BÚTKÝ
Conđường
Xưa XuyênÁ
Nguyêntác
: New
Journey in Old Asia (1927)
by Helen Churchill Candee
Ngườidịch: dchph
CHƯƠNG 1
ĐƯỜNG TỪ
HỒNGKÔNG ĐI HẢIPHÒNG
Nước Mỹ không còn những biêncương vănhoá mới dành
cho những người phiêulưu nữa. Biêngiới mới và vùng
địađầu giờ đây là vùng ChâuÁ xưa, là vùng Đôngdương,
Xiêmla, và là vùng Đôngấn. Những kẻ đến những nơi
đó là những chàng traitráng và khoẻmạnh từ PhươngTây,
những kẻ đibuôn phiêulưu đầy thamvọng.
Đến những nơiđó cònlà những ngườiduhành bìnhthường
chẳngcó ướcmuốn gì hơn là được phiêubồng ở
những vùng nhiệtđới để tránh cái băngrét giálạnh
ở quênhà. Những người nầy khi đặtchân đến vùng
biêngiới mới kia và khi đã đặtchân đến vùng địađầu
họ cũng trởthành những kẻphiêulưu. Nhưng khôngphải
baogiờ họ cũng đến đó với ýđịnh nầy. Chẳngcó
ai trongsốnầy được báotrước chobiết chuyệngì đang
chờ họ tại vùngđất PhươngĐông lạnhlùng.
Những conbuôn phiêulưu biến mọingười phương đó
thành những connghiện thuốclá, bỏ lối mayvá
bằngtay, cungcấp cho đủ bộlạc và giốngdân ở
những xứ đó những thùng phuy dầulửa , và chiêudụ
những kẻ đichânđất lên ngồi xeđò của họ.
Những ngườiduhành bìnhthường lại được đưađẩy
xarời lốisống bìnhlặng thườngngày và họ trơ nên
ngàycàngthôngthái và trởthành những conngười
trọnvẹn hơn sau chuyếnđi.
Hồngkông là một nơi không chút xótthương dànhcho
những kẻ ghéngang, nhưng chuabaogiờ tôi rờikhỏi nơi
nầy mà không rơi lệ. Tôi nhậnthấy khi mình biếtđược
nơichốn nầy là tôi đã để lại đó bao niềmthươngcảm.
Đó là một nơi kỳvỹ. Thật khó cóthể tinđược
rằng conngườita cóthể xâydựng được những cungđiện
trên những triềnđá. Và vào banđêm đènđóm chóiloà
của xứnầy hoàlẫn với muônngàn vìsao tạo thành
một Hồngkông Thiênđàng. Một Hồngkông kỳdiệu
ngạonghễ trước ngọnnúi cao.
Saukhi láchqua những hònđảo nhỏ của vùng Biển Nam
Trunghoa, đầumũi contàu Min-Sam rẽsóng tiếnvào vùngbiển
mênhmông và rồi cảnhtrí của khu đánhcá của ngưdân
Trunghoa bắtđầu xuấthiện với những ghechài và
những chiếc thuyềnbuồm vôsốkể. Chẳng phải là các
chú cá trong vùng biển nầy sống trong vùngbiển hạnđịnh
mườihai hảilý sao?
Contàu nhịpnhàng cởi những lànsóng cuồncuộn do cơnbão
nhiệtđới xaxôi nàođó tạo nên, và hànhkhách đắmmình
vào cõi dolce far niente trên những ghế đặt trên
boongtàu với những thứcuống ngâmlạnh, trà và bánhtrái
do những người phụcvụ Áchâu câmlặng chợtđến
rồi chợtđi.
Tàu đã qua khỏi Sanđầu và Hạmôn từlâu, nghĩlại
càng thêm tiếc, nhưng Hònđảo Hảinam tolớn nằm trên
bảnđồ đang chờđợi tàu chúngtôi, và contàu đã ghévào
nơi tạmgọi là bếncảng.
Trên boongtàu cách cabin chúngtôi một khoảng, ngườita
ném lên thành chồng những baotải cột nửalưng, và
được ràng lại bằng những sợithừng chằngchịt,
biến boongtàu trên của chiếc Min-San thành chiếc tàuhàng
bấtđắtdĩ. Tôi đềcập đến chuyện nẩy với ngườithuyềntrưởng
trong bữaăntối.
-- Cái đó hả? Ô, bạc.
-- Hả?
-- Bạc, những đồngtiền bạc, đưa từ Thiêntân
lại Hảinam xong người Hoa họ nấuchảy đi bán
kiếmlời. Làmvậy bâygiờ là phạmpháp. Đống hàng đó
trịgiá mộttrăm sáumươi lăm ngàn đôla bạc.
-- Có antoàn không?
-- Sao không?
Ý tôi muốn nói là, chúngta có được antoàn không.
Tôi đã từng duhành trên dòng Chugiang và nghe vị
thuyềntrưởng tàu tôi đi kểlại chuyện hảitặc cướpcủa
và vẫn sống ngangnhiên. Tôi chẳng muốn mình sẽ
trảiqua kinhnghiệm này với bọn cướpbiển. Tôi nói rõ
hơn:
-- Cướpbiển có đến không đấy?
Vị thuyền trưởng chỉ nói:
-- Chúng không biết đó là bạc.
Nhưng kểtừ giâyphút đó tôi ngóngđợi xem trên
biển có xuấthiện con tàubuồm nào không với đám
thuỷthủ sẽ huýtgió rahiệu cho đám hànhkhách người
Hoa đang đợi sẵn trên boongtàu để tiếptay, bắn cướp
hết cả tàu xong thả chúngtôi xuống một hoangđảo nàođó
cho chết đói.
Ngăncách cái khảnăng cóthể xảyra chuyệnnầy với
chúngtôi là toán tuầnthám. Toán tuầnthám gồmcó hai
người cảnhvệ Sikh mặc đồ khaki, đeo súng trường,
súng ngắn, dao. Họ dạotới dạolui cảngàylẫnđêm trên
boongtàu và khuvực chung quanh cầuthang lộthiên trên
boongtàu nơi có đám hànhkhách trên boong tụ lại
vớinhau dưới máiche trên tàu.
Toán tuầnthám nóichuyện ồnào. Banđêm họ đóng
ngay ngoài cửasổ cabin tôi đang ở nhìnra ngang tầmđầu
của họ, nóinăng một cách tựtin và hút hàng tấn
thuốclá hôirình và xìxào vớinhau bằng một thứ
thổngữ Ầnđộ nàođó. Ngày hômsau có một vị hànhkhách
nhứcđầu nổi trận lôiđình lên thôngbáo với vị
thuyềntrưởng về việc nầy. Viên thuyềntrưởng
lẹchân đi tìm toán tuầnthám Hindu, và ông bảođảm
với tôi rằng từràyvềsau sẽ được yêntỉnh. Nhưng
kếtquả là khôngphải chấmdứt được chuyện ănnói
ầmĩ của toán tuầnthám màlại làm họ nổicáu để
cho ăntrộm chuồn vào cabin của tôi đánhcắp mất
hộp nữtrang của tôi. Chuyện nầy xảyra đúng vào ngày
contàu cậpbến Hảinam. Chuyệngì cũng cóthể xảyra vào
cái khoảngkhắc xôbồ đó.
Những người đến PhươngĐông là những người khámphá
được nó. Khôngcó cảmgiác khoankhoái nào bằng khi
tự cảmthấy mình là ngườiđầutiên đến viếngthăm
một quậnlỵ hấpdẫn nàođó, nhưlà Hảinam
chẳnghạn. Càng đi xuống phíanam Trunghoa bạn sẽ
thấy những người phụcvụ đều là dân Hảinam, nhưng
đốivới bạn đó là vùngđất mà bạn là người
datrắng đầutiên nhìnthấy nó.
Ngoàikhơi đảo nầy là vùng biển trông thật
khủngkhiếp, làm ngườita edè chuyện tớilui. Tên của
đảo nầy như không hiệnthực. Bạn sẽ tự đặt tên
nó khi thấy bãiđậutàu. Những contàu vời những
cộtbuồm lốnhố trông thảmthương như những xác
chết chôncất nửa vời còn thò cái chân lên khỏi
mặtđất. Một đằng là những cánhuồm của những
chiếc thuyền, và đàngkia là những tảngkhói bốclên
cuồncuộn từ những contàu chạy máyhơinước. Và
cảnhtượng đángnói đây là những ngọnsóng hungdữ
đập ầmĩ và sủibọt, cuốntrôi theo nó từng luồng
cát vàng. Thật là một cảnh tuyệtđẹp và ghêrợn.
Điều anủi là contàu Min-San thuộc hạng trọngtải
nhẹ nên còn nổi được trên mặtnước mộtcách antoàn.
Trong tiếng gầmthét của sóngbiển vị thuyềntrưởng
chưahề rờikhỏi chỗ ôngta, và chẳngbaolâu cảnhtượng
mới hiệnra trướcmắt chúngtôi giờđây đã bị bỏrơi
lại đằngsau, và contàu chúngtôi đã thảneo cậpbến
Hảikhẩu, thànhphố lớn của Hảinam. Đảo nầy
hiệnra với một bãibiển dài, một giãiđất baophủ câycối
xanhrì lônhô như những đầu ngọn bútlông, và một ngôichùa.
Chẳngcó bếntàu, chẳngcó hoạtđộng bếncảng gì
hết, chỉ có một đoàn thuyềnbuồm một cột bốnmươi
chiếc đậu imlìm dõimắt ngótheo contàu của chúngtôi.
Những chiếc thuyền đó đậulại khoảng nửa tiếngđồnghồ,
trông giốngnhư một đànngựa đang đứngchờ
hiệulệnh để chạy. Những chiếc thuyền đó cóthể
là những conthú sănmồi, cóthể là hảitặc cũngnên.
(cònnữa)