Ngườiviết Trịnh Nhật


Khi ngườiViệt ta nóiđến "tìnhdục” là ta nóiđến lòng hammuốn nhụcdục thểxác, mà thanhtao ra thì gọi đó là thúmâymưa, thú "âmdương" hoàhợp, còn nômna thì gọi đó là thú "ănmặn”, thúlàmtình. Chứ tuyệtnhiên ta không phântích ngữnghĩa theokiểu chẻsợitóc làmđôi mà bảorằng trong từghép "tìnhục” thì "tình” là "tìnhyêu” (romance), còn "dục” là "nhụcdục” (lust).

Trong bàiphiếmluận này tôi sẽ đưa dẫn độcgiả bướcvào một cuộchànhtrình khởitừ "tìnhyêu” (love) để điđến "tìnhdục” (sex) qua mấy vầnthơ vụngdại, "quêkệch” để hyvọng quýđộcgiả "muavui cũngđược mộtvài trốngcanh”.

Chắc khôngai chốicãi được một điều là "tìnhyêu” cókhảnăng vượt khônggian, vượt thờigian. Tìnhyêu phảngphất ở mọinơi, trên khắp mặtđịacầu. Tìnhyêu bànbạc trong mọithời, từcổđếnkim. Bấtkể chúngta là ai, chodù là convua cháuchúa haylà consãiởchùa đi quét láđa, chúngta đềucó cùng tâmtrạng nhưnhau khi đã trótyêu, khi đã lỡ dandíu với tình.

Tìnhyêu cóthể chớmnở qua một cuộcgặpgỡ bấtchợt, một cuộchộingộ tìnhcờ. Tìnhyêu cóthể nẩynở qua sựthườngxuyên gầngũi, qua sựquenbiết lâudài, khi "lửa gần rơm lâungày cũng bén”. Nhưng mộtkhi "ngườidưngkháchọ đem lòng nhớthương”, mộtkhi tìnhyêu đã lenlén vô tim, thì tâmtrạng của người trótyêu là sựcôquạnh, nhớnhung khi thiếuvắng người mình yêu:

Vắng em lòng anh nhungnhớ,
Thiếu em hồn anh thanthở.

Nhưng bùlại, người trótyêu khôngkhỏi cảmthấy lòng rộnràng, thổnthức khi có người mình yêu bên mình:

Có em lòng anh hớnhở,
Tim anh rungđộng hànggiờ...

Những phút bênnhau, thờigian như lắngđọng, tìnhyêu được cơhội nẩyở, thắm thiết dadiết, thương em biếtmấychovừa:

Bên em thờigian imlắng,
Thương em vôkể bếnbờ...

Sựhiệnhữu của người mình yêu lôicuốn theo sựtưngbừng trổidậy của câycỏ láhoa, là sựtoảrộng trảidài của âmthanh vạnvật:

Có em, trước mặt anh là cả một vườnhoa,
Có em, chungquanh anh trànngập ngàn lờica.

Ðếnlúc "nếu em là gió anh sẽ là mây" đó, đếnlúc "từnay anh đã có tình”, thì tình ta sẽ baybổng, quyện với giótrăng, với trờimây:

Tình ta lantheo gió,
phảngphất trong mây,
hòa với ánhtrăng,
chìmđắm dưới ánhmặttrời.

Tronglúc tìnhyêu đượcmùa nhưvậy, cảnhvật cũng vuimừng hồhởi, thiênhạ cũng được anhưởng tháibình, vũtrụ cũng yênổn chìmđắm trong bầukhôngkhí tháihòa:

Mây hồng ơi! vầng Thái dương ơi!
Sung sướng thay! Hạnh phúc thay!
Không gian bao la! vũ trụ thái hòa!

Trong cảnh vắnglặng thinhkhông, trong bầukhôngkhí tĩnhmịch, trong cáigiálạnh của tiếtÐông, người yêunhau tìmđến vớinhau khôngphải "để hầuquạt khi em ngủ”, nhưng cũng để khi:

Mà đêm buôngphủ,
Anh ru em ngủ,
Một tối mùađông,
Ðấttrời mên mông ...

Ngườiyêu cố níuchặt sựtĩnhlặng để được taytrongtay mơntrớn, để được vụngtrộm ngắmnghía người mình yêu từtừ khépkín đôimi, khi vòngtay buôngthả, âmthầm giãtừ tỉnhthức để chìmđắm trong giấcđiệp:

À ơi, ạ ời ...
Bờvai êmả,
Bàntay lơilả,
Vòngtay buôngthả ..

Khi hồn em đã lên chíntầngmây, thì lờirungủ saucùng là những lờiru, lờichúc tươiđẹpnhất, caovờinhất, thănghoanhất, thoáttụcnhất:

Àơi ơi, ạ ời ời ...
Ngủ đi em, vũđiệu nghêthường,
Ngủ đi em, giấcmộng thiênđường ...

Khi "tìnhyêu” đã như tráichín, khi vòngtay đã ômchặt vòngtay, thì má sẽ dựa, vai sẽ kề, "lửatình” sẽ hừnghực bốclửa, "lửadục” sựbừngbừng bốchỏa, "tìnhyêu” sẽ phải vộivã rađi, nhườngcho "tìnhdục”, để cho "đôimá, đôimôi làmquen”:

Hôn em môi em ngọtmềm
Hôn em môi em trònđầy

"Ðôimôi” làmquen "đôimôi” khôngchút ngầnngại, không mảymay ngưngnghỉ, không một phút giảilao:

Hôn em saysưa nồngnàn
Hôn em miênman ngậptràn...

Sau trận "mưahôn” ràorạt, tớitấp, daidẳng là lời thútội của một cảmgiác lânglâng kỳthú, hồnvía baybổng lên trời cao mây tạnh:

Em yêu hay chăng vìsao
Hồn anh lân lâng trời cao?

Nhưng "lửadục” không đến chỉ một lần, "lửatình" khôngdễgì vỗcánh bayđi. Và với thânphận bọtbèo, ngườitrầnmắtthịt, người "trótyêu và được yêu" lại càng không cầmlòng được trước những cámdỗ nhụcdục:

Môi em mọngđỏ,
Lòng em mởngỏ,
Tình anh đã tỏ,
Bờmôi níuchặt bờmôi ...

Khi "bệnhTềTuyên đã nổilên đùngđùng”, loại bệnh hammê sắcdục của vua TuyênVương nướcTề, thì niềm mơước cho "chimbướm" traotình là lẽtựnhiên trong trờiđất. Trai thì tơtưởng đến cánhbướm, biểutượng cho bộphận sinhdục nữ, gái thì ômấp lấy cánhchim, biểutượng cho bộphận sinhdục nam:

Tình anh say bay theo cánhbướm,
Hồn em say theo cánhchim bay...

Câuhỏi được đặtra ởđây là liệucó nhấtđịnh "tình" phải đến trước "dục” hay chăng? Nếu vấnđề sinhconđẻcái là điềuhệtrọng như những người theo Darwin chủtrương thì "dục” chắc phải tới trước. Còn các nhànhânchủng khác, trong đó có Helen Fisher, tácgiả cuốnsách Anatomy of Love: The Natural History of Monogamy, Adultery and Divorce (Phântích Áitình: Khoa Nghiêncứu về Chếđộ Một Chồng Một Vợ, Ngoạitình và Lydị), thì mớiđây chorằng "tình” là bẩmsinh, tựtại trong conngười, nó có ởđó từlúc khởithủy, giốngnhư cảmgiác giậndữ, sợsệt, chứ khôngphải là sảnphẩm tưởngtượng nẩysinh từ môitrường vănhóa, xãhội như nhàtâmlýhọc Lawrence Casler đã nói trong cuốn Is Marriage Necessary? (Hônnhân có cầnthiết không?).

Thôngthường trong tiếngViệt, khi ta bảo ai "dâm”, khi ta bảo ai "dê”, ta chỉ đểý đến nghĩa tiêucực của nó, ta chỉ muốn tỏý chê người đó. Vì ta không yêu, không thích họ, khôngcó cảmtình với họ, nên ta không bằnglòng về lờinói, cửchỉ, hànhvi của người đến vevãn, tántỉnh, đụngchạm đến thânthể mình. Nhưng cũng cùng lời nói, cửchỉ, hànhvi đó mà lại xuất phát từ người ta yêu, ta thích, ta có cảmtình thì nó sẽ mang một ýnghĩa hoàntoàn khác. Nó cóthể cónghĩa là "baybướm”, "lãngmạn”, "đatình”. Vậy thì "dâm”, "dê” hay "bamươilăm” không nhấtthiết là xấu, là "đángchê”, mà cóthể là "đángmê” cũng khôngchừng. NgườiViệtnam ta, cólẽ nặnglòng với chủthuyết Darwin, nên trong vănchương bìnhdân khôngthấy có lênán cái "tộitổtiên” này:

"Ai bảo chữ dâm là chữ tục,
Nếu không dâm saolại nẩy ra hiền?”.

Từ "Tình” đến "Dục” phải mất bao năm? Cáiđó cũng còn tùy. Trong thờixưa, giữa chàng Kim và nàng Kiều thì từ cuộc hộingộ banđầu đến kỳ táingộ sau mườiăm năm xacách, "tình” vẫn dậmchân tạichỗ, nên "tình” vẫn chỉ là "tình”, mà không có "dục”. Nhưng giữa chàng Kim và nàng Vân thì conđường đến "dục” là conđườngtắt, vì "dục” khôngphải qua "tình”, nên không mất baonăm.

Trong thờinay, "tình” giữa chàng Bill và ả Monica cũng được đi bằng conđườngtắt đến "dục”. Monica khôngphải "xămxăm băng lối vườn khuya mộtmình” để chỉvì "tình” như Kiều, mà nàng đã "xămxăm theo lối hànhlang mộtmình” giữa banngày banmặt sang Phòng Bầudục (Oval Office), để chỉ vì "dục”.

Nhưng người Mỹ họ nói "muốn nhẩy tango thì phải có hai người” (it takes two to tango), nên sựviệc nàng đếnvới chàng tất phảicó "yếutố đẩykéo” (push-pull factor), nghĩalà lòng "háodục” của nàng đẩy nàng tới, lòng "háosắc” của chàng kéo nàng theo. Với Monica thì "tình” có đến nhưng đến sau "dục”, còn với Bill thì "dục” cólẽ chỉ dậmchântạichỗ, khôngchắc đi xa được đến "tình”. Thửhỏi ta trôngđợi gì ở anhchàng nổitiếng mặc quầntây (trousers) chỉ cốt để cho ấm đầugối?

Trịnh Nhật

Sydney

MùaHè Ðỏlửa 2001

Bấm vàođây để xem bản tiếngAnh

- Ngườihiệuđính: dchph vào ngày Dec.8.2002, 17:05 pm

-----------------------------