|
Việtnam Muốn Thươnglượng
Lại Hiệpước Thươngmại Với Hoakỳ
Bài của: Nguyễn Thị Bích Thuỷ
(RFA 2/2/2000)
Lời giới thiệu: Quanhệ thươngmại
Việt-Mỹ lại được nóiđến trong một vài ngày gầnđây,
saukhi một số viênchức của Việtnam nói là khôngthể kýkết
bản hiệpđịnh thươngmại với Hoakỳ, vì trong vănbản mà
2 bên kýtắt, có những điềukhoản Việtnam khôngthể chấpnhận
được. Biêntậpviên Nguyễn Thị Bích Thuỷ của chúngtôi
trìnhbầy chitiết hơn về vấnđề vừa nói, trong bàiviết
sau đây:
Những nguồntin đáng tincậy phátxuất từ Washington cũngnhư
từ Hànội đều nói là trong một vài ngàytới, nhàcầmquyền
Việtnam sẽ chínhthức gửi một vănthư cho chínhphủ Mỹ,
trìnhbầy những lýdo tạisao Việtnam khôngthể chínhthức
kýkết bản hiệpước thươngmại với Hoakỳ, cho dù 2 bên
đã kýtắt hồi mùa hè nămngoái.
Tintức chobiết vănthư gửicho Hoakỳ này sẽ mang chữký
của ông Nguyễn Đình Lượng, là ngườicầmđầu các cuộc
thươngthuyết về thươngmại với Washington trướcđây. Vănthư
này sẽ được gởi thư cho viênchức đạidiện thươngmãi
của Hoakỳ là ông Joe Damond nội trong tuần này. Kèmtheo vănthư
là thưmời ông Joe Damond sang Hànội, để hai bên cóthể
thảoluận về những điểm mà phía Việtnam nói rằng khôngthể
chấpnhận được, hay cầnphải được giảithích rõràng
hơn.
Trướckhi tin này được phổbiến tại thủđô của hai nước
thì hồi tuầntrước ở Hànội, ông Đào Duy Quát, ngườicầmđầu
Ban Vănhoá Tưtưởng Trungương của đảng cộngsản Việtnam
đã cho hãng thôngtấn AP biết phía Hànội mongmuốn bản
hiệpđịnh thànhhình càngsớm càngtốt, nhưng khi duyệtxét
toànbộ vănkiện, Việtnam thấy có nhiều điểm cần phải
thảoluận lại. Một trong những lýdo là ông Quát đưara
là dù có ký đichăngnữa, Hoakỳ không cho Việtnam
được hưởng quychế tốihuệquốc vĩnhviễn như đã hứahẹn,
mà vẫn cứuxét hàngnăm.
Tại Washington, các viênchức của Hoakỳ khi được hỏi từchối
không đisâu vào chitiết của bản hiệpđịnh, nhưng trảlời
lýdo Hoakỳ khôngthể cho Việtnam hưởng quychế tốihuệquốc
vìnhviễn vì Hànội còn bị ràngbuộc bởi luật Jackson-Vanick,
là luật cấm hànhpháp khôngđược quyền cho các nước
cộngsản được hưởng quyềnlợi đặcbiệt về thươngmại,
nếu những nước này không cho dânchúng được quyền
nộpđơn xin địnhcư ở Mỹ. Một nguồntin thôngthạo phátxuất
từ hànhpháp Mỹ còn nói rằng điều này đã được
phía Hoakỳ trìnhbày rõràng trong các cuộc thảoluận giữa
hai pháiđoàn tại Hànội cũngnhư tại Washington.
Môt điểm khác nữa cũngđược ông Quát nóiđến là
những điềukiện mà Hoakỳ đòihỏi Việtnam phải thựchiện
caohơn tiêuchuẩn mà Tổchức Mậucịch Thếgiới dànhcho
các nước đang pháttriển. Ông Quát nhấnmạnh là Việtnam
hiện vẫn là một nước nghèo, đang pháttriển, vẫn tiếptục
bị ảnhhưởng của 30 năm chiếntranh, với ngụý muốn phía
Hoakỳ dànhcho nhiều đặcquyền, đặclợi hơn.
Ông Quát cũng bácbỏ những tin nói là bản hiệpước
khôngđược kýkết vì những trởngại nộibộ xảyra từ
phía Việtnam. Tuynhiên, theo tintức Ban Việtngữ chúngtôi
ghinhận được, thì bản hiệpước không được kýkết
vì đảng cộngsản Việtnam không đạtđược sự đồngthuận,
vì nếu kýkết bản hiệpđịnh này, Việtnam phải mở cửa
thịtrường, ápdụng luậtlệ nghiêmminh, cũngnhư phảicho tưdoanh
được hưởng những điềukiện hiện đang được dànhriêng
cho quốcdoanh.
Các nhàphântích cũng côngnhận là vănthư trên mà Hànội
sắpsửa gửi sẽ khôngđược giớichức Hoakỳ đónnhận
mộtcách sốtsắng, vì Washington chỉ sẵnsàng nóichuyện sửađổi
mộtsố điềukhoản, chứ không đồngý ngồi vào bàn hộinghị
để thảoluận tiếp. Nhưng vẫn theo giới quansát chínhtrị
Hoakỳ và Châu Á thì ítra, vănthư của Hànội cũng chứngtỏ
được một điều là Việtnam muốn nóichuyện trởlại với
Hoakỳ về vấnđề này.
Nói tómlại, đến baogiờ bản hiệpước thươngmại Mỹ-Việt
mới được kýkết? Câu trảlời là cólẽ còn lâu lắm,
nếu những tintức mà các hãng thôngtấn nướcngoài cũngnhư
Ban Việtngữ chúngtôi thuthập được đúng với sựthật.
Một viênchức hànhpháp yêucầu được dấutên còn
chobiết là mới hồi đầu năm nay, khi nghetin có những
thayđổi nhânsự về mặt kinhtế, thươngmại, Hoakỳ mongđợi
sẽ có những biếnchuyển mới, giúp cảithiện mối quanhệ
hai nước. Viênchức này nói thêm là rấttiếc, điều
này không thấy xảyra, trongkhi thờigian mà hànhpháp cóthể
yêucầu quốchội thôngqua bản hiệpước thươngmại Việt-Mỹ
thì chẳng còn baonhiêu nữa.
|
