By Frank Trinh

While the country of Vietnam has gone through 'Ðổimới' ('renovation') to being a market economy and establishing diplomatic relations with America, as well as signing a trade agreement with them, the people of Vietnam have also gone through various stages, rushing and elbowing their way through to learn an international language as a means of relating meaningfully to the wider world.  This has created what could be called 'English fever'. 

English classes have mushroomed.  It's hard to imagine how many public and private schools, and how many centres are running English training courses throughout Vietnam. People can see courses and examinations advertised everywhere. Students as well as public servants, who have been approved for overseas training, also have to improve their English, in order to get marks to reach admission levels allowing them to study at universities where English is used as the medium of instruction.  Judging from the importance of English in Vietnam, one could refer to it as 'the first language' without this being considered an overstatement. Also, strictly speaking, it should be referred to as 'a second language', as would reasonably considered any other foreign language.  Then what are the chances for it to become 'the third language'? 

When commenting on English articles carried in various international journals by the European Economic Community (EEC) published in the 1970s, Alan Duff in his book The Third Language (1981) referred to the type of language used as 'the third language'.  He cited some examples as an illustration:

In English, people do not say '*ace violinist' to describe a virtuoso violinist.  They say 'top violinist'. They do not write '*indispensably necessary' to describe something which is most necessary.  'Necessary' is enough, but if it needs emphasis then they write 'absolutely necessary'. When referring to knowledge which is gained, they do not say '*knowledge is received'.  They say 'knowledge is acquired'.  When referring to a particular situation which has caused a division or split between some group and another, they do not say '*opened a wedge' but rather say 'caused a rift'.  Even if the translator or writer wished to use the word 'wedge', in English, 'wedge' does not co-occur with 'open'.  A 'wound' can 'open' but a 'wedge is driven' or 'introduced'. When talking about a wound which takes time to heal, people do not say '*the wound healed poorly and late', but 'the wound healed badly'.

The above mistakes cited were made by non-English-speaking background writers. Even though they had a sound knowledge of English, when they wrote, they thought in their mother tongue, then translated it into English.  As a result, their writing does not sound natural nor idiomatic, and is not the type of English that American, Australian or for that matter English people would use in such a context. They are collocational mismatches.

The fact that English in Vietnam nowadays is looked upon as 'the third language', as viewed by Alan Duff, is borne out by the many instances of such a phenomenon.  Let's consider the following:

At the entrance to a seafood restaurant named Phố Biển ('Ocean Street') in the heart of Hanoi, there was a wooden board dangling in the air and held by metal chain. On this board was a group of words, artistically carved in both Vietnamese and English.  If one took careful notice, there was a Vietnamese line saying: 'Cámơn sựchọnlựa của quýkhách'.  Below it was the English equivalent: 'Thank you for your choosing'. Those who have some knowledge of English know what 'choosing' means, but when they read this phrase, they should automatically ask: 'Choosing what in order to be thankful?' If someone wanted to be adamant about this they could say it was readily understood in Vietnamese, but such a phrase in English is grammatically incorrect.  It is a clause lacking an object.  In order to avoid this grammatical error one could write: 'Thank you for your choice', but for the purpose of using it in a correct context in English, perhaps one should write: 'Thank you for your patronage'.

At the base of the board, the phrase: 'Giờphụcvụ' was rendered into English as 'Serving time'.  Grammatically speaking there is nothing wrong with this, and nothing to blame as far as word meaning goes.  'Giờ' means 'time' and 'phụcvụ' means 'serving'. The only problem is that the term 'serving time' suggests in the English-speaker's mind the time served in prison or time served in military service.  In this context, people should write: 'Business hours/Hours of business', 'Trading hours', 'Opening hours', 'Operating hours', or in the case of an office, 'Office hours'.  In the case of 'Serving time' at a doctor's surgery, it would be 'Surgery hours' or 'Consulting hours'.

At the bottom of the staircase of the four-star Dânchủ ('Democracy') Hotel which lies close to Hồ Gươm ('Sword Lake'), one can see, right in the middle of a green rectangular mat, an oval-shaped centrepiece, inscribed with the words in bold white print: 'Good morning'.  That is to say, in the morning, before you start walking up the stairs, this greeting is there, welcoming you to the hotel.  But if you were a nit-picking guest, you may ask yourself: 'How about the other times of the day, like afternoon, evening and night?  Does the same greeting still apply? In order to avoid being corrected by such people, perhaps the mat bearing the greeting should say 'Welcome' to be in line with its role as 'a welcome mat'.

In Haiphong there is a four-star hotel, 8 storeys high, built about three years ago in Lạch Tray Street, adjacent to a rather large round artificial lake with an island in the middle, which is used as a Youth Activity Centre. It is not known if the hotel owner has used the name of the street, cutting it down to 'Tray' as in The 'Tray' Hotel, or if the English word 'tray' is insinuated, which means 'a flat receptacle with raised edges on which food, drinks... are served up to people'. Perhaps the term 'tray' was suggested to the hotel owner by someone, who supposedly had a good knowledge of Shakespeare and the Queen's English.  The only problem is that with such a 'posh' hotel and the name 'Tray', to a native-speaker of English might it be considered a well-chosen name? Existing hotels in Vietnam, owned mostly by foreigners, have rather familiar names, such as Métropole, Hilton, Eden, Sofitel, Novotel, Omni, Rex, or New World...The word 'tray' in Vietnamese has no meaning, but when pronounced with a Northern accent, it sounds like 'chay', as in 'ăn chay', meaning 'having food without meat', or 'being a vegetarian', as when describing a Buddhist. 

Also, in the hotel one can see on the walls of the lift many colourful pictures advertising the hotel's many facilities, such as the swimming pool, spa pool, massage room, conference rooms, breakfast bar, cafes, bars and restaurants and gymnasium... Below these impressive pictures there is a line saying: 'So good to enjoy, so hard to forget'. A Vietnamese with a meagre knowledge of English would be able to understand what message the hotel would like to convey which is: 'Guests will enjoy the facilities so much to the extent that they will forever remember and find them hard to forget'. The only problem is that, when asking a native-speaker of English what they would think on reading this slogan, the response may be: "We do say 'So hard to forget', but we would not say 'So good to enjoy'".  It might be argued that something new can come from something old, and consequently a new catchphrase is created. A former BBC colleague of mine heard the title of a movie 'Dressed to kill', and he knowingly changed it to 'Undressed to kill'.  Needless to say he caused some mirth.  However, with English in a state of flux as it is at present in Vietnam, it might be best to stick to the proper and common fixed expressions.  The common fixed expression in English used to describe the first situation is 'So easy to remember, so hard to forget'.  In order to avoid using such an unidiomatic English slogan 'So good to enjoy, so hard to forget', but which still retains the words 'enjoy' and 'remember', perhaps native-speakers might suggest concise, compact phrases such as 'Make your stay enjoyable and memorable' or 'Have an enjoyable and memorable stay', or 'Helping to make your stay enjoyable and memorable'.

Going up to 'The Top of the Roof Free-Form Tray Pool', as stated in the Hotel brochure, instead of just 'Roof Top Swimming Pool', written on the top edge of the pool and painted in blue was the depth indicating 1.70 metres.  Next to this, was a board with a sign, written in English: 'Thou shalt not dive', indicating that the depth of the pool did not preclude diving, so it was a warning not to stand on the edge at this point and dive head-first into it, unless you wanted to kill yourself.  The funny thing was that the style of the warning sounded like the 11th Commandment.  It's not known if the 'so-called' English-language advisor, who wrote this commandment wanted to show off his knowledge of words and their meaning, or whether he just wanted to give the guests a belly-laugh, either intentionally or unintentionally. All we know is that under normal circumstances the native speaker of English would write: 'No diving allowed'.

Patrons at The Tray Hotel have to pay US$25 for a standard room with a double bed, which includes breakfast. Every time guests go to breakfast they have to present a voucher to the reception area indicating the room number, and to verify that guests are bona-fida. If the voucher is carefully scrutinised, it states on one side, written in Vietnamese, and the other side, written in English, the types of breakfast available.  The English original text states that the breakfast types are 'Buffet', 'American', 'Continental'... The Vietnamese translation, however, states that breakfast types are 'Tựchọn', 'KiểuMỹ', 'KiểuChâuÁ'.  The term 'Continental' is translated as 'KiểuChâuÁ' ('Asian type'). This is possibly a case of mistaking the word 'Continental' for the word 'Oriental'.  A 'Continental breakfast' is a European-type light breakfast, consisting of croissants or toasted bread, served with butter and conserves, accompanied by tea or coffee. It is different from an English breakfast, which consists of toasted bread and conserves, cooked eggs and meats or baked beans, fruit, fruit juices, and tea or coffee.

While shopping in Vietnam, you can find shops selling amenities for tourists, and for those Vietnamese with extra money to spend on the niceties of life.  For instance, the buyer can pick up a neat, soft nylon-type tissue cover, decorated with colourful flowers and 'feel-good' slogans on the front such as 'Forever Love', or 'Just for Fun'...  One of the slogans however was wrong and it read in English: 'Thingking for you' (verbatim) which in fact, should be 'Thinking of you' if it were correct English.  On the inside of the little bag, there was the word 'Handkerchiefs' written in two words 'Handker chiefs', instead of one word.  Errors of this nature can be attributed to perhaps absent-mindedness or poor English grammar and spelling.

However, the label 'Made in Hanoi', which was attached to the headgear, footwear and the likes, manufactured in the country's capital city, can be used as another example of 'the third language' in action in Vietnam.

Think about it!

Frank Trinh

Sydney, January 2002  

TiếngAnh: 
Ngônngữ 
Thứba 
Tại Việtnam

Bài của Trịnh Nhật

Trongkhi đấtnước Việtnam đã đi từ chínhsách "đổimới", đến kinhtế thịtrường, đến thiếtlập banggiao với Mĩ, và mớiđây là đến việc kíkết thỏahiệp mậudịch với Hoakì, thì ngườidân Việtnam trongnước cũng đã trảiqua nhiều giaiđoạn, đổxônhau đihọc thứ ngônngữ giaodịch quốctế, tạonên một cơnsốt cóthể gọilà cơnsốt Anhngữ (English fever).

Lớp dạy tiếngAnh mọcra nhưnấm. Ngườita khôngthể tưởngtượngđược là có biếtbaonhiêu trường côngtư, baonhiêu trungtâm mởlớp đàotạo Anhngữ trên toàncõi Việt nam. Ðâu đâu cũng thấy quảngcáo khóahọc này, khóa thi nọ. Sinhviên, côngchức được gửi điduhọc nướcngoài cũng phải traudồi thêm vốnliếng Anhngữ cho đủđiểm để được nhậnvào Ðạihọc của những nước nói tiếngAnh.

Kểmà xéttheo tầmquantrọng của ngônngữ này trên đấtViệt, thì bảo nó là "ngônngữ thứnhất" cũng chẳngphải là nóingoa. Hay thôngthường ra, vì nó là một ngoạingữ, nên gọi nó là "ngônngữ thứhai" như bấtcứ ngoạingữ nàokhác thì cũng hợplí thôi. Nhưvậy thì thử hỏi có cơhội gì khiếncho nó trởthành "ngônngữ thứba".

Khi nhậnxét về những bàiviết bằng tiếngAnh đăng trong các tạpchí quốctế do Cộngđồng Kinhtế ChâuÂu [European Economic Community(EEC)] ấnhành vào thậpniên 1970, tácgiả ngườiAnh, Alan Duff, trong cuốn The Third Language xuấtbản năm 1981, đã gáncho cái loại tiếngAnh xửdụng trong những bàiviết đó là "ngônngữ thứba". Ông đưara mộtsố thídụ minhhoạ nhưsau:

Trong tiếngAnh, ngườita không nói "*ace violinist" để tả "một nhạcsĩ vĩcầm thượngthặng / tàihoa", mà nói "top violinist" hoặc "violin virtuoso". Họ không viết "*indispensably necessary", để diễntả một việcgì "cựckì cầnthiết", mà chỉ cần viết "necessary" là đủ, thảnghoặc nếu muốn nhấnmạnh thì ngườita cũng cóthể viết "absolutely necessary". Nóivề "kiếnthức thâuthập / thunhận / họcđược" ngườita không nói "*knowledge is received" mà phải nói "knowledge is acquired". Khi muốn nói đến tìnhtrạng nàođó đã gâyra một sựrạnnứt / ngăncắt / chiarẽ" giữa thànhphần này với thànhphần khác trong xãhội, ngườita cũng không nói "opened a wedge" mà nói "caused a rift". Chodù dịchgiả hay ngườiviết muốn dùng chữ "wedge" đinữa, thì trong tiếngAnh, từ "wedge" không đichung với từ "open". Một "vếtthương" (wound) có thể "mở" (open), nhưng "a wedge" (cái nêm / cái chặn / cái bửa) thì phải "is driven" hoặc "is introduced ". Khi nói đến "một vếtthương khó lành / lâu lành", ngườita không nói "*a wound healed pooly and late", mà nói "a wound healed badly".

Những lỗi nêutrên đạiloại là do ở ngườiviết mà tiếngAnh của họ khôngphải là tiếngmẹđẻ. Chonên, mặcdù họ có kiếnthức đấy, có vốnliếng vănphạm tiếngAnh đấy, nhưng khi viết họ đã nghĩ trong tiếngmẹđẻ của mình rồi đem dịch sátnghĩa sang tiếngAnh. Văn tiếngAnh của họ vìthế nghe không tựnhiên, không "idiomatic", khôngphải cáithứ tiếng ngườiAnh, ngườiMĩ, ngườiÚc họ viết hoặc dùng trong ngữcảnh nhưthế. Ngườiviết vôhìnhchung phạmphải những lỗi về kếthợpngữ (collocational mismatches).

Trên lốivào của một nhàhàng chuyên bán thựcphẩm đồbiển có cáitên nghe khá lạtai là Phố Biển nằm giữa trungtâm Hànội, có một tấm biểngỗ được treo lủnglẳng trênkhông, móc bằng sợidâyxích sắt. Trên tấmbiển khálớn này có những hàng chữ được khắc rấtưlà nghệthuật bằng hai thứ tiếng Việt Anh. Trongsố những hàng chữ đó nếu ai đểí mộtchút thì sẽ thấy một hàng chữ tiếngViệt: "Cámơn sự chọnlựa của quýkhách". Bên dưới đólà một hàng chữ tiếngAnh: "Thank you for choosing". Ai đã học chútít tiếngAnh thì đều biết "choosing" nghĩa là "chọnlựa", nhưng người đọc câu tiếngAnh nhưthế họ sẽ đặt ngay câuhỏi "choosing what?", chọnlựa cáigì để được nhà àng cámơn. Muốn cãi cùcưa thì bảo: tiếngViệt ngườita nói thế là hiểu ngầm được rồi! Nhưng trong tiếngAnh viết thế là sai vănphạm. Một câu viết thiếu túctừ (object). Ðể tránh lỗi vănphạm này ngườita cóthể viết: "Thank you for your choice". Nhưng để nói cho đúng ngữcảnh tiếngAnh, chắc ngườita phải viết là "Thank you for your patronage" [dịchsát thì nó cónghĩa là: "Cámơn quýkhách đã bảotrơ ï/ chiếucố (đến nhàhàng của chúngtôi)].

Phần cuối của bảnghiệu ngườita thấy có câu: "Giờ phụcvụ" được di¸ch sang tiếngAnh là "Serving time". Về mặt vănphạm mà nói thì không có gì saitrái cả. Về mặt ngữnghĩa cũng không có gì đáng chêtrách. "Giờ" là "time", "phụcvụ" là "serving". Ðúng quá rồi! Chỉ tiếccómộtđiều là chữ "Serving time", gợi cho ngườita nghĩ đến "thờigian thọ ántù", hay "thờigian thihành quândịch / nghĩavụ quânsự". Trong tìnhhuống, ngữcảnh nhưtrên, trong tiếngAnh cólẽ ngườita phải viết "Business hours/Hours of business","Trading hours","Opening hours","Operating hours". Hay trong trườnghợp của một vănphòng thì "Giờ phụcvụ" là "Office hours". Còn trong trườnghợp "Giờ phục vụ" tại phòngmạch của bác sĩ thì lại phải viết "Surgery hours" hoặc "Consulting hours".

Ở chân cầuthang của kháchsạn Dânchủ, thuộc loại 4 sao, nằm rất gần Hồ Gươm, ngườita thấy chínhgiữa khunghình bầudục của một tấmthảm nhỏ hình chữnhật, mầuxanh lámạ, có hàngchữ mầutrắng "Good morning " (chào buổisáng). Nghĩalà vào buổisáng trướ khi bướclên bậcthang thứnhất là khách đã được một lời chào bằng tiếngAnh. Nhưng gặp phải khách khótính, khách chắc sẽ thắùcmắc tựhỏi: "Thế còn những buổi khác trong ngày -- buổichiều, buổitối, ban đêm -- thì cũng chào "Good morning" à? Ðể tránh bị bắtbẻ, chắc "tấmthảm chàomừng" kia cókhi phải viếtlại là "Welcome" chođúng phậnsự của nó là "A welcome mat" (chiếutrải đónchào).

Ở Hảiphòng, có một kháchsạn 4 sao, cao 8 tầng, mới được xâycất cáchnay 3 năm ở Phố Lạch Tray, bêncạnh một cái hồ nhântạo hìnhtròn khálớn, chạyvòngquanh một khuvực ốcđảo dùnglàm Trungtâm Sinhhoạt Thanhniên. Khônghiểu cóphải để tiệnviệc sổsách, chủnhân kháchsạn đã lấytên Phố Lạch Tray đem rútngắên lạicòn một chữ là "Tray". Mà "Tray". hiểu theo tiếngAnh lại cónghĩa là "Cáikhay", mà "Cáikhay" hiểutheo nghĩa "phụcvụ" thì thật là quátốt. Ông "Cốvấn" nào giỏi chữnghĩa thánhhiền "Shakespeare" quả đã có sángkiến hay khi ông đưara đềnghị từ "Tray" cho chủnhân kháchsạn. Chỉ có điềulà một kháchsạn hạngsang nhưthế mà đặtcho cáitên là "Tray" (Khay), thì đốivới người bảnngữ tiếngAnh, cóphải đólà một sựchọnlựa khéo haykhông? Kháchsạn hiệnthời ở Việtnam mà chủnhân phầnlớn là ngườinướcngoài thì có những tên khá quenthuộc như Métropole, Hilton, Eden, Sofitel, Novotel, Omni, Rex, hoặc New World... Chữ "Tray" trong tiếngViệt khôngcó nghĩa gìcả. Màkhi đọctheo giọngBắc, viếttheo cáchphátâm là "Chay", thì lại cónghĩa là "chay" như trong "chaytịnh", nghĩa là "không ănmặn", "không ăn thịtthà" (vegetarian) như đasố những người theo ÐạoPhật thường làm.

Cũng tại kháchsạn này, ngườita thấy trên váchtường cầuthang máy có rất nhiều hìnhảnh mầusắc quảngcáo các tiệnnghi của kháchsạn như hồbơi, phòng tắmhơi, phòng tẩmquất, phòng hộihọp, phòng ănđiểmtâm, quầyuống ượu... Bên dưới những hìnhảnh đólà một hàng chữ: "So good to enjoy, so hard to forget". TiếngAnh của ngườiViệt thuộc loại ănđong thì cũng cóthể hiểuđược là í kháchsạn muốn quảngcáo là "Quíkhách ởđây sẽ được hưởng những tiệnnghi quátốt, tốt đếnđộ nhớmãi đểđời, khôngdễgì quên được". Chỉ cóđiều là khi hỏi ngườibảnngữ tiếngAnh họ nghĩ gì khi họ đọc cái quảngcáo này, thì ta cũng cóthể được câu trảlời đạiloại như thế này: "Chúngtôi có nói "so hard to forget", nhưng không nói "so good to enjoy"". Ðànhrằng ta cóthể lísự là ngônngữ có tínhđộng, thayđổi luônluôn, từ cáicũ ngườita cóthể sángchế ra cáimới, cáigì bắtmắt, cáigì nghekêu (catchphrase). Tôi còn nhớ hồi còn làm Ðài BBC Luânđôn cách nay đã lâu, có một anhbạn đồngnghiệp saukhi đọc được tên tựađề của một cuốnphim là "Dressed to kill" (cónghĩa là "ăndiện quầnáo thật đẹp để quyếnrũ ngườikhác") đã được anh cốtình đổilại là "Undressed to kill" (cónghĩa là "cởi hết quầnáo / thoáty để thuhồn / hấphồn ngườikhác"). Kếtquả là anhem trong Ðài đã được mộtmẻ cười hahê. Tuynhiên, trong hoàncảnh tiếngAnh tại Việtnam hiệngiờ, cólẽ mình còn phải học cho "thông" chữnghĩa của ngườita cáiđã, rồi hãy phóngtay sángchế baybướm cũng chưamuộn.

Ðể cho antoàn, cólẽ "thượngsách" là tìmcách trưngdụng được những cụmtừ cốđịnh (fixed expressions) trong tiếngAnh. Cụmtừ cốđịnh thôngthường trong tiếngAnh để diễntả tìnhhuống nói ởtrên là "So easy to remember, so hard to forget". Còn nếu muốn dùng í của câu "So good to enjoy, so hard to forget", tứclà muốn còn giữđược nghĩa của những từngữ "enjoy" (vuithú) và "remember" (nhớ), cólẽ ngườibảnngữ tiếngAnh sẽ đềnghị những câuviết như thếnày: "Make your stay enjoyable and memorable!" hay "Have an enjoyable and memorable stay" hoặc "Helping to make your stay enjoyable and memorable!" Xin tạmdịch diễnnghĩa là "Mong thờigian quíkhách lưulại đây là thờigian vuithú khóquên".

Lên hồbơi trên sânthượng của kháchsạn, ngườita sẽ thấy trên thành miệng hồbơi có một chỗ kẻ bằng sơn xanh là 1.70 m, cạnhđó có ghi câu tiếngAnh: "Thou shalt not dive!". (Nhàngươi chớcó nhàolặn!). "Chớcó nhàolặn" là vì mựcnước không đủ sâu, nên chớcó đứng trên thành hồbơi, đâmđầu xuốngnước mà toimạng. Tứccười ở chỗ là câuvăn cảnhcáo nghenhư ÐiềuRăn thứ 11 trong KinhThánh. Chẳnghiểu người viết điềurăn này cóphải để khoechữ, khoenghĩa hay để thọcnách, chọccười kháchcưngụ chơi? Chỉ biết rằng trong hoàncảnh thôngthường nhưthế ngườibảnngữ tiếngAnh sẽ¨ viết: "No diving allowed " (Cấm nhàolặn).

Ở kháchsạn "Tray" này, kháchtrọ phảitrả 25 đôla Mĩ một ngày cho một phòng có giườngđôi, có bànghế nhỏ, TV màu, tínhluôncả điểmtâm. Ðấylà cho ngườinướcngoài gốcViệt, chứ khôngcó gốcViệt thì phải trả gấpđôi. Mỗi lần kháchtrọ đi ănsáng phải mangtheo tấmphiếu ghitên phòng của mình để tiệnviệc cho nhânviên phụcdịch ănuống kiểmsoát. Nếu ai đểí xem tấmphiếu thì sẽ thấy hai mặtgiấy, một mặt ghi các kiểu ănsáng khácnhau bằng tiếngAnh, mặt kia ghi bằng tiếngViệt. Phần tiếngAnh ghi bữasáng gồm những kiểu như: "Buffet","American","Continental "... Lật qua mặtsau có phần tiếngViệt thì là những lờidịch của phần tiếngAnh. Nói chung thì cũng đúng cả thôi. Chỉ có một bữasáng ăn theo kiểu "Continental " thì lại dịch tươngđương là "Kiểu ChâuÁ" ... Ðây cóthể là trườnghợp chữ "tác" đánh chữ "tộ". Chữ "Continental" ở đây khôngphải là "Oriental" (nghĩalà "A¨đông"), mà phải hiểu là "Continental breakfast", bữaănsáng theokiểu Lụcđịa ChâuÂu, khác với ănsáng theokiểu Quầnđảo Ănglê (The British Isles). Ănsáng theokiểu Lụcđịa ChâuÂu nghĩalà ăn bữaăn nhẹ, chỉcó bánhmì sừngbò (croissants), hay bánhmì nướng (toasted bread), ăn với côngphituya (conserves/jam), hoặc với bơ (butter), rồi uống càphê hay nướctrà.

Khi đi muasắm ở Việtnam, ngườita cóthể thấy có nhiều hànghoá dịchvụ phụcvụ dukhách, hoặc những ai dưdả tiềnbạc muốn hưởng thêm tiệnnghi nhonhỏ, lạcthú ở đời. Trongsố những hànghóa ấy có loại giấylautay laumặt (paper tissues) được bầybán nhannhản tại các tiệm tạphóa, sáchbáo. Trên mặtngoài của những gói nhỏ bằng nilông đầy màusắc, đủloại hoahòe hoasói trông đẹpmắt dùng để đựng giấy xốp mềmmại trắngtinh ấy, ngườita thấy những câuviết bằng tiếngAnh như "Forever Love" ("Yêu mãi không thôi"), "Just for Fun" ("Quàmọn chovui") ... thì bấtchợt ngườita đọcđược hàngchữ "Thingking for you " (nguyênvăn), thayvì phải viết "Thinking of you " ("Nhớ [đến] em / anh/ bạn"). Bên mặttrong của gói đựng "tissues", nếu cóai đểí kĩ thì còn thấy hàng chữ "Handker chiefs" viếtrời thành hai chữ, thay vì "Handkerchiefs" viếtliền thành một chữ. Mấy lỗi vừa kể cóthể được liệtvào loại lỗi sơí, hoặc vănphạm, chínhtả tiếngAnh cònkém. Thôithì không nói làmgì!

Nhưng, câu tiếngAnh "Made in Hanoi", dùng dánnhãn cho những loại hànghóa được sảnxuất tại thủđô ngànnăm vănvật, như mũlưỡitrai, nóncối, giầydép... thì phải kểlà một thídụ nữa về hiệntượng "ngônngữ thứba" tại Việtnam, khônghơnkhôngkém.

Trịnh Nhật

Sydney, Cuốinăm TânTị, 2001