|
THAMLUẬN
*
Giảipháp Chínhtrị cho
Việtnam
Nguyễn Cường
Trong vòng vài
năm gần đây, trên một vài tạpchí nhấtlà các diễnđàn liênmạng tại hảingọai,
thỉnhthoảng xuấthiện những bàiviết đưara đềnghị về những giảipháp chínhtrị cho
Việtnam. Ðasố các tácgỉa đều xuấtthân từ những tổchức chínhtrị có thànhtích được
nhiều người biết tới, cònlại mộtsố rất ít như người Viết, chỉ muốn nói lên những
cảmnghĩ và ưutư về chuyện của đấtnước Việt. Nóichung, ngoài hìnhthức hay ngônngữ
trìnhbày có khácnhau do từ kiến thức và trìnhđộ chuyênmôn của từng tácgỉa,
hầunhư nộidung các bàiviết đều nhằm vào một chuyện duynhất, kêugọi chínhquyền
Việtnam chấpnhận đanguyên đađảng. Tấtcả đều muốn chínhquyền Việtnam phải bỏ hẳn
điều 4 của bản hiếnpháp hiệnthời, hay nói cách khác, từ bỏ chínhsách độc quyền
caitrị và lãnhđạo của đảng CSVN.
Trong tưthế đấutranh cho tựdo dânchủ của
cộngđồng người Việt ở hảingọai với chính quyền Việtnam hiện nay, thì những
đòihỏi nóitrên là chuyện phải làm, và dĩnhiên là không thể thiếu được về mặt
tuyêntruyền chínhtrị. Nhưng nếu xét về mặt thựctế cuả vấnđề, thì xácxuất để
thành công rất nhỏ, và cóthể coinhư là khôngcó hyvọng gì nhiều, hay biquan hơn,
có rất ít cơ may để thànhcông!
Bàiviết này không nhằm làm thấtvọng hay
tạora những ấntượng sailầm cho đọcgỉa, mà chỉ có mụcđích duynhất là muốn
phântích vấnđề mộtcách trungthực, hầu đưara một giảipháp chínhtrị tốiưu cho
những khókhăn của đấtnước Việtnam hiệnnay. Thích hay không, là tùy thuộc vào
quanniệm và chínhkiến của đọcgỉa. Nhưng có điều quantrọng ngườiviết muốn
nhấnmạnh là, những gì được trìnhbày sauđây sẽ nhắm vào lợi ích chung cho
toànkhối dântộc trong tươnglai, hơnlà cho lợi ích riêngtư nhất thời của cánhân,
phe phái hay thếlực nào.
A - Từ Hảingọai
Trước hết xin nhắc lại
hai ý chính duynhất đúckết từ các tácgỉa đang sinhsống ở hảingọai.
1)
Ðòihỏi hay yêucầu của các tổchức chínhtrị ở hảingọai là chínhquyền Việtnam phải
từbỏ chánhsách độctài đảngtrị để tiến tới sinhhọat dânchủ, nhấtlà phải có tổchức
bầucử tựdo để những đảngphái hay cánhân khác chínhkiến thamdự. Nóichung,
chínhquyền phải chấpnhận đốilập chínhtrị.
2) Tôntrọng các quyền cănbản
của conngười được xácđịnh trong hiếnchương Liênhiệp Quốc, hay còn gọi chung là
Nhânquyền. Hiệnnay, các tổchức người Việt ở hảingọai chú trọng nhiều vào các
mụctiêu tranhđấu, đòihỏi chínhquyền Việtnam phải tôntrọng quyền tựdo tôngíao và
tựdo ngônluận gồmcó quyền báochí và quyền phátbiểu chínhkiến có lậptrường khác
với nhànước.
Kháchquan mà nói, những đòihỏi trên đã và đang được lậplại
không biết baonhiêu lần, từ các cộngđồng người Việt hảingọai trong suốt gần ba
mươi năm qua. Hìnhthức trìnhbày qua tuyênngôn hay thôngcáo chung của các
phongtrào, lựclượng đảngphái chínhtrị, và như đã nói cóthể khácnhau, nhưng
nộidung thì cuốicùng cũng chỉ gồmcó hai điều chính nói trên màthôi. Khôngcógì
mớilạ cả. Chínhquyền ở Việtnam có nghe hay không, thì cũng không ai biết. Kếtqủa
thường là họ vẫn giữ tháiđộ imlặng, không cần đểý hay nóitới. Sởdĩ có tình trạng
nhưtrên là vì một vài lýdo sauđây, mà ngaycả những thànhviên hoạtđộng hay tácgỉa
của các vănbản nóitrên, đều nhìnnhận là sựthật:
1) Cộngđồng người Việt
hảingọai tuy có khoảng ba triệu (ở Mỹ gần hai triệu), nhưng có đến hàng chục
phongtrào và tổchức đảngphái khácnhau, nhấtlà khôngcó một sự hợptác hay liênkết
chặtchẻ lại vớinhau để tạothành sứcmạnh chínhtrị. Một vài cốgắng để kết hợp các
hộiđoàn lại vớinhau thì cũng khôngcó nhiều đoànthể thamdự, và sự kếthợp cũng rất
là tạmthời, không cógì chắcchắn. Kinhnghiệm chothấy các hộiđoàn chínhtrị nào ở
hảingọai mà có dínhdáng tới quyềnlợi, nhấtlà chuyện tiềnbạc, thì hầunhư sớm hay
muộn gì đều đưa đến tranhchấp xảyra trong nộibộ, nếu không phải đưa nhau ra tòa.
Cuốicùng rồi cũng tan rã hay sinhra thành hai hoặc nhiều nhóm khácnhau. Một khi
không có sứcmạnh chínhtrị hậuthuẩn cho những đòihỏi trên, thì không thểnào thành
công được như ý muốn, và đólà lýdo chínhquyền ở Việtnam cũng chẳng cần phải bận
tâm hay để ý tới làmgì.
2) Tuy consố đôngđảo Việtkiều ở hảingọai lêntới
gần ba triệu, nhưng consố người tíchcực hoạt động để chốnglại đườnglối caitrị
của chínhquyền Việtnam thì lại quá ít. Tỷlệ cóthể nói không quá 0.1%, hay
khôngquá vài ngàn người. Ngay các đảngphái chínhtrị nổi tiếng nhờ do quátrình
hoạtđộng lâu dài và có ít nhiều thànhtích như ÐạiViệt hay QuốcDân Ðảng, thì
dámchắc số đảngviên chínhthức hoạtđộng cũng khôngquá một ngàn, chưa nói đến
những khácbiệt về lậptrường hay quanđiểm của từng nhóm đảng viên trong nộibộ.
Ngay cả khi giảsử trong điềukiện lýtưởng là đasố các hộiđoàn chịu kếthợp chặtchẻ
lại với nhau, cộng thêm vào consố ủnghộ có thể lêntới chừng trăm (100) ngàn, thì
vẫn không có khảnăng để tạo ra áplực chínhtrị. Chưa nói tới những yếutố quan
trọng khác như tàichánh để có phương tiện tổchức và hoạtđộng. Từ đó, nếu khôngcó
một nguồn tàichánh côngkhai hổtrợ, chắcchắn sẽ có nhiều câuhỏi sẽ đặt ra. Thếlực
tưbản nào, hay nước nào thựcsự nằm đàngsau yểmtrợ và điềukhiển? Mặtkhác, chắcgì
chínhquyền Việtnam chịu ngồi yên và không làm gì cả, để chốnglại bằng mọi cách.
Kinhnghiệm của mặttrận khángchiến HCM xảy ra cáchđây 20 năm cóthể ápdụng đúng
vào trườnghợp này.
3) Yếutố saucùng quantrọng và cũng sẽ là trởngại lớn
nhất chínhlà thiếu tính độclập vì phải lệthuộc vào luậtpháp của chínhquyền
địaphương hay đấtnước tạmdung của các tổchức Việtkiều ở hảingọai. Dù là sống
trong những quốcgia có tựdo và dânchủ, nhưng không có nghĩa là những hoạtđộng
chínhtrị của Việtkiều không bị kiểmsóat, theo dõi và chếngự khi cầnthiết, dựa
vào lýdo anninh quốcgia và tôntrọng luật banggiao quốctế. Tuy không nóira, ai
cũng nhìnthấy rõ những trởngại vừa nói rấtlớn. Mộtkhi chínhquyền địaphương muốn
kiểmsóat và nhúngtay vào các tổchức chínhtrị có tầmvóc vượt qua khỏi biêngiới
của đấtnước họ, thì chắclà không mấy khókhăn gì. Cứ lấy thídụ cụthể các tổchức
người Việt ở Tháilan. Hay thử nhớlại những kinhnghiệm của mặttrận HCM vào giữa
thậpniên 90, khi khối CS đã bắtđầu suysụp và nhucầu cần duytrì, dungtúng các
tổchức chống cộng của thời chiếntranh lạnh không còn cầnthiết nữa tại
Mỹ.
Với những lýdo trên cho thấy, hầunhư các tổchức đấutranh chínhtrị của
Việtkiều hảingọai chắcchắn sẽ không đưa tới kếtqủa thựctế nào như hai mụctiêu
chính vừa nói tới ở trên. Dùvậy, cũng khôngthể nói là một con số không hoàntòan.
Những tổchức đấutranh chínhtrị ở hảingọai, ít hay nhiều, cũng cóthể tạora được
ảnh hưởng trong cộngđồng người Việt, và ít nhất cũng gây ra một vài khó khăn cho
côngviệc ngoạigiao và tuyêntruyền của chínhquyền Việtnam tại đây. Cóthể tómlược
lại một vài kếtquả có được, do từ những hoạtđộng của các tổchức Việtkiều ở
hảingọai nhưsau:
Tạora một tiếngvang quốctế hay áplực chínhtrị, nhằm
hậuthuẩn về mặt tinhthần cho các nhóm hay cánhân đang “tranhđấu” trong nước,
đòihỏi chínhquyền VN phải tôntrọng nhânquyền hay giảmbớt đàn áp những sinhhọat
dânchủ. Ðây cóthể coinhư mụctiêu giántiếp nhằmvào sáchlược “Diễnbiến hòabình”,
và dù có cơhội thànhcông rất nhỏ, cũng phải mất thờigian khálâu khoảng vài chục
năm hay một hai thếhệ. Thựctế chothấy, hiệnnay những nhânvật nổidanh ở trongnước
chống lại chínhsách độcquyền lãnhđạo của đảng CSVN chỉ mới bắtđầu bằng một consố
rất khiêm nhường, cóthể đếm được trên đầu ngón tay. Một consố quá ít so với
đấtnước có gần 80 triệu dân, và nhất là không tương xứng với một lựclượng khoảng
chừng 2 triệu đảngviên CS có tổchức, sẳnsàng làm chuyện bảovệ chếđộ và quyềnlợi
của họ. Khôngthể sosánh trườnghợp của PhiLuậtTân với Marcos hay NamDương của
Surharto, vì dùsao, những quốcgia đó cũng đã nằm hoàntòan trong vùng ảnhhưởng
của Mỹ hay khối tựdo, nhấtlà chếđộ độctài quânphiệt chỉ được dựnglên do bởi một
cánhân (thường là xuấtthân tướnglãnh quânđội) đứng ra lãnhđạo và toànquyền
thaotúng.
Dùng tổchức chínhtrị để tậphợp được một số đông cữtri Việtkiều tại
các địaphương đang sinhsống, và dồnphiếu bầu cho một ứngcửviên người bảnxứ đắccử
vào các chứcvụ dâncử. Sauđó, họ sẽ vậnđộng và yêusách vị dâncử đó ủnghộ các cuộc
đấutranh chínhtrị về mặt nhânquyền hay tôngiáo tại VN. Dĩnhiên, qua phươngtiện
của những cườngquốc số 1 như Mỹ hiệnnay, thì tiếngnói của các vị đạidiện dân
cũng có trọng lượng phầnnào, và chắc sẽ gâyra một vài khókhăn cho nhànước VN.
Nhưng kếtqủa thậtsự cũng chỉ giớihạn ở mức nào đó màthôi. Một tậphợp cóđược vài
vị Dânbiểu hay Thượngnghịsĩ cũng chỉ là một thiểusố quá ít trong quốchội, và
điều quantrọng hơnhết vẫnlà chínhsách chung của cả đảng cầmquyền hay của
hànhpháp. Nóichung, đôikhi các vị dâncử đó chỉ muốn lo kiếm phiếu để hậuthuẩn
cho chiếc ghế của họ trong toà nhà lậppháp, hơnlà có thựctâm muốn tranhđấu
chínhtrị cho tậpthể người Việt gốc Mỹ! Thêmvào, Việtnam bâygiờ có một ưutiên quá
thấp để các nước như Mỹ phải bậntâm nhiều so với các vấnđề lớn khác của cả
thếgiới. Do từđó, Việtnam có là độctài muônnăm hay theo bấtcứ chếđộ gì đinữa,
cũng khôngphải là lýdo để làm cho nước Mỹ tíchcực xen vào canthiệp, trừ
trườnghợp xâmlấn nước khác hay có hànhvi làm thiệthại trựctiếp quá nhiều đến
quyềnlợi và anninh quốcgia của Mỹ.
B - Từ trong nước và Chínhquyền
Việtnam
Tâmtrạng chung của người dân trong cuộcsống hiệnthời rasao ?
Sáchlược của nhànước đốivới dân như thế nào ? Cólẽ đã được các bìnhluận gia
quốctế và các tổchức Việtkiều ở hảingọai, phântích khá rỏràng và chínhxác qua
báochí hay các phươngtiện truyềnthông rồi. Ngườiviết xin miển dàidòng, và cũng
chỉ thugọn tómtắt vào những điểm chínhyếu sauđây:
Ðại đasố dân Việt trong
nước hiệnnay, nếu có ai tìnhcờ đặt câuhỏi, họ nghĩ gì về đời sống hiệntại và
mong ước gì cho tươnglai (?), thì dámchắc sau khi thanphiền một vài hiện tượng
tiêucực nàođó của nhànước, đasố sẽ có hai câu trảlời gần như giống nhau.
Thứnhất, tuy cũngcòn một vài khókhăn, nhưng ít ra là không bị đóirách như thờikỳ
baocấp (thậpniên 75-85). Thứhai, mongmuốn đờisống sẽ kháhơn trong tươnglai,
concháu không bị thiếuăn thiếumặc, và nhấtlà có điềukiện được họchành cho đếnnơi
đếnchốn. Ðólà giấcmơ đơngỉan và thựctế của người Việt trong nước hiệnnay. Còn
ngòai ra, những “cụmtừ caocấp” về chínhtrị như Xãhội Chủnghĩa, Tựdo Dânchủ hay
Nhânquyền v.v, đối với đasố chỉ là những ngôntừ viễnvông, nếu không muốn nói là
hơi quá tầmnhìn và không thựctế.
Nhậnxét nóitrên cũng cóthể minhchứng
được vì ngay trong lịchsử nước Việt chothấy, kể từ thời lậpquốc đến nay hơn hai
ngàn năm, hầunhư ngườidân Việt chưa baogiờ được sống dưới một chếđộ tựdo dânchủ
thựcsự theo đúng ýnghĩa của nó! Chínhxác hơn, trong dòng vănhóa máuhuyết
ditruyền qua cả trăm thếhệ, truyềnthống “Quân, Sư, Phụ” vẫn còn những nét in rất
đậm trong của suynghĩ của người dân. Do đó, đasố coi việc chốngđối ýkiến với Vua
hay nhà nước là chuyện chỉ xảyra khi tới đườngcùng, bị coi là hànhđộng
phảnnghịch, và kếtqủa nếu thấtbại, sẽ là cáichết hay tùtội! Suy rộng hơn, nếu
đasố dân hiểu và tin chắc nhưvậy, thì ngượclại, thiểusố hay tậpthể nào nắmđược
chínhquyền chắc cũng có cùng chung một tầnsố. Cầmquyền là đồngnghĩa với sự
sốngcòn, là chânlý! Mất quyền caitrị vào tay một thếlực chínhtrị đốinghịch khác
sẽ đưa đến tùtội, là địangục! Cho nên một khi đã cầmquyền trong tay rồi, thì
phải bám vào quyềnlực triệt để, một là sống hai là chết, khôngthể có conđường
chọnlựa thứ hai hay thứ ba nào khác. Ðúnghơn, dântộc Việtnam giống như người bị
bịt mắt một thờigian quálâu đối với ánhsáng của tựdo dânchủ, và chính vìvậy nên
không thể tháo băng bịt mắt ra cho nhìn ngay được, nếu không muốn bị lóa mắt mù
luôn. Vậy giảipháp tốtnhất là mở ra từtừ, đòihỏi kiênnhẫn và thờigian ít nhất là
một hay vài thếhệ.
Bâygiờ trởlại với vịtrí của chínhquyền Việtnam hay
tậpthể của hơn hai triệu đảngviên đang cầmquyền lãnhđạo đấtnước. Câuhỏi được
đưara ởđây là họ losợ cái gì nhất? Câu trảlời sẽ là những gì mà người bình
thường cóthể đoánra được mộtcách dễdàng: Thứnhất là sợ bị mất quyền lãnhđạo
đấtnước. Vì như đã nói ở trên, không những đặcquyền đặclợi có được bị mất, mà
giađình và bảnthân của chính họ cũng sẽ bị nguykhốn nếu một thếlực chínhtrị nào
khác giành được chínhquyền. Nổi losợ và bị ámảnh bởi câu nói “Ðược làm Vua, thua
làm Giặc”, chắcchắn sẽ còn vươngvấn trong Vănhóa của ngườidân Việt ít nhất là
một hay vài thếhệ nữa nếu không cógì thayđổi sớmhơn. Saucùng là họ sợ đấtnước bị
“tụt hậu” so với các lánggiềng xungquanh. Vì đó sẽ là những tiềnđề cho sự
chốngđối, tạora mất ổnđịnh về chínhtrị, và cuốicùng cũng sẽ đưađến mất quyền
lãnhđạo.
Phântích vấnđề mộtcách kháchquan thì mối losợ thứ nhất hoàntòan
không có cơsở. Như đã giảithích trong các trang vừa qua. Các đảngphái và thếlực
chống lại chínhquyền VN ở hải ngoại, cũng như dân trong nước, không đủ khảnăng
tàichính và phươngtiện để làm được chuyện đó, chodù có sự đoànkết của các
tổchức. Kinhnghiệm lịchsử hầu như đúng hoàn tòan là, muốn lậtđổ hay thayđổi
chínhquyền đương nhiệm của mộtnước, thì phảicần có sự hậuthuẩn và hổtrợ hết mình
của một thếlực, tươngđương với tầmvóc quốcgia và lớn hơn nước đó bộiphần. Chưa
nói đếnchuyện “nuôi khỉ dòm nhà, nhìn chung tìnhhình thếgiới hiệnnay, chỉ có ba
thếlực sauđây mới có đủ khả năng làmđược chuyện thayđổi chínhquyền hiệnnay ở
Việtnam: Mỹ, âuchâu kể luôn Nga, và Trungquốc.
Mỹ thì coinhư có điềukiện,
vì có liênhệ với tậpthể Việtkiều gần hai triệu và cuộc chiến Việtnam trong
quákhứ. Nhưng như đã nói, Việtnam không còn là một đe dọa cho anninh quốcgia,
hay mụctiêu hàng đầu cho quyềnlợi và chánhsách đốingọai của Mỹ hiệnnay. âuchâu
thì lại càng cáchxa hơn, dù mộtvài nước như Pháp là cựu mẫuquốc thuộcđịa cũng
muốn tạo ảnhhưởng ở vùng Ðôngnam A. Mụctiêu chiếnlược của âuchâu là chặn lại sự
bànhtrướng ảnhhưởng của Trungquốc về phương Nam, nhất là Nga và các xứ Ðông Aâu
đã có những liênhệ lâudài với miền Bắc Việtnam trước đây. Dùvậy, hìnhnhư đã có
sự thỏa thuận ngầm riêng giữa Nga và Trungquốc về Việtnam rồi. Nga đồng ý rút
lui ảnhhưởng đốivới Việtnam và Bắchàn, bùlại Trungquốc sẽ không nhúng tay hay
giúpđỡ các tổchức chống Nga thuộc vùng TâyHồi, và chắcchắn Trungquốc sẽ dành cho
Nga nhiều ưu tiên trong thịtrường traođổi buônbán giữa hai nước. Nếukhông, thì
cólẽ họ đã không tìmcách để rút lui một cách nhẹnhàng khỏi vịnh CamRanh như
đãthấy trong mấy năm nay, vì Việtnam vẫn còn thiếu một khoảng nợ khá nhiều với
Nga.
Cònlại chỉ Trungquốc là có đủ điềukiện và cóthể làm chuyện thayđổi
một cách dễ dàng. Nhưng chínhtrị bộ tại BắcKinh chẳng dạigì mà làm chuyện
“nốigíao cho giặc” để tạo sự bất ổn cho chính mình. Hơnnữa, đối với Trungquốc,
các nước Aùchâu độctài còn lại xungquanh để làm đồngminh quá ít, nên cần được
bảovệ như các loài thú quíhiếm sắp bị diệtchủng!
Vấnđề thứhai cònlại là
nguycơ bị “tụt hậu” so với các nước lánggiềng, mới thậtsự là mốilo chánhđáng của
tấtcả những người Việt, không chỉ riêng gì của chínhquyền hay nhànước. Câuhỏi
được đưara đây: Tạisao nguycơ bị tụt hậu lại là mối đe dọa cựckỳ nguyhiểm nhất
so với bấtcứ đe dọa nào khác kểcả bị ngoạixâm? Câu trảlời là, sởdĩ ngoạixâm
không nguy hiểm bằng bởivì kẻthù xuấthiện rõràng và côngphá ngay tứcthì, nên ai
cũng thấy được, và cóthể có phản ứng chốnglại ngay. Hơnnữa trong thếkỷ 21 này,
thì không dễ gì đi xâmlăng nướckhác. Trongkhi bị tụt hậu thì không ai thấy
hậuqủa ngay được, do những táchại rất là chậm qua nhiều thếhệ. Nó giốngnhư căn
bệnh ungthư của conngười. Khi ungthư mới khởi đầu thì khó thấy hay biết được
liền, nhưng lần lượt số tếbào bị ungthư sẽ tănglên và lanra cho đếnkhi nạnnhân
biếtđược thì nhiềukhi đã quá muộn!
Theo dòng thờigian, nếu một dântộc
khôngcó biệnpháp hữuhiệu thíchđáng để chữatrị bệnh tụt hậu cho đấtnước mình, thì
hậuqủa đưađến là nền kinhtế sẽ từtừ bị chếngự, chủquyền bị hạnchế dần, và
cuốicùng là lệthuộc vào ngoạibang. Nhưng kẻthù vôhình của nguycơ bị tụt hậu
là ai? Xin thưa: Nó chính là chủnghĩa “Siêu thựcdân”, hay gọi tắt (theo đềnghị
của người viết) là “Siêuthực”. Sauđây, vì giớihạn trong nộidung của bài
khảoluận, ngườiviết chỉ xin được trìnhbày những nét đạicương về chủnghĩa
Siêuthực và ảnhhưởng táchại của nó như thếnào đốivới các nước
chậmtiến.
Chủnghĩa Siêuthực và Toàncầu hóa
Mụctiêu: Cho đến
hiệntại này, thếgiới đã trải qua ba loại Thựcdân: Thựcdân cũ, Thựcdân mới, và
Siêuthực. Cả ba tuy khácnhau về phươngtiện hay hìnhthức, nhưng cứucánh hay nội
dung đều giốngnhau. Tấtcả chỉ muốn khaithác sức laođộng và tàinguyên thiênnhiên
của các quốcgia chậmtiến, kém vănminh. Tuynhiên, ưu điểm nổibật của Siêuthực so
với hai loại thựcdân cũ và mới, là có địabàn rộngrãi và linhhọat hơn. Nhất là về
phươngdiện đạođức thì bềngoài có vẻ như có “nhânđạo” hơn
nhiều.
Phươngtiện: Gồm ba loại chính:
1) Dùng sứcmạnh tàichánh hay
lợinhuận để khuynhloát và chếngự một phần hay toànphần, khảnăng kinhtế của một
nước, theo chiềuhướng có lợi cho mẫuquốc Siêuthực.
2) Trao đổi tựdo dịchvụ
hànghóa vớinhau giữa các nước trong khối liên minh nhờ dẹp bỏ hàngrào quanthuế.
3) Chánhsách Toàncầuhóa.
Lýthuyết: Ðể tránh những khôkhan về
lýthuyết, xindùng một thídụ cụthể sauđây: Có hai đốitượng A và B. A có lợitức
trungbình gấp 10 lần B. Nếu A bỏ một phần lợitức của mình thuê hay mướn B làm
thay những côngviệc lặtvặt phụthuộc trong nhà, cho A rảnhtay có thìgiờ để làm
thêm được 5 phần nữa, thì coinhư A đã nhờ khaithác và traođổi sức lao động của B
để kiếm thêm lợinhuận. Nói cáchkhác theo đúng lýthuyết, A cóthể đã làm công việc
của “Thựcdân” đốivới B. Từ địnhnghĩa tổngquát trên lýthuyết chothấy, phần đông
những người nghèokhổ đều vôtình trởthành nạnnhân của thựcdân, dù muốn hay không!
. Tuynhiên, vấnđề cần được phântích rỏ hơn là A đã dùng đến cách nào, và
hànhđộng trong việc đốixử với B ra sao? Mới chính là ranhgiới của những khácbiệt
trong cách địnhnghĩa về Thựcdân cũ, mới và Siêuthực.
Thựchành: Nếu A dùng
sức mạnh của đồngtiền tạora liênhệ với quyềnlực, rồi dùng quyền để chèn ép,
áplực bắt B phải làm thuê cho mình với tiền trảcông bằng hay ít hơn lợi nhuận
của B kiếm được trước kia, thì A đã làm đúng vaitrò những tay Thựcdân bốclột
nguyênthuỷ. Trong trườnghợp này, B khôngcó hay có rất ít quyền tựdo
chọnlựa. Trườnghợp kếtiếp là A khôn khéo hơn, không ra mặt nhưng giántiếp
dùng lợinhuận mua chuộng và có ảnhhưởng nhiều đến các đạidiện hay lãnhđạo của B,
để thuyếtphục (hay bắtbuộc) B phải làmviệc cho một tổchức mà chủnhân là A, người
điềukhiển qua trunggian của lãnhđạo C. Dĩnhiên là ở đây, B có quyền chọnlựa
không làmviệc cho A, nhưng chắclà sẽ “khó sống” với lãnhđạo C của mình. Môhình
thựchành của A ở trên phùhợp đúng với chủ trương của Thựcdân mới trong hậubán
thếkỷ 20 vừaqua, nhấtlà thờikỳ sau thếchiến thứhai, đánhdấu sự cáochung cũa
chủnghĩa thựcdân nguyênthuỷ.
Trong thếkỷ 21 này thì chánhsách Thựcdân mới
cũng sẽ cáochung vì lỗithời, nhường chỗ cho Siêuthực cótính nhânđạo hơn vì biết
“ăn ít no lâu”, và tinhvi hơn nên khó phát hiện. Trởlại với thídụ cụthể trên,
trong trườnghợp này B cũng sẽ làm công cho một tổchức trunggian là C, và khônghề
biết rằng A là chủnhân của cả C đằng sau lưng trong bóngtối! Ðể được nhưvậy thì
A phải chịu tốnkém rấtnhiều trong giaiđọan đầu. Thoạtđầu, A sẽ mất nhiều côngcủa
bỏvốn tổ chức một mạnglưới vôhình dưới nhiều hìnhthức khácnhau, để sinh ra
đốitượng C. Saukhi thànhhình, C sẽ chiêudụ và thuêmướn B làmviệc cho mình
bằngcách trảcông cho B nhiềuhơn trước. Một khi B đã vàotròng, hay bị lệthuộc vào
mạnglưới vôhình rồi, thì coi như xong! Vì sauđó tiền công sẽ tăng từtừ một cách
nhỏ giọt theo tỉ lệ không bằng với lợinhuận của A. Kếtqủa, B hay những nạnnhân
như B, vì tìnhcảm, vì nhátgan, vì muốn cầu an v.v. sẽ bị lệthuộc vào mạnglưới
của A suốtđời mình, và cóthể cả concháu nữa không biết chừng. Trongkhi đó thì A
sẽ lấylại cả vốn lẫnlời gấp hàng trăm lần! Tinhvi của Siêuthực chính là ở
chỗ
đó! Cả đời của B bị khaithác sức laođộng mà B không hề biết, hay thấy
được.
Tươngtự nhưvậy cho một quốcgia bị siêuthực. Thoạtđầu, cườngqưốc siêuthực
sẽ bỏ vốn thật nhiều để xâydựng mạng lưới tổchức (grass-roots organization)
kinhtài rấtlà tinhvi, mà ngaynhững người trong cuộc cũng khônghề biết rõ được.
Thídụ như ông X đanglúc thấtcơ lỡvận chưa gặpthời, thì bỗng nhiên gặp được
ânnhân hay người bạncũ, hoặc ông lánggiềng tốtbụng làm “Mạnh thường quân” giúp
vốn và “cốvấn” để mở tiệm làm ăn hay cơxưởng kỹnghệ. Cứthế tiếptục mạnglưới sẽ
tựnhiên được bànhtrướng do một vài ông X vôtình để trảơn cho ânnhân, cũng hứa sẽ
tiếptục giúp cho ông Y bạnmình hay vàiba người bàcon khác. Ðasố sẽ thànhcông vì
có khối vốn khổnglồ ngầm ở phíasau để “bao sân” nếu trường hợp gặp khókhăn lúc
banđầu, và nhấtlà nhờ có những bộ óc kinhdoanh thượngthặng bí mật lèolái giùm
cho!
Ngồimát ăn bátvàng, thànhcông và giầu lênrồi thì tổchức nói gì mà lại
khôngnghe. Cụthể như “hãy giúp và tuyêntruyền tốt cho bà M được đềcử vào một
chứcvụ quantrọng”, hay “làm khódễ cho côngty N thualỗ phải đóngcửa”. Lýdo
dễhiểu, bà M là người của mạng lưới vôhình, và côngty N cóthể đang dựtrù chora
sảnphẩm cạnhtranh rất nguyhiểm cho mẩuquốc siêuthực. Dùvậy, những cộngtácviên
người bảnxứ khi làm các côngviệc taihại nhưtrên khônghề biết, hay hiểu rõ hết
hậuqủa của côngviệc mìnhlàm!
Lấy ngay một thídụ cụthể, để sảnxuất được
một tấn lúagạo trịgía khoảng hơn 300 đôla cần trung bình một nhâncông trong một
năm. Trong khi tại xưởng làm quạt máy điện giadụng, một nhâncông trungbình cóthể
chora khoảng 200 cái một năm trịgiá khoảng 2000 đô, nhiềuhơn gần 7 lần nhâncông
làmruộng. Nếu đó là một hảng làm con chíp điệntử thì trungbình một nhânviên làm
ra 400 con chíp trong năm trịgía khoảng 30000 đô, nhiều hơn gấp 100 lần nhâncông
làm ruộng. Thídụ khác là gần đây Việtnam đặt bao thuê 2 máybay chở khách loại
tốitân nhất trịgiá hơn 700 triệu đô. Số tiền trên tươngđương với tiền bán 2
triệu tấn gạo, gần hơn nữa số gạo xuấtcảng hàng năm của cả miền nam, với hơn 10
triệu dân sống chính thức bằng nghề nông trong vùng châuthổ sông
Cửulong!
Tómlại, mẩuquốc sẽ tìmcách khốngchế dần bộmáy kinhtế của các
nước bị siêuthực để khaithác tàinguyên và nhâncông rẻtiền, qua hìnhthức giántiếp
ảnhhưởng của chínhtrị. Nhưng nguyhiểm nhất vẫn là sáchlược “ ngu dân” ápđặt
mộtcách tinhvi lên các nước bị siêuthực. Kếtqủa, các nước nạnnhân của siêuthực
sẽ bị tiến rất chậm so với các nước giầucó hơn, và bị khaithác dàidài qua nhiều
thếhệ concháu, mà mẫuquốc không bị taitiếng, cũng như không cần dùng đến súng
đạn làmgì, như thời của thựcdân cũ và mới. Cái hay của Siêuthực là không những
nuôi “con trâu để kéo cày” và chămsóc cho nó khỏe để lao động tốt, mà còn có
biệnpháp làm cho nó biết nghe mệnhlệnh, trungthành với chủ suốt đời. Siêuthực là
chínhvì vậy.
Tươnglai Chínhtrị Việtnam
Trong phần trìnhbày
trước, ngườiviết đã phântích tìnhhình chínhtrị nóichung và đã có một kếtluận
tạmthời: Xácxuất để có một thayđổi độtbiến về chínhtrị ở Việtnam rất là thấp.
Hơn nữa, chodù có xảyra, cũng khôngphải là một giảipháp tối ưu cho hoàncảnh của
Việtnam hiệnthời. Chonên thắcmắc mà nhiều người muốnbiết, là nếu giảsử cứ
tiếptục như tìnhtrạng hiệnnay thì sẽ đưa đấtnước đi về đâu?
Muốn biết
tươnglai chínhtrị Việtnam sẽ đi về đâu nếu mọi chuyện đều tiếntriển mộtcách
bìnhthường như hiệnnay, thì trước hết xin cùng nhìn vào những consố về lợi tức
trungbình hàngnăm(GNI, Gross National Income) của các quốcgia trong khuvực
Tháibìnhdương. Những thốngkê sau đây cho thấy sựkhácbiệt về GNI trong vòng 16
năm, từ 1986 đến 2002, và tàiliệu có được từ tổchức pháttriển quốctế của
Liênhiệpquốc, UNDP.
Country GNI-1986 GNI-2002 Change
$US
$US
%
Singapore ____6000.__________24740.________ 412. Korea, South
__2180.__________9400._________ 431. Maylasia
_____1700.___________3640._________214. Indonesia
_____560.___________ 680._________ 121. Philippines ____
598.___________1040._________174. Cambodia
_____113.___________370.__________327. Lao ___________90.___________
310._________ 344. China ________258.____________890._________ 350. Thailand
______770.__________ 1970._________ 256. Vietnam
______180.___________ 410._________ 228.
Nhìn vào bảng thốngkê trên cho
thấy tấtcả 4 nước lánggiềng xungquanh đều có mức chỉsố tăngtrưởng trungbình
trong vòng 16 năm nhiềuhơn so với Việtnam, kểcả mặcdù hai nước Cambodia và Lào
hiện có GNI thấphơn. Sựkiện nêutrên là một dấuhiệu chothấy, cơthể của đấtnước
Việtnam đang bị, hoặc nếu chưa thì cũng chắc sẽ bị Siêuthực tấn công. Tạisao? Ðể
trảlời, xin trởlại thídụ cụthể của việc sảnxuất quạtmáy giadụng nóitrên. Khắp
thếgiới mỗi năm tiêuthụ khoảng chừng 25 triệu quạtmáy giadụng đủ loại, trong đó
đasố được sảnxuất từ các nước ở AÙchâu. Chúngta đều biết rằng Việtnam chưa có
khảnăng để tự sảnxuất các đồdùng điệntử caocấp, nhưng đốivới cái quạtmáy giadụng
chạy điện thì khôngthể nói là không làmđược. Vậymà chođến bâygiờ tìm khắp cả
nước cũng chưachắc có được một hảng xưởng nào chếtạo, dù chỉ là dùngcho
trongnước. Chưa nói đến những kỹnghệ như đóng tàu cở trung, hay máybay thểthao
loại nhỏ. Lýdo được trảlời: Sản phẩm làmra banđầu sẽ thiếu chất lượng và nhấtlà
bị cạnhtranh vì hàng của nướcnày hay nướckia vừa tốthơn lại cho giá qua ùrẻ(nhập
lậu?).
Ðó là sựthật. Nhưng cũng nên nhớlà cáchđây chỉ 50 năm, những mặt
hàng có chữ “Made in Japan” cũng đồngnghĩa với rẻtiền và thiếu chất lượng.
Tươngtự cho “Made in Singapore” cáchđây 20 năm, hay “Korea” cách đây 10 năm, và
bâygiờ là “China”. Họ đã làm được vì cách đây hơn 30 năm chưa có Siêuthực và
Toàncầu hoá, nhấtlà nhờ maymắn vào thờiđiểm chiếntranh lạnh nên kinhtế của họ
được nângđỡ và sẵnsàng giúp cho, với điềukiện theo phe của đàn
anh!
Bâygiờ thídụ nếu Việtnam chỉ cần chiếm được 20% thịtrường quạtmáy
giadụng hay bánra được 5 triệu cái, thì ở đâu đó tại các nước xungquanh sẽ mất
tổngcộng khoảng 50 ngàn côngviệc (25 ngàn cho quạtmáy giadụng và 25 ngàn
côngviệc phụthuộc khác, theo consố phỏng chừng) Không một lãnhđạo quốcgia nào
muốn mất một số côngviệc làm của dânhọ nhiều nhưvậy, nếu họ cóthể dùng quyềnlực
của quốcgia chống phá lại được. Cùng một tìnhtrạng cho thídụ khác như các xưởng
lắpráp xe Honda hai bánh tại Việtnam.
Vậy thì câu trảlời chínhxác chothấy,
Việtnam sẽ không có cơhội họchỏi kinhnghiệm để tự chếtạo ra những món hàng trên,
ít ra là trong vòng 10 năm tới! Từđó cứ việc suydiễn ra cho hàng ngàn loại
sảnphẩm tươngtự thuộc về kỹthuật sơcấp (low-tech). Nhưng ngượclại, thì Việtnam
được khuyếnkhích hay giúpđỡ để sảnsuất cái loại hàng maymặc, hảisản và nông
nghiệp. Theo đúng lýthuyết của Siêuthực, đó chỉ là những mặt hàng tận cùng dưới
đáy của bậcthang laođộng sảnxuất trong xãhội toàncầu hóa hiệnnay, đồngnghĩa với
các laođộng chântay vì có tiền côngthợ thấpnhất. Nghĩ cho cùng thì những bàibản
của Siêuthực có khác gì chánhsách “ngu dân” của thời Phongkiến và Thựcdân
cũ!
Dám chắc nhiềungười sẽ chorằng “có còn hơn không” và kinhtế Việtnam
chỉ mới bắtđầu nên phải nhưvậy! Ðồng ý là đúng, nhưng với điềukiện là không bị
Siêuthực kiểmsoát và chếngự! Thử nhìnlại trong vòng gần mười nămqua, ở Việtnam
có baonhiêu cơxưởng công nghệ “trung cấp” đã bị cho đóng cửa, hay những dựán
pháttriển về kỹnghệ điệntử đã bị cho “bỏ vô tủ khóa lại”? Trong vài nămqua,
hìnhnhư bộ Công nghệ nặng(?) đã bị giảitán vì không có nhucầu cầnthiết!
Một
thídụ cụthể khác vừa mới xảyra, trong buổihọp của đạidiện bộ ngoạigiao Việtnam
và hai nhóm chuyêngia người Việt ở Hảingoại. Có vị đã nêu lên thắcmắc là tạisao
giá thành ximăng sảnxuất ở Việtnam, lại cao hơn gần gấpđôi so với Tháilan hay
Indonesia, mặcdù nhâncông bằng hay rẽ hơn (?). Hỏi thì cũngnhư tự trảlời,
Việtnam bán được nhiều ximăng để làm cho dânhọ thấtnghiệp à? Cũng trong buổi
hộithảo nóitrên, dữkiện kinhtế chothấy có những triệuchứng “lâmsàng” do con
vikhuẩn Siêuthực đang tấncông. Chỉ trong một năm vừa qua có đến 33% các cơsở
đầutư nướcngoài rút lui ra khỏi Việtnam.
Nói như vậy không có nghĩa là
những nước khác không bị Siêuthực. Cóthể ví Siêuthực đốivới một nước, thì cũng
như vikhuẩn cảmcúm đối cánhân conngười. Ai cũng cóthể bị tấncông bởi con vikhuẩn
cảmcúm, nhưng chỉ những người có cơthể bị yếu (vì nhiều lýdo) mới bị bệnhnặng
hay nguyhiễm đến tínhmạng. Càng nghèo đói, càng chậmtiến chừng nào, thì càng dễ
bị Siêuthực tấncông nhiều chừng ấy. Ðiều đángsợ nhất của Siêuthực chínhlà
chủtrương “Toàncầu hóa”. Siêuthực sẽ ăn theo hệthống lần lượt từ trên xuống
dưới. Nếu thời thựcdân cũ hay mới, người dân ở dưới đáy tậncùng của giaitầng
xãhội bị bóclột nhiềunhất, thì trong thế toàncầu hóa với Siêuthực, những nước
nghèonhất hay chậmtiến nhất sẽ chịu nhiều thiệtthòi theo tỷlệ thuận giống như
vậy!
Trong tươnglai nếu cứ tiếptục với mứcđộ pháttriển như trên, thì chỉ
cần hai thế hệ nữa là Việtnam sẽ thua cả Lào và Cambuchia. Còn nếu sovới Tháilan
và Trungquốc thì sẽ giống như Mexico với USA hiệntại này. Với GNI của Mỹ chỉ
nhiềuhơn khoảng 7 lần của Mễ, nhưng đã có biết baonhiêu dân Mễ bị chết thảm vì
muốn vượt biên sang Mỹ kiếm ăn, và hàng trămngàn dân Mễ nhập lậu đã sống trong
cảnh một cổ haitròng, vừa bị bóclột sức laođộng, vừa bị dân Mỹ nhìn xuống
khinhrẻ!. Tưởng cũng cần nhắclại là khác với Việtnam, hơn 100 năm trước dântộc
Mễ đã anh hùng tựvệ đánh bại được lựclượng viễnchinh xâm lăng của thựcdân
Pháp!
Ðó chắcchắn sẽ là một tươnglai không mấy sángsủa gì, và cũng không
có người Việtnam nào muốn nhìnthấy xảyra cho concháu của mình cả! Xin hãy cùng
nhớlại bàihọc chuaxót của tiềnnhân cách đây hơn 100 năm trướckhi bị thựcdân Pháp
xâmlăng.
Giảipháp Tối ưu cho Việtnam.
Qua những gì được phântích
cho thấyrõ, về yếutố chínhtrị, chínhquyền Việtnam càngngày càng vữngchắc như
bànthạch! Họ khôngcó lýdo nào để phải losợ những thếlực trong cũng như ngoài
nước lật đổ, hay những cái gọilà “Diễnbiến hòabình”, như thờikỳ cuối thậpniên
80. Ðồngthời và ngượclại, mối lo chínhđáng xảyra trước mắt, là hiểmhọa về
tươnglai của đấtnước bị đedọa bởi tụt hậu và nạn Siêuthực, điều hiểnnhiên
khótránh nếu cứ tiếptục như hiệnnay.
Các nhà lãnhđạo Việtnam hiện thời
chắc cũng đã kinhnghiệm nhìn thấyrõ vấnđề, cái tàinăng đi làm cáchmạng cầm súng
chiếnđấu đánhbại ngoạixâm, không thể dùng hay thaythế được cho cái tài kinhbang
tếthế làmcho dân gìau nước mạnh được. Khôngthể tiếptục nuôi ảo tưởng là sẽ
giáodục và đàotạo thếhệ concháu mình trỡthành những nhà quảnlý giỏi, những
thiêntài về kinhtế, để cóthể “Ðitắt đónđầu” hay đuổikịp thiênhạ. Bởivì họ, những
láng giềng kia đã làm trước rồi. Họ đã có ít nhất hai hay ba thếhệ được đàotạo
nhưvậy, và họ đã đi trước được những bước khá xa!
Trong sách lược toàncầu
hoá hiệnnay, những nước nghèo và chậmtiến đang nằm dưới đáy tậncùng của xãhội
thếgiới loàingười, sẽ và chắc sẽ tiếptục nhưvậy mãimãi, nếu không có một “phép
lạ” kinhtế nào đó xảy đến cho. Nhưng ý nghĩa của từ “phép lạ” ở đây không phải
là cáigì huyềnbí khóhiểu, mà nó chính là sự đoànkết, đồngtâm nhấttrí của đại
đasố nhândân cùng muốn làm một chuyệngì đó. Nói cách khác, nếu vậndụng hay
tạođược cho đasố nhândân có một niềmtin và hyvọng thựctế cho tươnglai, để cùng
phấnkhởi nhắmvào côngviệc xâydựng đấtnước thêm giàumạnh, thì cóthếlực ngoạibang
nào cản nổi(?) Ðó mới chính là “phép lạ” của Việtnam, cho Việtnam, và từ nhândân
Việtnam mà khôngphải là do bấtcứ thếlực nào, hay ngoạinhân nào banphát
cho.
Phép lạ số 1: Dânchủhóa Tiệmtiến. Ba bước nhỏ tiếndần đến Dânchủ.
Bước thứ nhất, hiện nay trong cơcấu lãnh đạo cao nhất có chứcvụ Chủtịch
nhànước là có rất ít quyền hạn so với hai vị trí của Tổng bíthư và Thủ tướng.
Chứcvụ này cóthể coi như là nặng về phần lễ nghi danhdự, giống như vaitrò của
Vua (King) trong các chếđộ quânchủ lậphiến. Ðềnghị với chínhquyền cho mởrộng để
mọi người được quyền bầucử trựctiếp chứcvụ này. Ðồngthời chophép các côngdân nào
có uy tín và tàiđức được tựdo ra ứngcử, không phânbiệt là đảngviên CS hay không.
Tốtđẹp nhất là dành cho chứcvụ Chủtịch nước một vài tráchnhiệm không có ảnhhưởng
nhiều đến quyềnlực trựctiếp như: Giáodục, Tôn gíao, và Vănhóa. Chứcvụ này cóthể
bị “giảinhiệm” hay chếtài bằng 2/3 phiếu bất tínnhiệm của quốchội, nếu
cần.
Bước thứ hai, tương tự như trên trong kỳ bầucử quốchội kếtiếp, đềnghị
lầnđầu sẽ dành 10% số ghế đạibiểu quốchội cho mọi côngdân có quyền được tựdo
ứngcử và tranhcử, kể cả các đảngviên CS. Bắtđầu từ những thànhphố lớn, nơi
tậptrung nhiều thànhphần tríthức, consố sẽ tăng dầnlên sau mỗi nhiệmkỳ bầucử
lại, và sẽ đạtđến 100% sau 50 năm (consố thídụ).
Bước thứ ba là cũng tổchức
tựdo bầucử cho những đơnvị hànhchánh nhỏ nhất là làngxã. Mỗi xã bầu ra một
hộiđồng gồm 5 hay 7 người, và hộiđồng xã được bầu sẽ chọn người ra làm chủtịchxã
lãnhđạo. Hộiđồng xã sẽ đóng vaitrò cốvấn và thammưu cho việc pháttriển kinhtế
của xã, cũngnhư tìmkiếm công ăn việc làm cho dân. Giốngnhư bầucử quốchội, lần
đầutiên chỉ chọn 10% của số làngxã hiện đangcó, và sẽ tăng dần trong vòng 50
năm.
Trên là một vài biệnpháp chuẩnbị cho nhândân làm quen và tiếndần đến
dânchủ, giảiquyết tìnhtrạng tạora cú sốc mạnh hay khủnghoảng về lãnhđạo, nếu có
thay đổi độtbiến chínhtrị từ chếđộ độctài toàntrị ra dânchủ. Thêmvào, với
mộtthờigian chuyểntiếp kéodài khálâu từ 30 đến 50 năm, các nhà lãnh đạo hiệntại
ở Việtnam sẽ khôngcòn losợ tìnhtrạng bị trảthù chínhtrị vì mất quyềnhành do
những thayđổi độtbiến.
Phép lạ số 2: Chánhsách Tự-Thuộc-Ðịa
(Seft-Colonization)
Cólẽ đây là lần đầutiên đọcgỉa nghe nói tới danhtừ này,
một kháiniệm chínhtrị rất mới mà sau một thờigian nghiêncứu, ngườiviết xin được
đưara giới thiệu như là một sáchlược hữu hiệu nhất cho các nước nghèo và
chậmtiến để vừa pháttriển quốcgia và vừa chốnglại nạn Siêuthực. Thậtsự, kháiniệm
sơđẳng nhất của lýthuyết về chánhsách Tự-Thuộc-Ðịa (TTÐ) đã có từ lâu trong
thiênnhiên cũngnhư trong đờisống của xãhội loàingười. Lấy thídụ trong
thiênnhiên, mộtsố các loài vật có khảnăng thoáthiểm khi bị bắt bởi đốithủ
bằngcách “hysinh” một phần của thânthể. Như loài Cua chẳng hạn, sẳn sàng
“hysinh” chân tay để thoáthiểm nếu chân hay càng của nó bị nắm bắt hay vướng vào
lưới.
Ðithẳng vào địnhnghĩa của từ TTÐ bằng cách trởlại nghĩa nguyênthuỷ của
Thuộcđịa. Nếu trướcđây một nước mạnh dùng quânsự xâmlăng chiếmđóng một nước
khác, để biến thành đất của mình, hay còn gọi là Thuộcđịa. Trong trườnghợp này,
nhândân hay chínhquyền của nước bị Thuộcđịa hoàntòan không có quyềnhạn gì nhiều
để mặccả hay nói chuyện với mẫuquốc. Ngượclại, TTÐ là do từ nhândân của một
nước, mời gọi một hay nhiều thếlực tưbản nướcngòai vào để “khaithác” và “caitrị
giùm” một phần nhỏ lãnhthổ, với những điềukiện do chính mình tựchọn đưara và
kiểmsóat. Ngay từ cái tên cũng nói lên phần nào ýnghĩa của TTÐ.
Tuyvậy
trởngại lớnnhất nếu không khéoléo giảithích hànhđộng và nhận được hậuthuẩn của
đasố nhândân, thì sáchlược trên rấtdễ bị xuyêntạc hay hiểunhầm là hànhđộng
“bánnước”. Nên nhớrằng giữa hai hànhđộng bánnước và TTÐ khác nhau rất xa do từ
phươngtiện và cứucánh. Một bên là sang nhượng vô điềukiện vì quyềnlợi bèphái hay
cánhân, và đã được ngườixưa gọilà mãiquốc cầuvinh, khác với một bên TTÐ có
điềukiện và được trình ra cho quốcdân một cách rõràng minhbạch. Quantrọng hơn
hết là TTÐ mang đến lợinhuận dàihạn cho nhândân địaphương, cũng như cho tươnglai
của cả nước.
Ðể cho dễhiểu, xin thử dùng những kinhnghiệm xảyra trong một
môhình nhỏ hơn, cách đốiphó theo bảnnăng sinhtồn của những giađình nghèokhổ và
con đông. Xưa cũng giống như nay, chỉ có ba giảipháp thôngdụng: 1) Gởi một vài
người con lớn hay có sức khỏe đi giúpviệc cho các nhà khágỉa hơn, vừa đở tốnkém
nuôi ăn, vừa có thêm nguồn lợi nhỏ để giúp những đứa emnhỏ còn lại trong
giađình. 2) Bỏ làngxóm didân đến lậpnghiệp ở những nơi dễ làm ăn và sinhsống
hơn. 3) Nếu trong nhà có người con nào tỏra sángtrí thôngminh để học hành được,
thì cả nhà sẽ dồn hết cốgắng, giúp cho ănhọc thành tài và nếu đi làm sẽ có
lợitức cao, sauđó cóthể phụgiúp lại trong giađình.
Trong ba giảipháp
trên, giảipháp số 1 yếunhất vì dễlàm và có kếtqủa ngay tứcthì, nhưng cuốicùng là
nghèokhổ lại tănglên theo cấpsố cộng, đời cha tiếp nối theo đời con, rồi tới đời
cháuchắt, cái nghèo sẽ vẫn tiếptục và còn cóthể xấu hơn nữa. Giảipháp số 2 đòi
hỏi một sự liều lĩnh và táobạo hơn, nhưng có nhiều cơhội tốtđẹp cho tươnglai,
tuy rất ít người có đủ khảnăng làm được. Giảipháp số 3 tuy có khókhăn và đòihỏi
nhiều hysinh lúc banđầu, nhưng triểnvọng sẽ vượt thoát ra khỏi cảnhnghèo, nhấtlà
đời concháu hyvọng có tươnglai sángsủa hơn.
Trởlại thựctế, đốivới một
quốcgia thì chỉ ápdụng được hai giảipháp 1 và 3. Giảipháp số 1 hiệnnay đang được
Việtnam và các nước nghèo ở Ðôngnam Aùchâu ápdụng, bằngcách gởi những côngnhân
ra nướcngoài làmviệc, cũng như tậndụng những khoảng tiền hàngnăm do thânnhân
sống ở hảingọai gởivề. Tuynhiên như đã nói, giảipháp số 1 này chỉ có tínhcách
ngắnhạn để giảiquyết tạmthời những vấnđề về consố thất nghiệp. Một vài tỷ đôla ở
hải ngọai gởivề chỉ giúp được phầnnào cho nền kinhtế, và đốitượng nhận lãnh
thường là những người Già, Phụ nữ, Trẻem và người Tàntật. Ðó là những khoảng
tiền để tiêu thụ hơn là dành cho việc đầutư và pháttriển. Và nếu cứ tiếpdiễn mãi
thì sẽ đưa đến tinhthần ỷlại và lệthuộc, khôngcógì hứahẹn tốtđẹp cho
tươnglai.
Vậy chỉ còn giảipháp số 3 là coinhư hợplý nhất. Nếu trong
môhình giađình, việc tậptrung tàinguyên để gầydựng chođược một thànhviên giỏi
nhất , và hyvọng ở việc đầutư chất xám trong tươnglai, thì đối với quốcgia cũng
giống y như vậy. Hơn 60 Tỉnh và Thịxã được coi như là những đứa con trong
giađình nước Việt nghèo, nếu chọn ra một vài đứacon đặcbiệt và gầydựng cho có
khảnăng và thànhcông là chuyện không khókhăn gì cả.
Nhưng làm thếnào và bằng
cáchgì, thì xin dùng thídụ tiêubiểu sauđây cho dễhiểu:
Thídụ, với những
gì thịxã NhaTrang đang có được, sẽ rất dễdàng để biến thành một Singapore hay
Hongkong cuả VN trong vòng một thếhệ hay từ 20-30 năm, nếu chínhphủ nhất trí
chịugíup để cho Nhatrang trởthành một ỴÐặckhu tựtrịỴỴ(ÐKTT) về mọimặt kểcả
Kinhtế và Hànhchánh, trừ chuyện chínhtrị chung cho cả nước và quânsự. Một cách
tổng quát, Nhatrang được tựdo trong mọi lảnhvực kểcả chọn người đứngđầu hay
lãnhđạo cuả thànhphố. Nóichung về lýthuyết thì giốngnhư cố tạo ra một ngọn đèn
thật sáng để nó cóthể toả ánhsáng lan ra những vùng xungquanh tốităm
hơn.
Nhiều người sẽ thấy cái bấtlợi trước mắt là chínhquyền trungương cả
nước sẽ mất quyền caitrị trựctiếp vàkiểmsoát hoàntoàn vùng đất trởthành ÐKTT, và
cóthể Ỵbọn nguy hiểmỴỴsẽ lợidụng để làm bànđạp chốngphá VN, hay thựchiện ýđồ
Ỵdiễntiến hoàbìnhỴỴ!? Trên thựctế cho thấy không dễ gì làmđược vì còn có
chínhquyền điạphương, được bảovệ bởi quânđội cuả chính quyền Trungương trong
trườnghợp cầnthiết khẩncấp, theo thoảthuận coinhư hiệâp ước kýkết đànghoàng giữa
chínhquyền Trungương và ÐKTT. Xin nóithêm ở đây là ÐKTT khác với những Ðặckhu
Kinhtế của Trungquốc. ÐKKT của Trungquốc chỉ được toànquyền về kinhtế và tựdo
trên một số những thủtục hànhchánh. Trongkhi ÐKTT có được toàn quyền rộngrải
hơn, kểcả chínhtrị địaphương.
Nhưng cáilợi lâudài cho cả nước thì không
thấy hết được, như tómlược sauđây:
1) DKTT sẽ biến thành một Ỵthỏi
namchâmỴỴ thuhút đầutư và chấtxám cuả quốctế, nhất là Việtkiều, vì họ sẽ cảmthấy
thoảimái antoàn hơn khi sống với những luậtlệ riêng biệt giống theo như các nước
tiềntiến. Nhưng quantrọng hơnhết là ÐKTT sẽ tựnhiên trởthành một trungtâm
chuyểngiao trithức, khoahọc và côngnghệ caocấp cho cả nước trong tươnglai.
Ngoàira, ÐKTT cóthể giảiquyết được một vấnnạn chung cho vùng. Ðó là sự phíphạm
và thấthóat chấtxám. Những chuyêngia về khoahọc và kỹthuật cấpcao được đàotạo
trong và ngoài nước đều khó có đất “dụngvõ”. Hiệntại Việtnam chưa có được
môitrường hay những cơxưởng kỹnghệ thuộc loại caocấp. Thêmvào, những chuyêngia
Việtkiều ở hảingoại có nhucầu cần những tiệnnghi cănbản tốithiểu, như Ytế,
Vệsinh Côngcộng, v.v. Mộtsố lớn đã đi duhọc và ở lại luôn tại xứ người là bởi vì
những lýdo trên.
2) Một khi ÐKTT trởthành trungtâm thươngmại hay kỹthuật
caocấp cuả vùng ÐôngNamAÙ, thì tấtnhiên sẽ ảnhhưởng và có tiếngnói mạnhhơn trong
việc giúp cho cả nước duytrì nền độclập tự chủ, chốnglại những khuynhloát và
chếngự cuả Siêuthực trong tươnglai. Về thế địalý chínhtrị, những vùng biển
duyênhải Việtnam rất tốt, Hongkong, Singapore không thể sosánh về hai lãnhvực
cơbản là tàinghuyên thiênnhiên và điạlý chínhtrị vùng (Geo-politics), chưa nói
đến họ đã không thể có một lựclượng chuyênviên kiềubào được huấnluyện chuđáo,
nhiều về cả phẩm và lượng, như Việtkiều ở khắpnơi trên thếgiới
hiệnnay.
3) ÐKTT sẽ trởthành vừa là một kiểumẫu giúp cho VN trong
tươnglai làmquen và tiếndần đến những sinhhoạt dânchủ, trong khi cầnphải duytrì
tạmthời cơchế XHCN, vì nhucầu và hoàn cảnh hiệntại cuả cả đấtnước VN. Quanniệm
này cũng dựa trên luật tiếnhoá là cuốicùng rồi tấtcả các quốcgia trên thếgiới,
sớm hay muộn, nếu còn muốn tồntại trong thiênniênkỷ này, chắcchắn sẽ phải
tiếndần đến tựdo và dânchủ! Những chuyêngia về lýluận hay các nhà lậpthuyết
tàiba cuả các đảng độctài cònlại trên thếgiới phải nhìnthấy rõ
điềunày.
4) Chínhquyền Trungương sẽ thuvào được thuế đặcbiệt từ ÐKTT, như
trườnghợp cho thuê đất hay từ nhượng địa, và dùng lợinhuận đó để chiphí cho
những dựán pháttriển quốcgia. Mặtkhác, tạo cơhội cho Việtkiều có khảnăng, nhưng
bị dị ứng với chánhsách chung cuả nhànước, thithố tàinăng ngay trên quêhương cuả
chínhhọ. Biếtđâu nhờvậy mà cả hai bên sẽ có cơhội thậtsự hoàhợp và hoàgiải những
khácbiệt mà ngoạinhân đã tròng lên đầu cuả dân Việt mình suốt trong thếkỷ vưà
qua! Ngoàira, cũng cóthể giãitoả được rấtnhiều những thếlực Việtkiều ở hảingọai
đang “chốngphá” VN.
5) Một thỏahiệp ước được kýkết giữa chínhquyền
Trungương cho địaphương nào được chọn làm ÐKTT. Thờihạn để kýkết lại từ 50 đến
100 năm. Nếu mọi chuyện diễntiến tốtđẹp thì VN trong vòng 100 năm tới sẽ tiến
đến hìnhthức liênbang, do con số của các ÐKTT sẽ tăng dần lên, nếu chínhquyền
thấy sự thànhcông tốtđẹp của những ÐKTT. Những côngdân sinhsống trong ÐKTT sẽ
theo quichế luậtlệ riêng, mặcdù vẫnlà công dân VN. Việt kiều ở hảingọai sẽ
ưutiên có một thờigian ngắn để nhậptịch vào ÐKTT, và được quyền giử hai hay
nhiều quốctịch theo ý muốn.
Tómlại, kháiniệm trên cũng chẳng có gì là
mớimẻ hết, và tươngtự như côngviệc xuất cảng laođộng ra nướcngoài vậythôi. Người
được đi xuấtkhẩu laođộng nhờ có tiềnlương cao, có thể gởivề giúp giađình đở
gánhnặng, vừa giúp đóngthuế cho nhànước và có nhiều cơhôị họchỏi kinhnghiệm.
Nhưng khó cóthể làmđược côngviệc chuyểngiao trithức theo hệthống, vì ít có cơhội
để nhúngtay trựctiếp vào các kỹthuật caocấp ở xứ người.
Mỗi một ÐKTT nếu
thànhcông, sẽ đóng vaitrò giống như ống hỏatiển phụ của những phi thuyền
conthoi, dùng để đẩy toànthể sứcnặng của phithuyền cấtcánh bay lên trong
giaiđoạn đầu đầy khókhăn. Tương tự, nếu Việtnam muốn đuổi kịp các lánggiềng
xungquanh trong một hay hai thếhệ, thì cần phảicó ít nhất là từ 3-5
ÐKTT.
Lịchsử hơn 100 năm vừa qua cho thấy toànthể dântộc Việt đã và đang
sống trong tâm trạng của những người “Mất bò mới lo làm chuồng”. Trong quákhứ,
phảichăng dân Việt mình chỉ chờ khi nào thấy được cái cảnh pháptrường với thủcấp
của những nhà áiquốc nằm lănlóc dưới chân của thựcdân Pháp, thì mới nghĩ tới
những việc “Ðôngdu, Khaitrí” (?). Hay, chỉ chờ khi nào thấy được cảnh làngmạc bị
sanbằng đốtcháy, những xác người dân vôtội nằm chết hàng dài vì bom đạn cuả
ngoại nhân sáthại, thì chừngđó mới biết thanthân tráchphận, biết gào thét và nối
vòng taylớn để kêugọi “dậy mà đi hỡi đồngbào ơi”!...Và chờ cho đến khinào (?),
dântộc Việt phải ngữa tay ra, mở miệng xinxỏ lòng “từ thiện” của những lánggiềng
đồng màuda và có cùng chung vănhóa!? Xin đừng chờ cho đến khi quá
muộn!
Không có “Thượngđế” hay “Thánhthần” nào cóthể ban phéplạ cho dântộc
Việtnam. Trítuệ của tám mươi triệu dân Việt thừaức để làm ra mọi phéplạ, nếu
muốn!
Nguyễn Cường Sacto 7/2003
Updated 12-07-2003
Xem
Thamluận khác
____________________
* Cũngnhư nộidung của những
bàiviết khác, ýkiến của tácgiả bài nầy không nhấtthiết
phảnánh lậptrường hay quanđiểm của vny2k.com.
|
|