VNY2K - Conduong Nay XuyenA

Introduction: This title is opposed to “New Journeys In Old Asia” for which I translated as “Conñöôøng Xöa Xuyeân AÙ”. I am going to write it in Vietnamese – the reason is easy to understand because it is my first language – I will have a better command of the Vietnamese language than any other language on earth.

I love traveling, so this is where you can find all my interests in the areas that I love the most: writing and traveling. Here I will pour out my heart and my thought on subjects about places, life, and many other things I want to say after a short period in my life spending time in some places on earth that I like the most: Vietnam, China, and some other Asian countries. This note is for those who is interested in my writing and for my young son Charlie Gia-Vy Phan, who is growing up in America without the opportunity to study the language that I first studied in my life. In the future if he is curious about his Dad’s young ages – what he had been doing and thinking -- this will be an incentive for him to take Vietnamese classes.

Thuùphieâudu

Coùleõ trong ñôøi toâi, toâi chæ yeâu nhaát coù hai thöù: dulòch vaø vieátlaùch. Dulòch thì toâi ñi cuõng chöa nhieàu laém – haàu nhö chæ laãnquaãn ôû nhöõng nöôùc Aùchaâu. Vieátlaùch thì cuõng chöa ñöôïc baonhieâu trang giaáy… Thôøiñaïi baâygiôø toâi chæ mô coù ñöôïc caùi maùyvitính xaùchtay thaät xòn, goïnnheï, coùtheå vieát laêngnhaêng xong roài noáimaïng ñöaleân trangnhaø cuûa toâi – toâi caàn phaûi goïnnheï ñeå xaùchñi tungtaêng caùc xöù.

Baïnbeø moãilaàn gaëpnhau, moãikhi chuùng muoán toâi noùichuyeän (baûnchaát toâi hôi ít noùi moättí) laø gaõi ngay vaøo hai choã ngöùa naày cuûa toâi – cöùtheá laø toâi coùchuyeän ñeå noùi haønggiôø. Ñoâikhi toâi cuõng caûmthaáy mình hôi quaùloá, bieát coùkhi laø mình noùi nhöõng chuyeän maø ngöôøi khaùc khoâng thích laém, maø neáu ñeå trongloøng thì ñoâiluùc buoànbuoàn laømsao. Taâmtraïng toâi gioángnhö taâmtraïng cuûa moät ngöôøigiaø coâñôn, baétñöôïc dòp laø noùi. Toâi ñaõ nhieàu laàn loït vaøo trong tìnhtraïng laøm ngöôøi ngoài nghe nhöõng ngöôøigiaø noùichuyeän, vaø thaáuhieåu ñöôïc noãi khoåcöïc khi phaûi nghe nhöõng chuyeän maø mình khoâng thích maáy. Vìvaäy toâi quyeátñònh choïn khoânggian vaø phöôngtieän naày, vieát laêngnhaêng, rieâng ôû ñaây laø ñeå keåtruyeän dulòch ñiñoù ñiñaây, ñeå thoaûchí tangboànghoàthuyû, oânlaïi moätsoá maõnhñôøi ñaõqua vôùi cuøng moätsoá suynghó veà ñôøisoáng. Töøñoù, baïnbeø ai thích ñoïc thì ñoïc, chaúngphaûi mieãncöôõng nghe mình noùi heát. Ai ñoïc nhöõng trang naøy, toâi cuõng hoanngheânh, chæ tröø moät ngöôøi – my boss! Ai muoán hieåu sao thì hieåu.

Môùi ñaàu toâi ñònh duøng tieáng Anh ñeå vieát, nhöng sau nghó laïi caûmthaáy tieáng Anh cuûa mình cuõng chaúngtôùiñaâu. Vaûlaïi, ñoäcgiaû cuûa toâi, ngoaøi baïnbeø ra, coøn nhieàu ngöôøi khaùc, coùleõ phaànlôùn ai cuõng thích ñoïc tieáng Vieät hôn, thöùñeán laø ngoânngöõ tieáng Vieät cho toâi côhoäi truyeànbaù theâm yùtöôûng caûicaùch caùch vieát tieáng Vieät môùi maø toâi ñaët teân laø tieángVieät Naêm 2020.

Toâi coøn nhôù hoàinhoû, toâi thöôøng ñoïc taïpchí Thôøinay (xuaátbaûn ôû Vieätnam trong khoaûng giöõa thaäpnieân 60 ñeán naêm 1975) trongñoù moãikyø ñeàucoù ñaêng baøi kyùsöï cuûa moät ngöôøi vieát maø neáu toâi khoâng nhôù laàm thì ñoù laø Traàn Leâ Nguyeãn. Oâng vieát veà nhöõng chuyeánñi vaø nhöõng laàn döøngchaân ôû moät nôi naøoñoù treân ñaát Chaâuaâu, doïc theodoøng Danube thômoäng. Toâi thöôøng mômoäng ñöôïc laøm nhöõng chuyeán ñi nhö vaäy. Vaø döôøngnhö baïnbeø toâi ai cuõng thích nhöõng baøi kyùsöï (haylaø buùtkyù?) naày. Laøm moät caäuhoïcsinh saép böôùc vaøo ngöôõngcöûa trunghoïc thôøi baáygiôø, toâi môöùôùc ñöôïc ñi ñeán nhöõng chaântrôøi vieãndu xaxoâi vaø thômoäng aáy.

Ñeå thöïchieän ñöôïc giaácmoäng naày, toâi phaûi hoïc cho rahoàn, kieám ñöôïc moät caùi hoïc boãng duhoïc thì môùi coù cômay böôùcchaân ra khoûi moät mieànñaát ngheøokhoù thôøi chieántranh luùcbaáygiôø. Ñiñaâu? Hoïcboãng nhieàu nhaát laø Phaùp, Myõ, Ñöùc. Theálaø toâi caémñaàu maø hoïc, ngoaøi giôø hoïc phoåthoâng (tröôøng Petrus Kyù) toâi laáy ñuûthöù lôùp tieáng Anh ôû Hoäi Vieät-Myõ, Anhvaên Dzieânhoàng… tieáng Phaùp ôû Vieän Vaênhoaù Phaùp, tieáng Ñöùc ôû Vieän Vaênhoaù Goethe Ñöùc….

Thaùng 4 naêm 1975 chaámdöùt giaácmoängvaøng cuûa toâi. Tieáptuïc vaøo ñaïihoïc khoa Anhvaên ôû Ñaïihoïc Toånghôïp TP Hoà Chí Minh, toâi coùdòp ñöôïc hoïc theâm tieáng…Nga… Nhöng toâi chöa baogiôø coùmoäng ñi Lieânxoâ caû. Coùñichaêng thì laø chuyeántaøu Oriental Express Xuyeân Aâu vaø Xuyeân AÙ baêng sang Nga ñeå ñeán nöôùc Taøu!

Thuôûnhoû toâi cuõng ñaõ coùdòp theo ba toâi ñi vaøi nôi. Vaøo khoaûng tuoåi möôøiboán möôøilaêm gìñoù ba toâi chotieàn chopheùp toâi ñi vôùi baïn toâi laøm moät chuyeán ñi thaêm Hueá. Ngoaøira töï thôøinhoû toâi moätmình cuõng ñaõ laøm vaøi chuyeánñi ñeán mieàn caonguyeân Trungphaàn nhö laø Pleiku, Kontum, Ñaølaït v.v…

Toâi sanhra vaø lôùnleân taïi Boàngsôn, moät thòtraán nhoû gaàn Quinhôn, thuoäc tænh Bìnhñònh. Nhöõng naêm tieåuhoïc toâi ñöôïc ñihoïc taïi Quinhôn, moät ngoâitröôøng Taøu daïy tieáng Quanthoaïi cho thieåusoá ngöôøi Hoa ôû thaønhphoá venbieån naày. Lôùnleân toâi theohoïc taïi tröôøng Trunghoïc Petrus Kyù, vaø ñaây laø nôi toâi ñaõ coù nhöõng giaácmoäng laápñaátvaùtrôøi.

Hoïc ôø Saøigoøn, moãi naêm toâi ñöôïcdòp veà thaêm giañình moät laàn. Ngoaøi nhöõng laàn ngoài taøubay hai tieáng ñoànghoà laø tôùi Quinhôn, xong ñi xeñoø veà queâ Boàngsôn, chaúng coù gì ñeå noùi ngoaøi chuyeän saânbay nhoû, taøubay DC 4, hay DC 6 4 caùnhquaït chaïy leãunheãu daàu… toâi vaãn nhôù nhaát laø nhöõng chuyeán xeñoø chaïysuoát töø Saøigoøn veà Mieàn Trung, daøi ñaâu ñoä khoaûng 12 tôùi 14 tieáng ñoànghoà. Toâi nhôù nhöõng beánxe, nhöõng traïm döøng chaân doïcñöôøng. Toâi nhôù nhöõng tieáng rao la baùnhaøng ôhôù ôû nhöõng beánxeñoø. Toâi nhôù nhöõng traùimaän mieàn Nam doïcñöôøng ngoïtlòm nöôùc, nhöõng con möïc khoâ to daøy vaøngoùng thômphöùc ôû vuøng Phanthieát, vaø nhöõng xaâu chaûluïa Tuyhoaø Phuùyeân maënmaø… Toâi nhôù nhöõng khuùc bôøbieån coù nhöõng giaõicaùt traéngxoaù vaø nhöõng haøng döøa laoxao trong gioù khi ngang qua Phanrang, Nhatrang, ñeøo Cuømoâng… Nhöõng hìnhaûnh doïc treân conñöôøng Quoácloä 1 xuyeân mieàn Trung coùleõ seõ coøn maõi trong kyùöùc toâi moätcaùch sinhñoäng. Dónhieân laø khoâng nhöõng chæ moãi conñöôøng naày – thuôûnhoû toâi maymaén coùdòp ñi nhieàu nôi khaùc treân giaõiñaát ñöôïc goïilaø Mieànnam Vieätnam, ngoaøi mieàn Trung vaø caonguyeân ra coøncoù nhöõng vuøngñaát mieàn Taây nhölaø Vónhlong, Caànthô… Sau giaûiphoùng, trong moätvaøi naêm cuoái thaäpnieân 70, toâi ñilaïi nhieàu laàn nhöõng nôi choán naày vì ñoù laø nhöõng nôi coù ghetaøu vöôïtbieân nhieàu nhaát. Toâi nhaéclaïi nhöõng nôi choán naày vì coùleõ ñaâuñoù trong baøivieát naày toâi coùtheå ngaãuhöùng nhaécnhôû laïi nhöõng chuyeänxöatíchcuõ. Vaø chaéc coù nhieàu ngöôøi, nhö laø baïnbeø toâi, laø nhöõng nguôøi ñaõ traõiqua nhöõng kinhnghieäm ñoù. Nhöõng chuyeän naày daãn ñeán chuyeän sang Myõ, vaø chính vuøngñaát giaøucoù naøy ñaõ cho toâi côhoâi chudu ñeán vaøi nöôùc Aùchaâu: Trunghoa, Ñaïihaøn, Ñaøiloan… Maø Trunghoa laø nöôùc ñaõ gaâycho toâi nhieàu aántöôïng saâuñaäm nhaát.

Conñöôøng Nay Xuyeân AÙ

OrientalExpress The New Route