Ý NGHĨA CỦA BẢNG TỨ HÓA

Nếu trả lời một cách vắn tắt và ngắn gọn thì bảng an Tứ Hóa chính là một bảng THAM CHIẾU dùng để phân định 4 mùa trong một năm thời tiết.

Chúng ta đều biết rằng trong một năm thời tiết có 4 mùa là xuân, hạ, thu, đông có tổng độ dài là 365,25 ngày . Do qũy đạo của trái đất quay quanh mặt trời không phải là đường tròn mà là đường ellip, do đó ta không thể lấy 365,25 ngày đem chia cho 4 để tìm ra số ngày cho mỗi mùa. Và trong thực tế cũng đã chứng minh cho thấy số ngày của mỗi mùa là khác nhau. Vậy thì làm sao biết được khi nào là thời điễm bắt đầu của mỗi mùa . Việc làm này là hết sức hệ trọng trong quá khứ đối với nền văn minh nông nghiệp, vì nó phục vụ cho công việc cấy cầy sao cho phải đúng với thời vụ.

Hãy lấy một ví dụ để dễ hình dung, giả sử chúng ta không sử dụng đồng hồ, vậy thì làm sao chúng ta có thể biết được khi nào là thời điễm nửa đêm đã tới

Công việc xác định cho đúng thời điểm bắt đầu của mỗi mùa – có nghĩa là xác định cho đúng thời điểm của 4 tiết lệnh :

-   LẬP XUÂN : bắt đầu mùa xuân
-   LẬP HẠ : bắt đầu mùa hạ
-   LẬP THU : bắt đầu mùa thu
-   LẬP ĐÔNG : bắt đầu mùa

Là một công việc khó, mang tính chuyên môn cao của các nhà thiên văn và lịch pháp, phải thường xuyên quan sát thiên văn để đo đạc, thực hiện các phép tính phức tạp tìm ra các thời điểm này.

Hãy lấy một ví dụ để dễ hình dung, vào buổi hoàng hôn ta thấy sao mai (Venus) xuất hiện trên bầu trời ở hướng tây, mỗi lúc một di chuyển xuống phía đường chân trời ở phía tây (nghĩa là đang lặn), khi sao này nằm mấp mé gần sát đường chân trời thì lúc đó là giờ Tuất (19g-21g) và khi sao này lặn xuống dưới hẳn đường chân trời thì khi đó là bước sang giờ Hợi (sau 21g) . Đêm thì kéo dài biết lúc nào là trời sắp sáng . Hãy nhìn về phương đông khi nào thấy cũng là sao Venus này (nhưng khi đó có tên là sao mai ) vừa ló dạng lên khỏi đường chân trời thì hãy rút chiếc đồng hồ cất trong túi ra xem có phải là bắt đầu vào giờ Dần hay không. Khi đó tuy trên tinh cầu chưa xuất hiện ánh sáng của mặt trời , nhưng chắc chắn chúng ta đều biết là sắp bình minh .
Tương tự như vậy, việc xác định ra một ngôi sao nào trên tinh cầu mà sự di chuyển của nó, vị trì của nó trên tinh cầu giúp ta xác định được chính xác thời điểm kết thúc của mùa này bắt đầu một mùa mới ( Vd tiết Lập Xuân là thời điểm kết thúc của mùa đông, bắt đầu của mùa xuân) là một công việc quan trắc trường kỳ hết sức khó khăn (đơn giản thôi, hôm đó mà trời có mây nhiều che mất ngôi sao mà ta đang quan trắc theo dõi thì hỏng rồi, lại phải chờ cho đến năm sau, thậm chí là phải 10 năm sau mới có dịp quan trắc lại)

Sau khi xác định được thời điểm của 4 tiết khí Lập Xuân, Lập Hạ, Lập Thu, Lập Đông được đặc trưng bởi các sao nào trên tinh cầu thì các nhà thiên văn cổ sẽ ghi chép lại với mục đích THAM CHIẾU cho người đi sau biết để khỏi phải mất công sức quan trắc tìm lại.

Các minh chứng cụ thể :

1/ Cho dù bảng an Tứ Hoá theo kiểu nào đi nữa thì số lần xuất hiện của T.Dương và T.Âm trong bản an đó luôn là 7 :
2 lần cho T.Dương và 5 lần cho T.Âm.

2/ V.Xương, V.Khúc là trung tinh an theo giờ sinh được đưa vào bản an Tứ Hoá và việc cặp sao này xuất hiện 3 lần trong 8 năm (quy luật 8-3)*.

3/ Sự xuất hiện của cặp trung tinh Tả Phụ, Hữu Bật an theo tháng sinh cũng được đưa vào bảng an Tứ Hóa và chỉ xuất hiện cho trường hợp của H.Khoa .

4/ Thiên Phủ tuy được xếp vào hàng chính tinh, đứng đầu chòm 8 sao an theo chiều kim đồng hồ, thế nhưng không được đưa vào bảng an Tứ Hóa là vì Thiên Phủ không phải là một chính tinh thực thụ giống như là Tử Vi, Phá Quân, Liêm Chinh v.v…

-----------------------------