquả tiếpnhận và cảmthụ tiếngViệt cho ngườihọc.

Tómlại chúngta cóthể địnhnghĩa sựđánhvần nhưsau:

Sựđánhvần là côngviệc phântích từ được thựchiện với hệthống chữcái tiếngViệt nhằm chủđộng nhậnbiết và ghinhớ cấutạo của từ. Sựđánhvần được ứngdụng trong khi viết (lốiviết đaâm).

Các chứcnăng của sựđánhvần:

Ngoài chứcnăng tạora cáinhìn tổngthể hìnhảnh sốngđộng kếthợp bởi các kíâm của từ, giúp ngườihọc tiếpnhận ýnghĩa, kháiniệm trựctiếp từ hìnhảnh của từ. Sựđánhvần còn có chứcnăng quantrọng : khắcphục tìnhtrạng viết sai chínhtả do đặcđiểm khácbiệt của các phươngngữ trong tiếngViệt .

Thậtvậy với côngviệc đánhvần họcsinh sẽ chủđộng phântích ghinhớ rõràng cấutạo của từ baogồm những chữcái nào. Nhưthế chodù có sựtrởngại về cáchnói khácnhau của các địaphương, vấnđề chínhtả tiếngViệt vẫnđược đảmbảo chínhxác, thốngnhất khi viết.

Vídụ với từ ănmặc theo tiếng phươngngữ cóthể lẫnlộn thành ăngmặt . Song với phươngpháp đánhvần chodù ngườihọc có phátâm là ăngmặt đi chăng nữa họ vẫn chủđộng phântích và ghinhớ đúng cấutạo của từ '" ănmặc" là baogồm các chữcái: ă enờ emờ ănặng xê ( ă n m ặ c ). Chonên dù đọc và phátâm không chuẩn họ vẫn viết đúng chuẩn chínhtả thốngnhất mộtcách chínhxác dễdàng là ănmặc .

Nếu khôngcó phươngpháp đánhvần, ngườihọc viết theo sựghépâm, chắcchắn không tránhkhỏi những lẫnlộn trong việc viết đúng chínhtả do sựkhácbiệt của các phươngngữ gâyra.

Mộtsố vídụ về sựđánhvần.

Thựchiện sựđánhvần các từ trong câu sau:

côngcuộc hoáthân của dântộc Việtnam nhấtđịnh thànhcông

Ðánhvần từ:

Côngcuộc : xê ô enờ rê xê u ônặng xê
(c ô n g c u ộ c)

hóathân : hát osắc a tê hát â enờ
( h ó a t h â n )

của : xê uhỏi a
(c ủ a )

dântộc : dê â enờ tê ộ xê
(d â n t ộ c)

Việtnam : Vê i ênặng tê enờ a emờ
(v i ệ t n a m)

nhấtđịnh : enờ hát âsắc tê đê inặng enờ hát
(n h ấ t đ ị n h)

thànhcông : tê hát ahuyền enờ hát xê ô enờ rê
( t h à n h c ô n g )

3) Ýnghĩa việc xâydựng và phânbiệt hai kháiniệm sựghépâm và sựđánhvần:

Từ hai kháiniệm sựghépâm và sựđánhvần, chúngta thấy được tầmquantrọng tạisao đòihỏi ngườihọc tiếngViệt phải nhậnthức và phânbiệt rõ hệthống nguyênâm-phụâm tiếngViệt và hệthống chữcái tiếngViệt

Hệthống nguyênâm-phụâm được sửdụng trong quátrình ghépâm tạo tiếng tậpđọc cho họcsinh.

Hêthống chữcái được sửdụng trong quátrình đánhvần và thựchiện lốiviết đaâm để chủđộng phântích, từđó nhậnbiết và ghinhớ cấutạo của từ.

Nhưvậy chữcái và phụâm-nguyênâm là hai kháiniệm hoàntoàn khácnhau.

Nguyênâm-phụâm là đơnvị để tạo tiếng, còn chữcái là đơnvị để tạo từ. Tuyệtđối không chophép có sựlẫnlộn giữa chữcái với nguyênâm-phụâm. Khônghềcó chữ bờ mà chỉ có phụâm bờ và chữ bê .

Ngoàira, việc xâydựng và phânbiệt hai kháiniệm ghépâm và đánhvần còn có ýnghĩa quantrọng trong việcxâydựng sựhoànthiện cho chữQuốcngữ. Nhờ chúng mà việc ghép các kíâm của từ trong tiếngViệt lại vớinhau trởnên có hiệuquả, hìnhthành các từ có hìnhảnh sốngđộng, mang tínhbiểuý, tạođiềukiện tốiđa cho ngườihọc nângcao khảnăng tiếpnhận và cảmthụ tiếngViệt .

4) Một đềnghị về lốiviết đaâm :

Lâunay chúngta đã quen với lốiviết từng âm truyềnthống, vìthế chắcchắn sẽ không tránhkhỏi sẽ có nhiều ýkiến không tánthành, thậmchí là phảnđối gaygắt với lốiviết đaâm mà tôi xinđược đềcập ởđây. Tuynhiên ởđây tôi chỉ đưara đềnghị của mình về lốiviết đaâm để mọingười thamkhảo, ai cảmthấy có hứngthú thì thử ứngdụng, không thì thôi chứ chả mấtmát hay nguyhại gì cả. Chonên nếu có vị nào cảmthấy buồncười, khóchịu hay khôngthểnào đồngý, chấpnhậnđược thì cũng khôngnên phảnứng làmgì, vì thựcsự là không cầnthiết đâu, đơngiản vì cólẽ lốiviết này không dànhcho kiểu đầuóc như các vị đó mà lốiviết của các vị là lối đơnâm truyềnthống. Chúngta nên tôntrọng quanđiểm củanhau, đừng bàibác nhau làmgì.

Phươngpháp luyệntập lốiviết đaâm: đọc và viết liênâm của từ theo sựđánhvần, không đọc và viết từng âm theo kiểu truyềnthống. Vídụ :

Khi tậpviết từ Việtnam, chúngta đọc liêntiếp hai tiếng Việtnam rồi viết cả từ Việtnam theo thứtự các chữcái mà ta đánhvần V/vê/ i/i/ ê /ênặng/ t/tê/ n/enờ/ a/a/ m /emờ/ . Không đọc và viết từng âm như truyềnthống: đọc Việt viết Việt xong sau đó mới đọc nam rồi viết nam .

Và viết theo lối đaâm tươngtự nhưvậy cho tấtcả các từ đaâm khác.

PHẦN THỨBA

Tómluận

• Hoànthiện chữquốcngữ tiếnhành thựchiện kếthợp các kíâm của từ lại vớinhau, tạothành hệthống từvựng sốngđộng, với hìnhảnh có hồn cho ngônngữViệt, đưa chữQuốcngữ từ nềntảng banđầu thành nềntảng hoànthiện, tạođiềukiện tốiưu để nângcao hiệuquả tiếpnhận và cảmthụ TiếngViệt cho ngườihọc.

• Phânbiệt, nhậnthức và ghinhớ hai hệthống : hệthống nguyênâm-phụâm tiếngViệt và hệthống chữcái tiếngViệt .

Nguyênâm-phụâm là các đơnvị âmtiết dùng để tạotiếng. Hệthống nguyênâm-phụâm được sửdụng để thựchiện sựghépâm tạotiếng tậpđọc cho ngườihọc tiếngViệt.
Chữcái là đơnvị để cấutạo nên từ. Bảng chữcái tiếngViệt được sửdụng để thựchiện sựđánhvần nhằm ghinhớ cấutạo của từ và ứngdụng khi viết.

• Phânbiệt hai kháiniệm sựghépâm và sựđánhvần:
  
  Sựghépâm là côngviệc sửdụng hệthống nguyênâm-phụâm để tạotiếng tậpđọc theo phươngpháp ghépâm quyđịnh đặctrưng của tiếngViệt.
  
  Sựđánhvần là côngviệc chủđộng phântích để nhậnbiết và ghinhớ cấutạo của từ, được thựchiện với hệthống chữcái TiếngViệt. Sựđánhvần được ứngdụng trong khi viết để thựchiện lốiviêt đaâm

Lốiviết đaâm: đọc và viết liênâm của từ theo sựđánhvần, không đọc và viết từng âm theo kiểu truyềnthống.

• Sự cầnthiết của việc xâydựng chữviết và lốiviết TiếngViệt Tânđại:
  
  Xâydựng tínhbiểuý tạonên sựhoànthiện cho chữquốcngữ có ýnghĩa quantrọng. Nó tạođiềukiện cho tấtcả mọingười, mọi tầnglớp nhândân tiếpnhận tiếngViệt mộtcách hiệuquả, để tiếngViệt không chỉ được tiếpnhận tốt bởi những người có tínhthíchnghi cao với tínhbiểuâm đơnthuần như lâunay màcòn được tiếpnhận tốt bởi những người có tínhthíchnghi cao với tínhbiểuý. Nếu chữQuốcngữ chỉlà những kíâm thuần như hiệnnay không mang tínhbiểuý thì đólà sựthiệtthòi, bấtcông đốivới những người tiếpnhận ngônngữ dựatrên tínhbiểuý của chữviết. Phábỏ tính biểuý của chữQuốcngữ, bằngmọigiá duytrì hệthống chữ kíâm táchrời như từ trước đến nay là đã tướcbỏ đi cái quyền họctập, quyền tiếpnhận trithức của những người thíchnghi cao với tínhbiểuý. Ðólà tộiác bẩnthỉu khôngthể chấpnhậnđược, những người có lươngtri nhậnthứcđược vấnđề phảicó tráchnhiệm gópphần xóabỏ tộiác bẩnthỉu đáng lênán đó và bằngmọigiá phải đấutranh cho sựtồntại và lưutruyền hệthống chữviết TiếngViệt Tânđại.

Ngày trước phải sống dưới ách đôhộ, phải đốiphó với những chínhsách ngudân, chốngchọi với những thủđoạn kìmhãm, đànáp tànbạo của bọn thựcdân, đếquốc nhưng các bậc chaông vẫn đấutranh giànhgiữ và truyềnbá được chữQuốcngữ cho nhândân và ngày càng phổbiến rộngkhắp. Lẽnào trong thờiđại ngàynay, khi chúngta hoàntoàn làmchủ vậnmệnh của mình lại không thựchiệnđược sựhoànthiện cho chữQuốcngữ? Lẽnào chúngta phải hổthẹn với chaông, phải mang tộilớn với concháu maisau hay sao?

PHẦN THỨTƯ

Mộtsố tháiđộ đốivới việc xâydựng chữviết và lốiviết đaâm trong tiếngViệt:

• Nhóm bảothủ không thừanhận cảicách và bằng mọigiá duytrì hệthống chữ đơnâm: nhóm này baogồm những người thíchnghi cao và tiếpnhận hiệuquả với lốichữ đơnâm táchrời hiệntại, và đốivới họ việc ghép các kíâm của từ lại vớinhau thật ngớngẩn, philý khôngthể hiểu và chấpnhận được. Những người này tuy phảnđối cảicách song họ lại chính là những người có công duytrì sự tồntại của vănhóa chữquốcngữ trong điềukiện chữquốcngữ chưa hoànthiện. Những người xâydựng và củngcố nềntảng banđầu của chữquốcngữ.

• Nhóm thứhai gồm những người ýthức được và ápdụng giátrị của phươngpháp tiếpnhận đaâm cho mình nhưng lại catụng tính ưuViệt của hệthống chữ đơnâm táchrời hiệnnay và rasức duytrì chúng và lêntiếng chốngđối bàibác những ýkiến chủtrương lốiviết đaâm. Những kẻ bẩnthỉu.

• Nhóm thứba là những người đã biết và ứngdụng giátrị của phươngpháp tiếpnhận đaâm cho mình, nhưng không lêntiếng, ai tiếpnhận nhưthếnào mặc ai xem đó khôngphải là việc của mình, chỉ cần mình tiếpnhận tốt tìmkiếm sựvinhthânphìgia cho mình là được. Những kẻ bàngquan.

• Nhóm thứtư là những người đã biết và ứngdụng giátrị của phươngpháp tiếpnhận đaâm cho mình, đã đềxướng cảicách song khôngđược ủnghộ đâmra chánghét, bấtmãn mặckệ lũ bảothủ với hệthống chữ đơnâm của họ và khôngmấy hứngthú với việccảicách nữa nhưng vẫn mongmuốn thựchiện. Những người có tâmhuyết.

Dù thếnào chăng nữa đã đếnlúc chúngta rasức thựchiện cảicách chữviết và lốiviết tiếngViệt. Chúngta cầncó sựthốngnhất và đặtlợíích của toàn dântộc lêntrênhết. Phải tạođiềukiện cho tấtcả mọingười có cơhội nângcao trithức cho mình. Từ đó nângcao tinhthần dântộc tiếnđến đạiđoànkết toàndân, pháthuy toànbộ sứcmạnh cho côngcuộc hóathân của đấtnước .

Cần thànhlập hội cảicách và truyềnbá chữviết tiếngViệt tânđại gồm những người có tâmhuyết, vậnđộng sựthamgia ủnghộ của nhiều người. Xâydựng chiếnlược và kếhoạch hànhđộng cụthể. Ðã đếnlúc chúngta phải hànhđộng. Thờiđại đang kêugọi, lịchsử đang thúcgiục. Tấtcả mọingười hãy hànhđộng! Chúngta đều là người Việtnam!


LỜIKẾT

Với lịchsử hơn bốn ngàn năm dựngnước và giữnước, sựthôngminh, cầncù, sángtạo của hàngtrăm thếhệ người Việtnam được hunđúc truirèn qua bao đauthương, giankhó. Sứcmạnh ấy đã được tiềmẩn nungnấu qua bao nămtháng đã đếnlúc chúng phảiđược thứctỉnh, pháthuy tốiđa cho côngcuộc hóathân của dântộc trong thờiđại mới.

Ðã là người Việtnam, nhấtlà được sinhra và lớnlên trong thờiđại hòabình độclập của dântộc, ai cũng khaokhát mình là côngdân của một nước vănminh, giàucường. Ðấtnước ta hiệnnay còn nghèo, song chúngta có quyền và khảnăng thựchiện mơước một ngàymai phồnvinh, thịnhvượng, tươisáng hơn.

Dântộc nào cũng có lúc thăng lúc trầm, lúc thịnh lúc suy, song chỉ cần kiênđịnh ýchí vươnlên, nắmbắt cơhội, vượtqua thửthách, nhấtđịnh sẽ có ngày tươisáng được nởmặtnởmày, vẻvang với bốnbểnămchâu .

Tâm ÐoànViệt

Xin mờiđọc Ýkiến của ngườiđoc về bàiviết này

Xinmời xem
Xâydựng Lốiviết TiếngViệt Tânđại : Nên hay Không? - Tâm ÐoànViệt