Conñöôøng Nay Xuyeân AÙ
OrientalExpress The New Route
by dchph
(tieáptheo
trang tröôùc)
2
Töø Baéchaûi Trungquoác
ñeán Bieângiôùi Moùngcaùi
Cöù moãilaàn toâi vôùi my boss coù laáncaán xaøoxaùo chuyeän
gì laø toâi nghó ngay ñeán chuyeän dulòch. Toâi muoán ñixathaätxa nôi
naøo ñoù, moät chaântrôøi laï khoâng phaûi laø nôi mình sinhhoaït
moãingaøy nôi coù nhöõng doøng xecoä oànaøo, maëcduø thaønhphoá
San Francisco nôi toâi ñang ôû laø moät thaønhphoá khaù ñeïp, nôi
maø toâi bieátchaéc coù laém ngöôøi mongöôùc ñeán – cuõngnhö
toâi, toâi mongöôùc ñöôïc rañi ñeán moät nôi naøo ñoù, ñônthaânñoäcmaõ…
Oâi kieápsoáng ñoäcthaân ñiñaâyñoù oâi söôùng laømsao. Ñoâikhi
töï nghó toâi thaàm toäinghieäp cho chính toâi vaø cho nhöõng teân
ñaønoâng ñoäcthaân ñang muoán caémñaàu vaøo voøng tuïcluî.
Ñi laø thoaùt. Ñi laø Ñaïo. Dulòch ñoái vôùi toâi noù toânnghieâm
nhö theá ñoù.
Toâi nhôù nhöõng chieàu Haønoäi nongnoùng ngoài beân Hoà Hoaønkieám
uoáng ly bia nhìn phoáphöôøng ngoaøikia ngöôøixe taápnaäp. Toâi nhôù
nhöõng con phoá cuõ ôû Hoäian nôi ghidaáu nhöõng veáttích lòchsöõ
ñaõ ñiqua. Toâi nhôù nhöõng vieângaïch ñaõ bò soimoøn döôùi bieátbao
nhöõng goùtchaân vaø phongsuông haøng traêmnaêm tröôùcñaây treân
bôøthaønh Tröôøngan (naylaø Taâyan, Trungquoác) hay haøngngaøn naêm
tröôùcñaây treân daõy Vaïnlyùtröôøngthaønh ngoaøi ngoaïivi thaønhphoá
Baéckinh. Toâi nhôù caûnhtrí meâhoàn beân Taâyhoà ôû Haøngchaâu vôùi
nhöõng caønh lieãuruõ ñungñöa trong gioù nheï hay caùi caûnh huøngvó
tuyeätvôøi cuûa Vònh Haïlong meânhmoâng soùngnöôùc vaø noncao, vaø
caûnh ngoài thuyeàn vaøo cuoái chieàu töø Ñoäng Chuøahöông veà laïi
Beán Ñuïc…
Toâi baogiôø cuõng caûmthaáy haïnhphuùc vaø soáng thöïcsöï
vôùi mình moãikhi ñöôïc ñixa. Toâi nhôù dadieát, nhôù rayröùt
nhöõng tieáng coøihuï vaø tieáng baùnh saét cuûa chuyeán taøu ñeâm
baêng qua nhöõng saânga nhoû treân ñöôøng töø Haønoäi vaøo Ñaønaüng…
Toâi nhôù nhöõng coâgaùi ñang tuoåixuaân ñeïp tuyeätvôøi treân
khaép mieàn Chaâuaù… nhöõng thieáunöõ xinhxaén haàröôïu trong nhöõng
quaùn bar canhaïc oànaøo ñaày khoùithuoác ôû Saøigoøn hay trong moät
khieâuvuõtröôøng ôû Thaåmquyeán hoaëc Quaûngchaâu… Oâi nhöõng
ñoâimoâi nhöõng aùnhmaét ngoïtngaøo môøigoïi… Nhöõng vuøng ñaátcaám
nôi nhöõng gaõ ñaønoâng seõ quyluî buoângrôi…
Chuyeánñi môùi ñaây nhaát cuûa toâi laø vaøo moät thaùng sau
Teát cuûa muøaxuaân maùtmeû naêm 1999 töø bieângiôùi Trungquoác ñi
ñöôøngboä qua cöûakhaåu Moùngcaùi, xuoáng Vònh Haïlong, veà
Haønoäi,
ñi Hoäian, gheù Boàngsôn roài vaøo Saøigoøn.
Ñoù cuõng laø moät ñeâm toâi leânhñeânh ngoaøi bieån treân
chieác taøuphaø cuõkyû ñoângñuùc chôû xe vaø khaùch töø
Haûikhaåu,
ñaûo Haûinam, ñi Baéchaûi, thuoäc tænh Quaûngtaây, Trungquoác. Ñeâm
ñöùng treân ñaàu boong taøu, khi quanh toâi vaénglaëng moätmình vôùi
boánbeà bieåncaû ñenngoøm xungquanh. Toâi laéngnghe nhöõng côngioù
bieån raøoraøo vaø tieáng muõi taøu cheû soùng nöôùc xaàmxaäp töøng
nhòp tieán tôùi phíatröôùc. Ñeâm ngoaøi bieåncaû meânhmoâng ñoáivôùi
nhöõng ngöôøi ñaõ töøng vöôïtbieân boû Vieätnam rañi sau thôøi
chieántranh laø moät kinhnghieäm, moät noãi aùmaûnh, hay laø moät nieàm
thivò… Chæ coù nhöõng ngöôøi naày môùi caûmnhaän ñöôïc heát
caùi quaïnhhiu gheâgôùm cuûa bieånkhôi nguùtngaøn. Bieån ñoáivôùi
toâi baogiôø cuõngnhö moät lôøi môøigoïi cuûa moät thieáunöõ xuaânthì
chöùa ñaày nhöõng kheâugôïi vaø quyeánruõ. Bieån mangñeán cho toâi
moät noãi nhöùcnhoái khoânnguoâi, vöøa ñaèmthaém vöøa rayröùc vì
nhöõng hìnhaûnh quaùkhöù baogiôø cuõng chôøchöïc saün trong ñaùysaâu
cuûa trínhôù, cöù chôø coùdòp laø vuøngdaäy…
Chuyeán taøuphaø naày rôøibeán Haûikhaåu vaøo xeáchieàu vaø
caäpbeán Baéchaûi vaøo raïngsaùng ngaøy hoâm sau khi trôøi coøn
toáimòt.
Toâi ñöùng treân boong taøu nhìn xuoáng thaáy xe baétñaàu rôøi
khoangtaøu chaïy ra beán vaø ñaùm haønhkhaùch laùonhaùo oànaøo
tranhnhau rôøi phaø xuoáng beán. Toâi trong caûnh naày baogiôø cuõng
mang caùi veû thöthaùi cuûa moät ngöôøi thoaùttuïc, gioángnhö oângtrôøi
treân cao nhìn xuoáng theágian xem ñaùm ngöôøita nhö ñaønkieán nhoánnhaùo
laêngxaêng treân quaûñòacaàu nhoûbeù. Sau moät ñeâm haàunhö khoâng
chôïpmaét ñeán luùcbaáygiôø toâi môùi caûmthaáy buoànnguû. Toâi
xem ñoànghoà thaáy kim chæ 5 giôø 30 saùng. Toâi nhaãmtính phaûi coøn
moät tieáng ñoànghoà nöûa trôøi môùi höøngsaùng. Neáu toâi xuoáng
beán quaù sôùm ra ngoaøi phoá ôû moät thaønhphoá Taøu khoâng
quenthuoäc eraèng khoâng ñöôïc anninh cho laém, choneân toâi chuoàn
trôûlaïi cabin treân ñaàu boong taøu toâi möôùn (cabin naày laø cuûa
thuyûthuûtaøu hoï nhöôønglaïi vôùi giaù 250 nhaândaânteä, ñoä
30 ñoâla Myõ, neáukhoâng thì toâi ñaõ phaûi traõiquañeâm döôùi
haàmtaøu trong moät cabin chaätheïp, noàngnaëc hôingöôøi hôikhoùi
share chung vôùi khoaûng naêm haønhkhaùch khaùc), leo leân giöôøngxeáp
heïp naèm mômômaøngmaøng khoaûng hôn nöûa tieángñoànghoà môùi
daäy xuoángtaøu.
Thaønhphoá Baéchaûi laø moät thaønhphoá nhoû venbieån ôû mieàn
Nam tænh Quaûngtaây Trungquoác. Gaàn hai naêm tröôùc toâi ñaõ ñeán
ñaây moät laàn. Ñaây laø moät thaønhphoá nhoû (noùi nhoû chöù thöïcra
cuõng gaàn baèng thaønhphoá Quynhôn hoaëc Tuyhoaø) vôùi nhieàu
toaønhaø caotaàng môùi xaây vaø nhöõng khaùchsaïn traùngleä, tröôùcñaây khoâng
laâu laø moät laøng ñaùnhcaù nhoû beân bôøbieån Namhaûi. Naêm
1979, haøngvaïn ngöôøi Hoa soáng ôû mieàn Baéc Vieätnam khi traønqua
bieângiôùi Vieät-Hoa hoï ñaõ ñöôïc ñöa ñeán ñaây ñònhcö
laäpnghieäp.
Ngaøynay hoï taäptrung soáng vôùinhau thaønh moät coängñoàng trong moät
vuøngñaát roäng naèm saùt bôøbieån, troâng nhö moät khu chungcö lôùn gioángnhö khu chungcö Minhmaïng
Saøigoøn, daânsoá
coù caûthaûy khoaûng 50 nghìn ngöôøi, ñasoá döôøngnhö khoâng coøn
ai bieát noùi tieáng Vieät maëcduø khi ñiboä vaøo khu naày toâi coù
thaáy nhöõng haøngquaùn vieát baèng chöõ Vieät: Baùnhcuoán
Haønoäi, Chaûgioø, Phôûbaéc, v.v…
Baéchaûi naèm veà phía nam thaønhphoá
Namninh, thuûphuû cuûa tænh Quaûngtaây, khoaûng 200 caâysoá
ñöôøngboä. Rakhoûi Baéchaûi khoaûng
50 caâysoá treân ñöôøng ñiveà höôùng Moùngcaùi bieângiôùi Vieät-Trung
laø moät xaloä caotoác môùi ñöôïc xaâycaát xong môùitoanh, roäng
6 laønxe, moãibeân 3 laøn, thænhthoaûng naêmmöôøi phuùt môùi coù
moät chieácxe chaïy ngangqua treân xaloä naày. Coùleû vì ñaây laø
xaloä phaûi traûtieàn neân haàuheát chæ thaáy ñasoá laø xekhaùch maùylaïnh
chaïy ñi vaø veà töø Baéchaûi ñeán Ñoânghöng, moät
ñoaïnñöôøng daøi chöøng 150 caâysoá. Ñoânghöng laø moät thaønhphoá Trungquoác naèm saùt
bieângiôùi vôùi nhöõng cöûahieäu baogiôø cuõng treo baûnghieäu
vôùi hai thöùtieáng, vaø treân nhöõng ñöôøngphoá hìnhnhö coù
khoâng ít ngöôøi Vieät sang chôi ñang ñi daïophoá. Töø ñaây qua khoûi caâycaàu
bieângiôùi laø vaøo thòtraán Moùngcaùi, Vieätnam. Conñöôøng caotoác
naày cho toâi moät soá nghóngôïi moânglung veà söï phaùttrieån
kinhteá nhanhchoùng cuûa Trungquoác ngaøynay. Xaloä naøy ngaøynay
ñöôïc xaâydöïng ñeå phuïcvuï muïcñích kinhteá. Nhöng toâi
nghó, neáu chieántranh
Vieät-Hoa laïi xaûyra, ñaây laø moät conñöôøng huyeátmaïch vaänquaân cuûa
Trungquoác.
Hoï coùtheå ñieàuñoäng ñöôïc khoaûng 50 ngaøn
quaân töø vuøngsaâu gaàn Namninh trong ñaátlieàn ñeán bieângiôùi
Hoa-Vieät chæ trongvoøng hai tieángñoànghoà!
Coùleõ toâi laø moät ngöôøi Vieät hieámhoi mang hoächieáu Myõ
vaøo baèng cöûakhaåu Moùngcaùi neân thuûtuïc haûiquan beânphía
Trungquoác chaämchaïp vaø röôømraø khoângkeùm phía beân Vieätnam.
Ñiboä qua khoaûng nöûa caâycaàu bieângiôùi daøi khoaûng 200 thöôùc
laø böôùc vaøo ranhgiôùi Vieätnam nôi coù baûng chaøomöøng vieát
baèng hai thöù tieáng Hoa Vieät. Khi quacaàu, nhìn xuoáng consoâng caïn
beân döôùi, nôi coù nhöõng coànñaát nhoileân khoûi maëtnöôùc,
coù nhöõng chuùtraâu vaø nhöõng chuù muïcñoàng, toâi töïhoûi
khoâng hieåu caû ngöôøi vaø vaät thuoäc quoáctòch naøo.
Töùccaûnhsinhtình, loøngtoâi khoâng khoûi caûmkhaùi xoânxao
laåmbaåm trong mieäng
haùt baøi “Caâycaàu Bieângiôùi” cuûa Phaïm Duy.
Phíatröôùc laø laõnhthoå Vieätnam, nôi ñaàucoång
truïximaêng cao, troâng gioángnhö coångtamquan cuûa moät ngoâichuøa
naøo ñoù, coù treo maáy laù côøñoûsaovaøng
bayphaátphôùi trong laøngioù nuùi maùtröôïi cuûa moät buoåisaùng
muøaxuaân. Toâi nghe loøng mình thoaûimaùi voângaàn, loøng caûmthaáy
moät nieàmvui vaø hoàihoäp khi nghó tôùi cuoächaønhtrình môùi saéptôùi,
laãn moät chuùt loaâu vuvô naøoñoù khi baênkhoaên khoânghieåu saéptôùi
khi nhaäpcaûnh vaøo Vieätnam seõ coù bò haûiquan bieânphoøng laøm khoùdeã
gì khoâng.
Toâi nhìn quaûnhquaát thöû tìm coù quaùn caøpheâ hay quaùnöôùc
naøo khoâng ñeå ngoàixuoáng thöôûngthöùc nhöõng giaâyphuùt tuyeätvôøi
trong ñôøisoáng cuûa nhöõng giaâyphuùt phieâudu laõngtöû. Toâi baogiôø cuõng caûmthaáy loøngmình xoânxao khi
ñang treân ñöôøngñi, neáu coøn ñihoaøiñimaõi vaø khoâng coù caùi
ñích nhaátñònh naøo ñeå ñeán laø loøngtoâi sungsöôùng voângaàn.
Moät caûmgiaùc khoankhoaùi, sungmaõn, voâtövoâlöï, khoâng dóvaõng
khoâng töônglai, chæcoù hieäntaïi vaø nieàm hoancaûm traøntreà. Toâi
coù yùtöôûng sosaùnh caùi caûmgiaùc naày vôùi caûmgiaùc khi ngöôøi
ñaønoâng ñang laømtình, baogiôø cuõng caûmthaáy meâtôi tröôùckhi
baén tinhkhí rakhoûi oángtinh, caøng keùo laâu caøng toát. Luùcmaø
tôùiñích ra
roài thì moïithöù chæ coøn moät caûmgiaùc raõrôøi meätmoûi.
Ôûñaây laøm gì coù quaùn caøpheâ naøo! ÔÛ giöõa khoaûngcaùch
naèm trong khusaân tröôùc khi vaøo toaønhaø haûiquan coù moät
cöûahaøng baùnñoà mieãnthueá duty free khaùlôùn cuûa Vieätnam.
Toâi böôùcvaøo ngoùquanhquaát, ñi loøngvoøng daïoxem. Xem haøng
thì ít maø xem caùc coâ baùnhaøng thì nhieàu. Khoânghieåu hoï löïa
ñaâra maø toaøn laø caùc coâgaùi xinhxaén, treûtrung, myõmieàu,
datraéng nhö ngaø, maùñoûmoâihoàng, aênnoùi ngoïtngaøo, gioïng Baéckyø,
coùleõ laø daân Haønoäi coù hoïcthöùc, ai cuõng noùi troâichaûy
baboán thöùtieáng: tieáng Quaûng, tieáng Quanthoaïi, tieáng Vieät, tieáng
Anh. Nhìn caùc coâ mônmôõn ñaàyñaën trong taø aùodaøi maøu hoàng
phônphôùt thöôùttha oâmlaáy nhöõng thaânhình thonnhoû, ñoâigioø
thonnhoû aånhieän sau laønvaûi quaàn traéng moõng, ñoá coù oângthaùnh naøo maø khoâng ñoängloøng
traàntuïc. Toâi nhö caäuhoïctroø nhoû, cöù ngaãntoøte nhìn caùc coâgiaùo
ñeïp vaø deãthöông, maëcduø mình bieát caùi tuoåihoïctroø cuûa mình
ñaõ xatítmuøkhôi… Nhìnnhaém congaùi ñeïp, ñaønbaø ñeïp ñoângphöông
laø moät trong nhöõng thuù dulòch cuûa toâi. Ñeán baátcöù nôinaøo
toâi cuõng ñeåyù xem congaùi xöùñoù vaø moãi nôichoán toâi ñiqua
ñeïp ñeán côû naøo, xinh ñeán möùc naøo, vaø neáu duyeânkieáp
coù ñaåyñöa, baogiôø toâi cuõng thöû neám chuùtít muøi
traàntheá vaø ñeålaïi moät chuùtít vaánvöông.
Trong cöûatieäm naày toâi chæ mua ñöôïc moät caây thuoáclaù
basoánaêm, chaúngreû hôn mua taïi Saøigoøn baonhieâu nhöng ñuû cungöùng
cho nhucaàu huùtthuoác cuûa trong thôøigian ngaén saépñeán. Caùc coâ
baûo toâi coichöøng coângan haûiquan coùtheå luïcsoaùt vaø seõ ñaùnhthueá
treân moùnhaøng toâi mua vì ñasoá haønghoaù mieãnthueá ôûñaây laø
daønh ñeå baùn cho khaùchdulòch Trungquoác hôn laø khaùch Vieätnam, vì
ñasoá khaùch Vieätnam laø daân ñòaphöông trong vuøng, hoï khoâng
ñöôïc mua haøng mieãnthueá.
Tröôùckhi vaøo ñöôïc thòtraán Moùngcaùi, toâi phaûi maát
caû tieángñoànghoà laøm thuûtuïc nhaäpcaûnh. Coângan haûiquan caàm
hoächieáu cuûa toâi xemtôùixemlui, laätqualaätlaïi, roài laätsoå
xemxem gìñoù, roài quayhoûi ngöôøi ñoàngsöï beâncaïnh ñeå xem
phaûi laømgì. Toâi coù caûmtöôûng nhö toâi laø ngöôøi ngoaïiquoác
ñaàutieân, hay noùi ñuùnghôn laø Vieätkieàu ñaàutieân töø Myõ
nhaäpcaûnh vaøo Vieätnam qua ngaõ bieângiôùi Moùngcaùi, haûiquan khoâng quen vieäclaøm,
phaûi laøm caùigì tröôùc caùigì sau, maëc duø treân tôøgiaáy
thòthöïc visa Vieätnam
cuûa toâi do Sôû Coângan Thaønhphoá Hoà Chí Minh ghiroõ laø ñöôïc
pheùp nhaäpcaûnh cöûakhaåu bieângiôùi raønhraønh. Trìnhtraïng naày
cuõng xaûyra ôû phía beânkia cöûa haûiquan cuûa Trungquoác, nhöng beânñoù
hoï laømvieäc nhanhhôn, coù anh coângan bieátñoïc chuùtít tieáng Vieät,
ñoïc eâa haøng chöõ Vieät treân tôø thòthöïc visa nhö treû hoïc vôûloøng ñang
taäpñoïc.
Trong thôøigian chôøñôïi laøm xong thuûtuïc nhaäpcaûnh, toâi
coùdòp quansaùt sinhhoaït vaø khungcaûnh nhaäpcaûnh vaøo vuøng bieângiôùi
naày. Ñasoá nhöõngngöôøi nhaäpcaûnh vaøo Vieätnam laø töø phía
Trungquoác sang. Hoï ñi töøng ñoaøn, möôøi ngöôøi coù, möôøilaêm
ngöôøi cuõng coù. Toâi nghe hoï noùi baèng tieáng Quaûngñoâng vôùi
nhau. Hoï ñang treânñöôøng vaøo Vieätnam ñi thaêm Vònh Haïlong. Hìnhnhö
hoï khoâng coù hoächieáu maø chæ söûduïng soåthoânghaønh bieângiôùi,
thöïcsöï thì cuõng gioángnhö hoächieáu maøthoâi nhöng hoï chæ
ñöôïc ñi vaøo nhöõng vuøng quiñònh tröôùc. Trong khoaûng thôøigian
naày toâi tínhnhaåm coù gaàn möôøi ñoaøn dulòch nhövaäy nhaäpcaûnh
vaøo Vieätnam. Haûiquan laømvieäc vôùi nhöõng ngöôøi naày raát
nhanh, vaø hoï quen nhaün maët caùc höôùngdaãnvieân dulòch, nam coù nöõ
coù, maø ñoâikhi toâi khoângchaéc laø nhöõng höôùngdaãnvieân naøy
thuoäc Vieätnam hay Trungquoác vì hoï noùi hai thöù tieáng Hoa Vieät
laøulaøu nhö tieángmeïñeû.
Trong thôøigian
naày toâi coøn chöùngkieán caûnh moät dukhaùch, ñuùnghôn laø moät
phuïnöõ Trungquoác coùleõ soáng quanh vuøng bieângiôùi, ñaõ
ñiñilaïilaïi nhieàu laàn. Ngöôøi naày ñaùnhmaát soåthoânghaønh
bieângiôùi, khoâng quay veà ñöôïc laïi phíabeânkia. Coângan
haûiquan phaûi laømvieäc thoângqua thoângdòchvieân ngöôøi Vieät
noùi tieáng Quaûngñoâng tieâuchuaån, trongkhi ngöôøi phuïnöõ
hìnhnhö noùi tieáng Quaûng vôùi moät gioïng ñòaphöông lôùlôù
naøoñoù. Doñoù cuoäc bieänbaïch ñoâibeân giöõa baøta vaø
ngöôøi coângan bieânphoøng coù veû laáncaán. Khoânghieåusao
ngöôøithoângdòchvieân nhìn toâi cöôøicöôøi, noùi vôùi coângan
nhöng nhölaø nhaém vaøo toâi, bieänbaïch laø baø noùichuyeän
khoùhieåu quaù. Toâi mómcöôøi, coù muoán giuùpgì cuõng
khoângñöôïc, tieáng Quaûng cuûa toâi coøn teähaïi hôn nhieàu.
Cuoáicuøng thì coângan haûiquan cuõng cho baøta ñi, baét baøta kyù
gìñoù vaøo soå, mieäng noùi laàmbaàm gìñoù maø toâi nghe hieåu
laø gioángnhö coù moät soá ngöôøi qualaïi buoânlaäu gìñoù ravaøo
khoâng chínhthöùc neân laømboä noùilaø ñaõ ñaùnhmaát
thoânghaønh. Caùi yùnghó cuûa toâi luùc baáygiôø laø toâi
lieântöôûng ñeán moät thôøiñieåm naøoñoù trong lòchsöû
tröôùcñaây daân hai nöôùc ñaõ qualaïi vuøng bieângiôùi
moätcaùch deãdaøng khoâng giaáytôø gìcaû. Thíduï nhö ñaõ coù
bieátbao nhaøcaùchmaïng Vieätnam ñaõ löulaïc khaépnôi treân khaép
caùc vuøngi treân ñaát Trunghoa nhölaø Coânminh,
Quaûngchaâu...vaânvaân....
Xem phongcaùch laøm vieäc cuûa haûiquan bieânphoøng, toâi nghó neáu mình keïp tôø 5 ñoâ voâ hoächieáu, chaéc laø
thuûtuïc xong roài. Nhöng toâi khoâng voäivaõ vì toâi thíchthuù taänhöôûng
caùi caûmgiaùc ñangcoù laø mình ñang treân moät vuøng bieângiôùi
xaxaêm treân mieàn Baéc, vaøo bieângiôùi Vieätnam baèng
ñöôøngboä, vaø chaéc coùleõ toâi laø ngöôøi Vieät ñaàutieân
töø nöôùcngoaøi veà nhaäpcaûnh baèng ngoõ naày. Khi dulòch
ñoùñaây, toâi
cuõng öa laøm moät vaøi chuyeän nghòchthöôøng, phieâulöu moät chuùt,
vaø cho tôùi nay chöa bò chuyeän truïctraëc naøo ngoaøiyùmuoán xaûyra.
Hoâm trongnaêm, toâi ñaùp taøubay haõng Haøngkhoâng Phöôngnam
Trungquoác ñi Quaûngchaâu, phaûi nguûlaïi ñeâm ôû ñoù saùng
hoâmsau môùi ñaùp phicô ñi Haûinam, chuyeánñi moätchieàu
luoämthuoäm naøy cuõng toán gaàn 300 ñoâla maø khoâng gaëthaùi
ñöôïc maáy caûmgiaùc phieâulöu neân toâi ñaõ quyeátñònh baêng
ñöôøngboä veà laïi Vieätnam.
Khi xong
thuûtuïc nhaäpcaûnh laø maát gaàn naêmmöôi phuùt. Roài ñeán
thuûtuïc khaùc -- toâi ñaõ ñöôïc ñaåy töø quaày naày sang quaày
khaùc caùchñoù khoâng gaàn. Coâ haûiquan xoànxoàn oâmoám laàn naày
xeùt giaáykhaibaùo haønghoaù mang vaøo Vieätnam. Haønhlyù khoâng coù
baonhieâu ngoaïitröø caùi maùy quay video va maùy chuïphình
keànhcaøng. Khoâng coùgì trôûngaïi nhöng baátngôø coâta hoûi toâi
giaáy chíchngöøa... quoácteá. Laømgì toâi coù mangtheo! Toâi
thaápgioïng hoûi toâi phaûi laømsao ñeå coù ñöôïc giaáy naày?
Coâ baûo ñöa coâ 5 ñoâla Myõ ñeå coâ laømcho. Theá laø toâi
xìara tôø 5 ñoâ, laõnh ngay taïichoã tôøgiaáy nhonhoû vaøngvaøng
ghi baèng nhieàu thöù tieáng chöùngnhaän laø toâi ñaõ chíchngöõa
moät soá bònh lieätkeâ trong soå nhoû.
Böôùcra khoûi
coång haûiquan bieângiôùi laø gaàn 3 giôø chieàu. Trôøi ñaõ
leânnaéng töø laâu. Chieác xeoâm (xethoà, coøn goïi laø xe honda
oâm) chôû toâi vaøo thòtraán Moùngcaùi khoâng tôùi möôøi phuùt.
Khi kieám ñöôïc chieác xekhaùch nhoû ñeå ñi Vònh Haïlong, toâi
coùdòp ñöôïc chieác xe naøo raõoraõo quanh khuchôï chính cuûa
thòtraán ñeå ñoùn theâm khaùch, toâi ñöôïc nhìn taänmaét caûnh
sinhhoaït cuûa moät thòtraán bieângiôùi. Khuchôï nhonhoû gioáng nhö
chôï Ñaølaït, nhöng ñöôøngphoá roängraõi hôn vaø nhieàu
nhaølaàu hai hoaëc ba taàng môùi ñöôïc xaâycaát. Nhieàu
cöûahaøng buoân vôùi nhöõng baûnghieäu ghi baèng hai thöù tieáng
Hoa Vieät. Ngöôøi treân caùc ñöôøngphoá khoâng khoâng ñoângñuùc
laém. Nhieàu ngöôøi khi toâi nhìnthaáy laø toâi nhaänra ngay laø
ngöôøi Hoa. Hoï ñeán daïophoá vaø muasaém, gioángnhö nhöõng
ngöôøi Vieätnam toâi troângthaáy beân kia bieângiôùi ôû
thaønhphoá Ñoânghöng. Böuñieän Vieätnam coù toaønhaø laømvieäc
khaù töômtaát, cuõng vôùi nhöõng coâ phuïcvuï maëc aùodaøi xanh
nhö tieápvieân haøngkhoâng xinhñeïp. Ba phuùt ñieänthoaïi ñaùnhñi
Haûinam Trungquoác hìnhnhö toán khoaûng 60 ngaøn ñoàng.
Hìnhnhö cuõng
phaûi hôn boán giôøchieàu xe môùi ñaày khaùch vaø khôûihaønh ñi
Vònh Haïlong. Rakhoûi thòtraán laø xe chaïy gaäpgeành chaämchaïp
treân conñöôøngloä chaätheïp lôûloùi oågaø oåvoi. Neáu coù xe
ngöôïcchieàu chaïy ñeán laø hai xe phaûi laùch voâ leà moättí
ñeå traùnh nhau. Sovôùi xaloä caotoác phía beân Trungquoác laø
moättrôøimoätvöïc. Toâi caûmthaáy thöônghaïi cho ñaátnöôùc
ngheøonaøn cuûa mình. Conñöôøng naày moät ngaøy ñöañoùn khoâng
ít khaùchdulòch Trungquoác sangchôi dulòch treân ñöôøng ñiñeán
Vònh Haïlong maø trìnhtraïng ñöôøngxaù nhövaäy thöïc laø ñaùng
hoåtheïn.
Ñoaïnñöôøng
vöøa rakhoûi Moùngcaùi, coù nhöõng khuvöïc raøo daây keûmgai
chaènchò, treo baûng caám laivaõng. Tuy khoâng thaáy boùngdaùng lính
bieânphoøng nhöng noù mang cho toâi ngay moät caûmgiaùc cuûa thôøi
chieántranh caùchnay gaàn haimöôilaêm naêm ôû moät vuøng naøoñoù
trong mieàn Nam. Ngoaøi chuyeän ñöôøngxaù xaáuxí, conloä khoâng
khaùc chi maáy nhöõng conñöôøng noângthoân treân baátkyø vuøng
naøo cuûa ñaátnöôùc Vieätnam. Luùc thì ñoàngluùa, luùc thì
nhaøcöûa vöôøntöôïc. Moät trong nhöõng ñaëcdieåm cuûa
noângthoân Vieätnam ngaøynay coùleõ noåibaät nhaátlaø döôøngnhö
toâi khoâng coøn troângthaáy nhöõng ngoâinhaø lôïptranh vaùchñaát
xieâuveïo, neáucoù thì ñoù cloùtheå laø nhaøkho nhaøraï hay
chuoàng nuoâi giasuùc.
Xe chaïy chöa
tôùi nöûa giôøñoànghoà laø ñeán traïm kieåmsoaùt kinhteá!
Coângan leânxe khaùmxeùt xem coù ai chuyeânchôû buoânbaùn haønglaäu
gì khoâng, vaø cuõng coùtheå laø hoï ñeåmaét khaùmxeùt ngöôøi
nöõa. Nhöng khoângkhí cuûacuoäc khaùmxeùt ñoáivôùi toâi bôùt
caênthaúng vì toâi ñang ôû beân phía Vieätnam, so vôùi vieäc
khaùmxeùt beân phía Trungquoác khi xeñoø (trangbò maùylaïnh) gaàn
vaøo ñeán thòtraán bieângiôùi Ñoânghöng. Tuy toâi chaúng coùgì
baáthôïpphaùp nhöng nhìn caùch khaùmxeùt vaø nhöõng khuoânmaët
laïnhluøng cuûa nhöõng coângan bieânphoøng Trungquoác toâi vaãn coù
caûmgiaùc laønhlaïnh ngöôøi. Toâi nhôù laø hoï ñaõ xeùt
giaáytôø naêmbaûy ngöôøi gì ñoù. Hìnhnhö laø hoï muoán
chaänxeùt nhöõng ngöôøi tìnhnghi laø nhaäpcaûnh laäu. Khuoânmaët
voùc daùng cuûa ngöôøi Hoa vaø ngöôøi Vieät cuûa vuøng naøy
thöïcra khaùc khaùcnhau maáy, ñasoá laø nhöõng khuoânmaët
daàmmöagaûinaéng. Dadeû cuûa toâi thì cuõng khoâng khaùcbieät laém,
ngaêmngaêmñen, nhöng caùch aênmaëc cuûa toâi chaécchaén laø khaùc
ngöôøi ñòaphöông nhieàu laém. Toâi nhôù laø mình ñaõ baátgiaùc
thoøtay leân tuùi chuaånbò laáy hoächieáu ra, nhöng döôøngnhö hoï
chæ lieác nhìnthoaùng qua toâi roài thoâi.
Coângan
khaùmxeùt ôû Vieätnam cho toâi moät caûmgiaùc thaânthieän hôn vì
coùleû hoû nhaändieän ra vaøi ngöôøiquen treân xe vaø hoï
mómcöôøi traoñoåi lôøi chaøohoûi. Caùi suynghó cuûa toâi vaøo
luùc baáygiôø laø: haõycoøn kieåmsoaùt kinhteá laø haõycoøn
laïchaäu. Toâi nghó ñeán nhöõng chuyeánxehaøng ñi buoân hoaqua töø
mieàn Baéc vaøo ñeán mieàn Nam seõ phaûi qua baonhieâu traïm
kieåmsoaùt kinhteá nhö theánaày, taïo ra bieátbaonhieâu cô hoäi cho
thamnhuõng hoáiloä! Töôûngtöôïng caûnh naày beân Myõ neáucoù thì
ñuùng laø moät chuyeän nöïccöôøi!
Tuyeánñöôøng
töø Moùngcaùi ñiñeán Hoøngai (Vònh Haïlong) hìnhnhö phaûi maát
hôn saùu tieángñoànghoà. Tôùi Hoøngai laø ñaõ hôn chín
giôøtoái. Ñoaïnñöôøng ñaâu ñoächöøng 200 caâysoá nhöng saomaø
thaáy xaxoâi quaù!
(Coøntieáp)
Ñoïcsaùch Treânmaïng: