Nhưng nóichocùng, điđâuthìđi cũng khôngbằng 'ta về ta
tắm ao ta." Congái Việtnam đốivới tôi baogiờ cũng đẹp.
Tôi nghĩ là congái Việtnam đã đẹp từ nghìnxưa và cho đếnnay.
Nhìnngắm cho kỹ mọi khíacạnh của cáiđẹp tìmthấy trên
thânngười congái Việtnam -- dườngnhư ta tìmthấy ởđó
những nét đadạng hợpchủng. Một ngàn năm bị ngườiTàu
đôhộ và trong lịchsử dài hàng mấy nghìn năm ngườiTrunghoa
từ phươngBắc đã khôngngừng dicư và trànxuống phíanam.
Một điều khôngthể tránhkhỏi là sự hoàchủng giữa người
bảnxứ và dânphươngBắc (Trunghoa). Sử Tàu và ngànhkhảocổ
có ghinhận sựhiệndiện của ngườiphươngBắc ở phươngnam
nướcTàu (nơi trúngụ của dânBáchViệt từxưađếnnay)
cả ngàn năm trước Côngnguyên và quátrình namtiến diễnra
liêntục saukhi Tần Thỉ Hoàng thốngnhất nước Trunghoa.
Nhưtađãthấy, nếuđược dinhdưỡng đầyđủ vócngười
Việtnam không nhỏ như vócngười thuộc chủngtộc hảiđảo
như Philuậttân hay Mãlai.... Người Philuậttân dicư
sang Mỹ đã lâu, nhưng đến thếhệ thứba đasố vócdáng
của người thuộc sắcdân nầy khôngkhác với dânbảnxứ
ở Philuậttân mấy trongkhi những thếhệ thứhai và thứba
của dân Việtnam ở nướcngoài khi đã được ănuống đầyđủ,
ai nấy đều caolớn và trắngtrẻo. Trong lịchsử hiệnđại
sựhiệndiện ồạt của lính Mỹ ở Việtnam trongvòng 10 năm
từ 1965 đến 1975 đã chora trên 50 ngàn conlai Mỹ thì một
ngàn năm dướisự đôhộ của ngườiTàu đãlàm biếnđổi
sắcthái về chủngtộc của dântộc Việtnam thì khôngcógìlạ.
Vócngười caolớn và trắngtrẻo là một đặcđiểm về
chủngtộc mà thườngthường tìmthấy ở người thuộc phươngbắc
nướcTrunghoa. Cóthể bạn khôngđồngý vớitôi về điểm
nầy, nhưng ởđây khôngphải là diễnđàn tranhluận về
nguồngốc ngườiViệt. Tôi chỉ đưara sựquansát nầy là
để điểmtô thêm cho nétđẹp của người congái Việtnam.
Bạn có nhậnthấy congái Việtnam mớilớn ở Mỹ rấtđẹp
không?
Khi nóiđến congái Việtnam ngườita khôngthể khôngnóiđến
chiếcáodài Việtnam. Tôi không làmnghiêncứu về xuấtxứ và
lịchsử của chiếc áodài nhưng theo sựquansát và
hiểubiết củatôi thì tàáodài Việtnam pháttriển từ bộáo
tứthân cùngvới chiếcváy mà ngườidân miềnBắc vẫncòn
đôikhi mặc như ta thườngthấy trên sânkhấu qua các vũđiệu
dânca. Mộtlầnnữa, tôi xin nhấnmạnh đây khôngphải là
một nghiêncứu về vấnđề nầy, mà tôi chỉ đưara ýkiến
riêng dựavào những quansát cánhân chứ khôngcó tàiliệu cơsở
nào dùngđể biệnluận. Thànhthử nếu nhậnxét của tôi có
saisót, xin người hiểubiết chỉgiáo cho. Và đoạnvăn nhỏ
trong phầnnày xin chỉ xemlà câuchuyện nhỏ lúc tràdư
tửuhậu.
Bộáodài Việtnam chắcchắn có mốiquanhệ nguồngốc
với bộáodài khănđóng của đànông Việtnam. Ðồngthời
chiếcáodài của phụnữ Việtnam mặc ngàynay chắc cũng có
mốiliênhệ đến những bộquầnáo đầy màusắc của
tầnglớp quýtộc trong triềuđình NhàThanh (Mãnchâu) --
triềuđại caitrị Trunghoa trên 300 năm cho đến mãi đầu
thếkỷ haimươi nếu ta liênhệ đến chiếcáodài tứthân
điđôi với chiếcváy của phụnữ Việnam. Ðànông trong
tầnglớp dândã sống dưới triềuđại NhàThanh bênTàu
nầy thường mặc áodài giốngynhư bộáodài của đànông
Việtnam vẫncòn mặc ngàynay vào nhữngdịp lễlạc hộihè.
Nhưng vìthế ta cóthể xácđịnh bộ áodàitứthân và váy,
rồi biếndạng sangthành chiếcáodài, có mối liênhệ với
các sắcphục của giớiquýtộc kểtrên? Cũng rấtcóthể
chiếcáodài pháttriển độclập với chiếcáodài tứthân và
váy vì chúng mang nét thuầntuý dântộc Việtnam hơnhết.
Sắcthái của bộáodàitứthân và váy này rấtgiống yphục
điđốivới chiếckhănđóng mà cả đànông và đànbà --
kểluôncả chiếcnónvànhrộng, khôngphải nónlá thường --
đều đội của mộtsố sắcdântộc thiểusố hậuduệ cùngdòng
BáchViệt hiệnđang sinhsống tại nhiều vùng thuộc miềnNam
nướcTrunghoa ngàynay. Ta khôngcó nhiều hìnhảnh và tưliệu
về khảnăng cóthể nầy nhưng những hìnhảnh về những
bộđồ cổtrang do giớiquýtộc NhàThanh ănmặc thì
rấtnhiều qua những phimảnh cổtrang Trungquốc. Khi xem loại
phim nầy, bạn cóthể mườngtượng, hìnhdung và liênhệ đến
sựbiếndạng từ hìnhthức nầy sang hìnhthức khác.
Bànvề nguồngốc của chiếcáodài sườngxám (thựcsự
tiếngQuảngđông cónghĩa là "áodài") Thượnghải
xuấtphát từ những bộáodài của dânMãnchâu quýtộc (?)
-- biếnđổi qua nhiều giaiđoạn từ khởiđiểm chiếcáo
nầy được mặc với váy hoặc quầnống chotớilúc chiếcáodài
tiềnthân của sườngxám nầy xuấthiện với đườngxẻ
haibên áo (hay váy?) lên sát đùitrên của ngườiđànbà. Và
với chiếcsườngxám khi được mệnhdanh xuấtxứ từ Thượnghải
người phụnữ không mặc thêm quầndài hoặc váy bêntrong
bởi lýdo cóthể làdo xuấtphát từ thànhphố ănchơi Thượnghải
của những thậpniên trước năm 1949 (năm Cộngsản
Trungquốc nắmchínhquyền) để làmcho thânhình đànbà thêm
gợicảm? Lấy chiếcsườngxám Thượnghải ra làmmẫu nếu
ta thêmvào chiếcquầnlãnh và cho xẻ chiếcsườngxám lên đến
eo thì ta sẽ có ngay bộáodài của đànbà Việtnam! Nóinhưvậy,
rấtcóthể là lịchsử và ngồngốc của chiếcáodài
Việtnam khôngquá 300 năm. (Dođó những vai đóng Hai Bà Trưng
mà cứcho mặc áodài theo kiểu tathườngthấy thì e không chínhxáclắm
vềmặt cổtrang. )
Chiếcáodài ta thấy ngàynay là kếtquả biếndạng về hìnhthức
và kiểucách qua nhiều thờiđại. Chiếcáodài ngàyngay người
phụnữ Việtnam thường mặc với quần ốngrộng dễ cho ta
liênhệ đến yphục Mãnchâu nhưđãkểtrên. Ðingược dòngthờigian
vềtới thời thậpniên 1970 ta đã thấy sựxuấthiện của
chiếcáodài được mặc chungvới cặp quầntây! Bìnhluận
về sự biếnđổi của bộáodài kiểunầy, tồi cònnhớ nhàvăn
Võ Phiến lúcbấygiờ tỏra phậtlòng, vì cáiquầntây
cứngnhắcđã làmmấtđi vẻmềmmại của thândưới của ngườiphụnữ.
Quảvậy, ngườiphụnữ Việtnam trong tàáodài cólẽ đã
nhậnthấy nốibấtbình chung của giớiđànông chonên họ đã
trởvề với dạngnguyênthuỷ của bộyphục nầy.
Nếu phải đisâuvàochitiết thì biếtbaonhiêuđiều
cầnphải mangra mỗxẻ, từ cáchmayráp thânvai kiểu raplan
từ bảvai chéo xuống (?) ngàynay trởvề ngượcdòngthờigian
ta sẽ thấy chiếcáodài được ráp với haicánhtayáo vàongay
khoảnggiữa bắptay trên. Kếđó phảikểđến sựthayđổi
của chiếc cổáo, cao có, thấp có, khôngcổ có, hở
mộtphần của đôivai cũng có... Và màusắc từ màusẫm chođến
đủmàu đủhoa, và đặcbiệt ngàynay chiếcquầnống khôngđơnthuần
chỉ mỗi màuđen hay trắng màcònlà bấtcứ màugì hoặc đồngmàusắc
với chiếcáodài...
Cóthểnói chiếcáodài cùngvới chiếcquầnlãnh khi dánlên
ngườiphụnnữ Việtnam với vócdáng thonnhỏ mãnhkhãnh
củahọ, dù họ ănmặc kínđáo nhưthếnào đichăngnữa thì
họ vẫn để lộra cái nétquyếnrũ và hấpdẫn kỳlạ. Nóimộtcáchkhác
chiếcáodài và chiếcquầnlãnh Việtnam là rất gợicảm. Nhìnvào
thântrên của họ, chiếcáodài bósátlấy đôibờvaithonnhỏ,
ômsát theo đườngcong chắcnịch của đôivú căngphồng vươnra
mộtcách vữngchãi và tựtin. Và kia là tấmlưngong congveo
đườngeo tuyệtmỹ xuôixuống thândưới mộtcách hàihoà
rồilại trỗinhôra với cặpmông tròntrịa và mềmmại.
Vạtáodài trướcsau hai mãnh áo phủxuống mộtcách thathướt
che bênngoài chiếcquầnlãnh làm cặpđùi thonnhỏ bêntrong như
có lúcẩn lúchiện, lúc nhôlên hehé lộ nétđanthanh ngay
haibên chỗxẻ của hai vạtáo màu dabụng trắngngần,
thểhiện đúng nét thẹnthùa của ngườitrinhnữ nửa muốn
phơibày nửa muốn giấukỹ cáiđẹp cựckỳ quyếnrũ bêntrong,
nhấtlà mỗikhi có cơngió nhẹ thoảngqua làm hai tàáo trướcsau
phấtphới, và sau lớpvãi của chiếcquầnlãnh épsátvào thândưới
cùngvới cặpđùi thonnhỏ của nàng... Khôngthểnào họ
chegiấu đượchết những bímật ở trênngười nàng. Chính
cái nửhởnửakín kia mớilàm chếtmêchếtmệt quíngài.
Rấttiếc tôi chưaphải là nhàvăn để miêutả, lộttả
hết những đuờngnét và sứcquyếnrũ hấpdẫn củangười
congái Việtnam trong bộáodài mongmõng thathướt mềmmại yêukiều
của họ... Ðólà lýdotạisao quýông cóngười chỉ thíchyêu
ngườiphụnữ Việnam trong tàáodài và tà áodài
truyềnthống kia vẫncòn được mặc rađường trongkhi congái
Nhật và Ðạihàn khôngcòn mấyai mặc kimono truyềnthống
của họ rađường nữa.